Το αποτέλεσμα των επικείμενων επαναληπτικών εκλογών στην Τουρκία θα καθορίσει το μέλλον της χώρας αυτής τουλάχιστον για την επόμενη δεκαετία. Η επανεκλογή του Τ. Ερντογάν θα σημάνει αυτομάτως τη συνέχιση αφενός του νεο-οθωμανικού και αντιδυτικού προσανατολισμού που ακολουθεί η Τουρκία από τη 16η Ιουλίου 2016 και εξής, και αφετέρου της γνωστής ανορθόδοξης οικονομικής πολιτικής που οδήγησε σε εξαθλίωση το μεγαλύτερο τμήμα της τουρκικής κοινωνίας.
Το διαρκώς διευρυνόμενο χάσμα στις σχέσεις Τουρκίας – ΗΠΑ, με αποκλειστική ευθύνη της Τουρκίας, στερεί από την τουρκική οικονομία πολύτιμα κεφάλαια που θα εισέρρεαν στη χώρα μέσω ξένων επενδύσεων. Αφ’ ης στιγμής, μάλιστα, η Τουρκία προμηθεύτηκε το ρωσικό πυραυλικό σύστημα S-300, οι ξένοι επενδυτές συνειδητοποίησαν ότι ο έως τότε επενδυτικός παράδεισος μετεξελίσσεται ταχέως σε επίγεια κόλαση. Ετσι, χάθηκαν σημαντικότατες επενδύσεις, οι οποίες θα αύξαναν τον ρυθμό ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας, θα δημιουργούσαν νέες θέσεις εργασίας, θα στήριζαν την τουρκική λίρα και συνακόλουθα θα ανακούφιζαν τους Τούρκους πολίτες.
Ταυτοχρόνως, ο κλιμακούμενος στρατιωτικοποιημένος τουρκικός αναθεωρητισμός συνέβαλε καθοριστικά στο να αντιληφθούν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ότι οι τεράστιες επιχορηγήσεις που δόθηκαν έως τώρα στην Τουρκία διόλου συνέβαλαν στον εξευρωπαϊσμό της και ελάχιστα ωφέλησαν την ίδια την ΕΕ. Η Τουρκία, παρερμηνεύοντας τις αγαθές προθέσεις της ΕΕ και εκμεταλλευόμενη την περίοδο της γερμανικής παντοδυναμίας, πίστεψε ότι μπορεί να εκβιάζει και να αντλεί τεράστια ευρωπαϊκά κονδύλια, χωρίς να εκπληρώνει καμία συμβατική της υποχρέωση.
Τέλος, ο ρωσοουκρανικός πόλεμος κατέστησε σαφέστατο ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί να ακολουθήσει κοινή πορεία με την ΕΕ, αλλά αποσκοπεί αποκλειστικά στο να εκμεταλλεύεται προς ίδιον όφελος την ειδική σχέση της με εκείνην. Και, ενώ οι χώρες της ΕΕ υπέστησαν τις βαρύτατες συνέπειες της ενεργειακής κρίσης, η Τουρκία εξακολουθεί ανερυθρίαστα να αποκομίζει τεράστια οικονομικά οφέλη από τη Ρωσία.
Εφόσον ο Τ. Ερντογάν αναδειχθεί νικητής στις επαναληπτικές τουρκικές εκλογές, είναι βέβαιο ότι θα εξακολουθήσει την ίδια ανορθόδοξη πολιτική των χαμηλών επιτοκίων δανεισμού, η οποία θα αυξήσει τον πληθωρισμό και θα προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερη υποτίμηση της τουρκικής λίρας. Εξίσου βέβαιο, όμως, είναι και το ότι δεν θα μπορεί επ’ αόριστον να χορηγεί επιδόματα και αυξήσεις αποδοχών στους πολίτες, αφού τα ταμειακά διαθέσιμα της Τουρκίας έχουν σχεδόν εξανεμιστεί.
Εάν λάβει κανείς υπ’ όψιν του και τα υπέρογκα ποσά που απαιτούνται αφενός για την εκτέλεση των τεραστίων εξοπλιστικών προγραμμάτων, από τα οποία εξαρτάται η προώθηση των νεο-οθωμανικών στόχων του, και αφετέρου για την ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων από τον φονικό σεισμό περιοχών της Νοτιοανατολικής Τουρκίας, αντιλαμβάνεται το αδιέξοδο, ενώπιον του οποίου θα βρεθεί ο Τ. Ερντογάν αμέσως μετά τις εκλογές. Και τότε, μπροστά στον επερχόμενο οικονομικό Αρμαγεδδώνα, η μοναδική επιλογή που θα έχει ο Τούρκος πρόεδρος θα είναι η προσφυγή για βοήθεια στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο κ. Κωνσταντίνος Παΐδας είναι καθηγητής του ΕΚΠΑ.
