«Είναι θέμα παιδείας…», «μόνο η παιδεία μπορεί να το λύσει…». Ακούμε συνεχώς και παραπέμπουμε στην Παιδεία για τη λύση παντός προβλήματος. Ποια παιδεία, λοιπόν; Ας συνειδητοποιήσουμε ότι το Λύκειο, η κορύφωση τής σχολικής εκπαίδευσης, έχει αχρηστευθεί ως παιδευτικός παράγων και λειτουργεί οιονεί σαν «άτυπο φροντιστήριο» και μάλιστα αναξιόπιστο στην αίσθηση μαθητών και γονέων. Με ποιους δασκάλους μπορούμε να μιλάμε για παιδεία στο Λύκειο, με τους καθηγητές που παρά τις φιλότιμες προσπάθειές τους έχει «τσαλακωθεί» το κύρος τους ως δασκάλων όταν δεν διδάσκουν αντικείμενα σχετικά με τις Εισαγωγικές ή όταν δεν λειτουργούν καθαρώς φροντιστηριακά σε σχέση με τις Πανελλαδικές (σε μια άνιση μάλιστα σύγκριση με τους επαγγελματίες φροντιστές που έχουν συστηματοποιήσει συνταγολογικά το αντικείμενό τους);

Είναι πράγματι πλέον «θέμα παιδείας» αλλά με διαφορετικό νόημα. Παιδείας ως επανόδου τής σχολικής εκπαίδευσης στον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε: να υπηρετεί τη χρήσιμη γνώση, την καλλιέργεια τής σκέψης, τη μόρφωση υπεύθυνων πολιτών, την κοινωνική ευαισθησία των μαθητών, όχι την κάλυψη αποκλειστικά μαθημάτων των Εισαγωγικών Εξετάσεων.

Η μόνη αξιόπιστη εικόνα των ικανοτήτων ενός υποψήφιου φοιτητή μπορεί να προκύψει αντικειμενικά από την επίδοσή του επί τρία (3) ολόκληρα χρόνια, όχι από μια τρίωρη εξέταση. Η μεσοσταθμική των τριών χρόνων απόδοσή του σε συνδυασμό με την εξέτασή του σε υλικό από την «τράπεζα θεμάτων» που λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλίδα μαζί και με κάποιους εξισορροπητικούς τής αξιολόγησης αλγορίθμους (όπως η εξέταση με έναν καθοριστικό «πέμπτο βαθμό» – πέραν των 4 βαθμών – στη Γ’ Λυκείου από Τράπεζα Θεμάτων και ειδική επιτροπή με ειδική αδιάβλητη διόρθωση των γραπτών που θα εξισορροπεί υπερβαθμολογήσεις ή υποβαθμολογήσεις με απολύτως αντικειμενικό τρόπο). Ετσι θα εξαλειφθεί στην πράξη η πιθανότητα να «πιεσθούν» ή να «χαρισθούν» κάποιοι εκπαιδευτικοί να δώσουν μεγαλύτερους βαθμούς. Με αυτόν τον τρόπο όλη η διαδικασία αρχίζει και τελειώνει μέσα στο σχολείο χωρίς να χρειάζεται καν η προσφυγή σε πρόσθετη εξωτερική πανελλαδική εξέταση ακόμη και σε σχολές υψηλής ζήτησης.

Αυτό το σύστημα εισαγωγής μπορεί να αντικαταστήσει αξιοκρατικά τον σημερινό γολγοθά των Εισαγωγικών Εξετάσεων με τον αδιάβλητο μεν χαρακτήρα του ως διαδικασίας, το οποίο όμως μειονεκτεί: στην άδικη αφετηρία του (δεν ξεκινούν όλοι με τις ίδιες προϋποθέσεις)· την απάνθρωπη διαδικασία (σε ένα τρίωρο κρίνεται το μέλλον τού μαθητή κι αν αποτύχει περιμένει έναν ολόκληρο χρόνο να ξαναδώσει εξετάσεις)· τον αναξιόπιστο χαρακτήρα (επιβραβεύεται η απομνημόνευση και όχι η κριτική συνθετική ικανότητα)· τον πανάκριβο χαρακτήρα του (ιδιαίτερα μαθήματα και φροντιστήρια για 2 ή 3 χρόνια).

Το «Ακαδημαϊκό Απολυτήριο» μπορεί να αναστήσει το Λύκειο, ώστε να ξαναβρεί τον μορφωτικό του χαρακτήρα. Να ξαναγίνει δηλαδή το Λύκειο ΣΧΟΛΕΙΟ από άτυπο φροντιστήριο, με ό,τι αυτό σημαίνει για μια παιδεία ουσίας, μόρφωσης και καλλιέργειας.

Μπορεί με πρωτοβουλία τής Κυβέρνησης να υπάρξει μια δια-κομματική και υπερ-κομματική συνεργασία για ένα τόσο μεγάλο θέμα που ταλανίζει την ελληνική κοινωνία;

Ο κ. Γεώργιος Μπαμπινιώτης είναι ομότιμος καθηγητής Γλωσσολογίας και πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.