Κάτι σημαντικό φαίνεται να συντελείται στην ελληνική κοινωνία. Κάτι που τα περισσότερα κόμματα δυσκολεύονται να ανιχνεύσουν και κάποια άλλα αρνούνται καν να του αφιερώσουν την προσοχή τους. Κι όμως, συμβαίνει. Και συμβαίνει παρά τις προσπάθειες κυβέρνησης και αντιπολίτευσης να το προσπεράσουν ή και να απαξιώσουν την ύπαρξή του. Αλλά υπάρχει. Είναι το αντισυστημικό κλίμα.
Παρότι οι εταιρείες ερευνών της κοινής γνώμης εξακολουθούν να μετρούν παραδοσιακά τη δύναμη των κομμάτων με το ερώτημα «τι θα ψηφίζατε αν είχαμε εκλογές την επόμενη Κυριακή», η γνώμη μου είναι ότι μικρή σημασία έχουν τα σχετικά αποτελέσματα. Με την έννοια ότι ανεξάρτητα από πόσες απώλειες καταγράφουν η κυβέρνηση ή κόμματα της αντιπολίτευσης, και το ποιος απορροφά αυτές τις απώλειες, σημασία έχει ότι οι παραδοσιακές πολιτικές δυνάμεις δείχνουν αδύναμες να κατανοήσουν πώς ένας κόσμος εκεί έξω δεν αποδέχεται σχεδόν εν συνόλω τα κόμματα που τις εκφράζουν και ως εκ τούτου δεν τα αναγνωρίζει ως εκπροσώπους του.
Τα ανατριχιαστικά ευρήματα από τις μετρήσεις των εταιρειών δημοσκοπήσεων δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνειών. Τέσσερις στους 10 Ελληνες θεωρούν θετική για τη χώρα την ύπαρξη του αντισυστημικού κλίματος! Κάτι λιγότερο δηλώνει ότι δεν έχει κανένα πρόβλημα να κυβερνηθεί από ένα αντισυστημικό πολιτικό μόρφωμα. Και σχεδόν 7 στους 10 ερωτηθέντες δηλώνουν ότι η πίστη τους στον αντισυστημισμό ενισχύθηκε μετά τους χειρισμούς της κυβέρνησης στην υπόθεση των Τεμπών.
Αν και δεν πρέπει να γίνονται επιπόλαιοι συσχετισμοί με αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ και το οποίο έφερε τον Ντόναλντ Τραμπ στην εξουσία, δύσκολα αποφεύγει κανείς τις σκοτεινές σκέψεις για το πώς διαμορφώνεται πλέον το τοπίο στην ελληνική πολιτική ζωή. Οπως και το ποια μπορεί να είναι η επόμενη μέρα. Η άνοδος της επιρροής ακροδεξιών κομμάτων με πρακτικές που σε άλλες εποχές θα τις έθεταν αυτομάτως στο περιθώριο ενισχύει περισσότερο τις δυσοίωνες προβλέψεις. Το μόνο θετικό σε όλο αυτό είναι ο κατακερματισμός τους, και ίσως θετικότερο ότι όλοι αυτοί που ηγούνται των συγκεκριμένων κομμάτων ως προσωπικότητες είναι παντελώς αναξιόπιστες και ως εκ τούτου απαξιωμένες στο συλλογικό υποσυνείδητο. Ποιος όμως μπορεί να διαβεβαιώσει ότι από αυτόν τον γκρίζο χώρο δεν θα ξεπηδήσει μελλοντικά κάποιος «Μπέπε Γκρίλο», ο οποίος θα καταφέρει αφενός να τους συνενώσει και αφετέρου να γίνει ο εκφραστής του αντισυστημικού κλίματος;
Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, η Ελλάδα βρίσκεται στο κατώφλι μιας εποχής νέων περιπετειών και η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στη σημερινή πολιτική τάξη της χώρας. Που με πράξεις και παραλείψεις κατάφερε να δημιουργήσει συνθήκες ανάπτυξης – ή κατ’ άλλους «αναγέννησης» – του αντισυστημικού κλίματος, το οποίο, ύστερα από μια εντυπωσιακή εμφάνιση στην εποχή των μνημονίων, είχε αποσυρθεί από το προσκήνιο. Τότε οι πολιτικοί, και ειδικά των δύο μεγάλων εκείνη την εποχή κομμάτων, της ΝΔ και του ΠαΣοΚ, είχαν κατηγορηθεί ότι από κοινού με την εγχώρια διαπλοκή (οικονομικά συμφέροντα και ΜΜΕ) οδήγησαν τη χώρα στη χρεοκοπία και τους πολίτες στη φτωχοποίηση. Και ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ που καβάλησε το κύμα του αντισυστημισμού, που τον έφερε στην εξουσία.
Σήμερα, αν και διαφορετικές οι αιτίες, όλα δείχνουν ότι φουσκώνει ένα αντίστοιχο κύμα. Εδώ η αφορμή, γιατί περί αφορμής πρόκειται, είναι η γενικευμένη αντίληψη ότι αντί της αλήθειας για το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη η κυβέρνηση επιδιώκει τη συγκάλυψη των ευθυνών της. Εδώ μπορεί να μην υπάρχουν οι δύο άλλες πλευρές του τριγώνου, που δημιούργησε τον αντισυστημισμό του 2010-2012, η διαπλοκή και τα ΜΜΕ, υπάρχει όμως ολοκάθαρη η συμμετοχή της κυβέρνησης. Και ευθύνες, πολλές ευθύνες.
Τυφλωμένη από το 41% με το οποίο κέρδισε τις εκλογές, λίγους μήνες μετά το δυστύχημα, δεν αντελήφθη εγκαίρως ότι καθετί που έγινε και όσα δεν έγιναν και έπρεπε να γίνουν από την πρώτη στιγμή για τη διαλεύκανση όλων των πτυχών του δυστυχήματος, έγιναν το όπλο μιας περίεργης «συμμαχίας» μεταξύ αντισυστημικών, εκ πεποιθήσεως, πολιτών, συνωμοσιολόγων και ακροδεξιών. Το ανησυχητικό πλέον δεν είναι ότι η δηλητηριώδης τοξικότητα που παρήγαγε η «συμμαχία» έφτασε ως την Ολομέλεια της Βουλής, υιοθετημένη από κόμματα, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, η Πλεύση Ελευθερίας, η Ελληνική Λύση. Ούτε οι άθλιες συκοφαντίες κατά του Πρωθυπουργού και της κυβέρνησης, που διακινήθηκαν από εκλεγμένους εκπροσώπους του λαού και προέδρους κομμάτων. Το ανησυχητικό είναι ότι η ακραία πόλωση που δημιουργείται αποτελεί το καλύτερο λίπασμα για να αναπτυχθεί περισσότερο το αντισυστημικό κλίμα. Και οπωσδήποτε στέλνει από μόνη της κόσμο στις πλατείες της 28ης Φεβρουαρίου, ενισχύοντας τις συνθήκες αποσταθεροποίησης της χώρας. Υποθέτω παρέλκει να εξηγήσει κανείς τι μπορεί να σημαίνει αυτό, σε έναν κόσμο που αποσταθεροποιείται διαρκώς, μετά την επικράτηση του αντισυστημισμού στις ΗΠΑ…
