Στην αγγλόφωνη έκδοση του σημερινού «Βήματος» μπορεί να απολαύσει κανείς ένα θέμα αφιερωμένο σε μια σειρά από αθλήματα που βρήκαν κάποια στιγμή τη θέση τους στους Ολυμπιακούς Αγώνες πριν εξοριστούν από το «ολυμπιακό πνεύμα» ή – πιο πρακτικά – από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή.
Και ευτυχώς. Διότι κάποτε οι άνθρωποι κυνήγησαν το χρυσό μετάλλιο στο ευγενές άθλημα της μονομαχίας ή σε εκείνο της σκοποβολής με ζωντανά περιστέρια ως κινούμενους στόχους που απελευθερώνονταν από τα κλουβιά τους μόνο για να καταλήξουν νεκρά στο έδαφος. Για την ιστορία, χρυσός ολυμπιονίκης στη μονομαχία αναδείχθηκε ένας Γάλλος, ενώ το χρυσό στη σκοποβολή βάφτηκε με το αίμα 300 περιστεριών – μια πραγματική σφαγή, ακόμη και για τα δεδομένα των αρχών του περασμένου αιώνα.
Το συμπέρασμα πάντως είναι διαχρονικό: όσο ευγενής και αν είναι η άμιλλα, ο πρωταθλητισμός μπορεί να είναι ωμός και βάναυσος ή, λιγότερο αιματηρά, αλλόκοτος και ιδιότυπος. Είτε είναι επίσημος και αναγνωρισμένος από μια αθλητική διοργάνωση παγκόσμιου κύρους. Είτε ανεπίσημος και εξωαγωνιστικός, που πάντως τον συναντά κανείς στον στίβο της δημόσιας ζωής.
Ολοι κάπου πρωτεύουμε. Αλλά πού; Θα σαρώναμε σε αυτόν τον αλλόκοτο πρωταθλητισμό εάν η διαφθορά ήταν ολυμπιακό άθλημα; Θα ήμασταν χρυσοί μεταλλιονίκες στην αυθαίρετη δόμηση, στις απευθείας αναθέσεις, στις φωτογραφικές διευθετήσεις; Θα διαπρέπαμε χωρίς αντίπαλο στο σπορ των υποκλοπών; Θα μετρούσαμε «επισυνδέσεις», «κοινούς στόχους» και «επιμολύνσεις»;
Στον εθνικό μας, αλλόκοτο πρωταθλητισμό οι αριθμοί δεν έχουν και πολύ νόημα. Εχει όμως η περιρρέουσα ατμόσφαιρα, η οποία ορίζεται από διάφορες επιμέρους επιδόσεις. Αν, για παράδειγμα, αναζητούσαμε απλώς ένα ρεκόρ, θα το βρίσκαμε στον εντυπωσιακό αριθμό των κρατικών αξιωματούχων που, ανάμεσα σε υπουργούς, στρατιωτικούς και δικαστικούς, θεωρήθηκαν «ύποπτοι για την εθνική ασφάλεια».
Αλλά τον αληθινά αλλόκοτο πρωταθλητισμό – την πραγματική σφαγή της ιστορίας – θα την εντοπίζαμε σε ένα εισαγγελικό πόρισμα που δέχεται «αναντίλεκτα» ότι μια σειρά από μέλη στον πυρήνα του κράτους μπορεί να παρακολουθούνται νομίμως από μερικούς υπαλλήλους εν αγνοία τόσο του φυσικού τους όσο και του πολιτικού τους προϊσταμένου.
Αυτός, ναι, είναι ένας αλλόκοτος και ιδιότυπος πρωταθλητισμός, εκτός συναγωνισμού. Ενας θρίαμβος του παραλόγου όπου οι επισυνδέσεις νομιμοποιούνται ως μια νησίδα παρακράτους και οι επιμολύνσεις αποκαθάρονται ως πλημμελήματα επειδή δεν πέτυχαν τον συνολικό τους στόχο – ήταν μόνο δύο, λέει το πόρισμα, εκείνοι που «μπήκαν» στον επιμολυσμένο σύνδεσμο και όχι και οι υπόλοιποι 114 που έλαβαν το μήνυμα από το παράνομο λογισμικό.
Και αν ήταν μόνο δύο και τα περιστέρια; Αν δεν θυσιάζονταν ακόμη 298 σε εκείνη τη σφαγή, μήπως η σκοποβολή με ζωντανούς στόχους θα ήταν ακόμη ολυμπιακό άθλημα; Γλιτώσαμε από τον αλλόκοτο πρωταθλητισμό χάρη στη θυσία των περιστεριών; Μάλλον όχι. Η λογική θα επικρατούσε και χωρίς τη θυσία τους, η μονομαχία έπαψε να είναι ολυμπιακό άθλημα παρότι οι σφαίρες δεν ήταν από μολύβι αλλά απλώς από κερί. Ο αλλόκοτος πρωταθλητισμός εξορίστηκε από τους αγώνες επειδή παρασύρθηκε από τη γενικότερη πρόοδο του πνεύματος, από τη συνειδητοποίηση πως καμία αναπαράσταση της βίας δεν μπορεί να γεννά ολυμπιονίκες.
Αντιστοίχως, ο αλλόκοτος πρωταθλητισμός, από τις υποκλοπές και τη διαφθορά έως τις αυθαιρεσίες και τις διευθετήσεις, υπονομεύει την πρόοδο του κράτους δικαίου, όπως και κάθε συμβιωτική συνθήκη που βασίζεται σε κανόνες, η παραβίαση των οποίων έχει επιπτώσεις. Δεν μπορείς να διαπρέπεις είτε με ζωνταντούς στόχους είτε με «κοινούς». Είτε σκοτώνοντας περιστέρια είτε εισβάλλοντας στις ζωές των άλλων από το ακουστικό ή την οθόνη του κινητού τους.
Το πρώτο ήταν ένα «σκάνδαλο» που τότε προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων. Το δεύτερο, παρά τον χαρακτηρισμό του από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό και παρά τις αντιδράσεις, απλώς νομιμοποιήθηκε. Για τη δόξα, ασφαλώς, του αλλόκοτου πρωταθλητισμού μας.
