Κάθε φορά που συντελείται ένα γεγονός με επιρροή στον χρόνο, εγκαθίσταται ένα «πριν» και ένα «μετά». Αυτό παρατηρείται με καθαρότητα στις εκλογές, όσο και αν αυτές δεν έχουν όλες την ίδια βαρύτητα στη διαδρομή.
Εκλογές σήμερα. Η προεκλογική περίοδος εξελίχθηκε με μια κανονικότητα άξια καταγραφής, χωρίς υπερβολές και διαβρωτική οξύτητα. Είναι μια θετική εμπειρία και προσθέτει πλούτο και αξία στην πολιτική λειτουργία, που μια αμφισβήτηση τη συνοδεύει και μια αδιαφορία την απειλεί. Ωριμη η σημερινή ημέρα, θα τη δούμε το βράδυ να εκφράζεται με αριθμούς.
Το καταγεγραμμένο αποτέλεσμα μιας εκλογικής αναμέτρησης δεν αποτελεί απλώς ένα «μετά» στον χρόνο. Είναι μια ποιοτική μεταβολή. Ενα μικρό ποιοτικό άλμα. Σε κάθε εκλογή μια στιγμιαία «σιωπή» μεσολαβεί πριν όλα γίνουν διαφορετικά και αυτή η αλλαγή δεν αφήνει πολλά περιθώρια στο πολυσυζητημένο χθες να βρει θέση στο νέο παρόν που ξεκινάει. Αυτή είναι η δυναμική της εκλογικής διαδικασίας, από την πρώτη στιγμή της επινόησής της, αυτή είναι η «επαναστατική» πλευρά της.
Το βράδυ όλα θα ξαναδιαβαστούν λοιπόν από την αρχή. Θα έχει αποτιμηθεί η προηγούμενη βιωμένη κατάσταση, θα έχουν ζυγιστεί οι υποσχέσεις, θα έχει διαμορφωθεί η δυναμική για τη διακυβέρνηση. Ταυτόχρονα τα γνωστά και δομικά προβλήματα της χώρας θα φανούν πιο απαιτητικά εμπρός μας, πρόσωπα και πολιτικές θα έχουν πια αναδειχθεί, μαζί τους και η ευθύνη. Αυτή η ευθύνη είναι η υποχρέωση να γίνονται οι αριθμοί κάθε εκλογής αποφάσεις και το αίτημα των λύσεων βούληση ανταπόκρισης και αποτελεσματικότητας.
Στις μεγάλες διακηρύξεις κρύβεται η σημαντική πεζότητα της καθημερινής ζωής, που στην Ελλάδα του 2023 χαρακτηρίζεται από αδυναμία βελτίωσης της ποιότητάς της, πέρα από εισοδήματα και οικονομική θέση. Οι κρατικές λειτουργίες ζητούν πρώτα από όλα τη βελτίωσή τους. Μαζί οι θεσμικές μεταβολές, το δημογραφικό και ο κίνδυνος της συρρίκνωσης, το Σχολείο, η παραγωγική ανασυγκρότηση, η ενίσχυση των εισοδημάτων και η καλύτερη αμοιβή της εργασίας, ένας όγκος προβλημάτων.
Τίποτα δεν είναι εύκολο. Και όπως εξελίσσεται ο κόσμος γύρω μας η συνθήκη θα επιβαρυνθεί και οι δυσκολίες της πορείας θα πολλαπλασιαστούν. Οι παλαιές αντιλήψεις αντέχουν και η καθυστέρηση στο μέτωπο των αναγκαίων ζωτικών μεταβολών είναι αναπόφευκτο μέρος της μεγάλης κίνησης, που διαλεκτικά τις αφομοιώνει στον χρόνο και τις μεταπλάθει στη διαδρομή. Αν οι μεταβολές στη φύση συντελούνται αργά, στην κοινωνία ο ρυθμός των αλλαγών είναι δραματικά βραδύτερος. Στους αριθμούς της κάλπης αποτυπώνεται μια παντοδύναμη βούληση. Για να γίνει πολιτική δύναμη απαιτείται οι εκλεγμένοι να την ξεδιπλώσουν χωρίς φόβο στην πράξη.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
