Ο Λίντμπελι, μια σπουδαία μορφή των αμερικανικών μπλουζ, δεν θα μπορούσε να φανταστεί ποτέ ότι η λέξη «woke» που χρησιμοποίησε σε ένα τραγούδι του, το 1938, ζητώντας από τους Αμερικανούς «να βρίσκονται σε εγρήγορση» (woke) όταν μαύροι κατηγορούνταν άδικα για φόνους που δεν διέπρατταν, ότι σχεδόν ογδόντα χρόνια αργότερα θα ξεκινούσε μια μόδα που μαστίζει την αμερικανική κοινωνία και η οποία μεταφέρθηκε και στην Ευρώπη, όχι με αντίστοιχη επιτυχία, αλλά είναι πάντως υπαρκτή.
Στην Ελλάδα το ζήτημα επισήμως ετέθη με την τοποθέτηση του πρωθυπουργού Κ. Μητσοτάκη σε πρόσφατη δημόσια συζήτησή του με τον γάλλο φιλόσοφο Πασκάλ Μπρικνέρ. Δεν θα μπορούσε να λείπει από τον διάλογό τους τους η αναφορά στην κουλτούρα woke. Ο Ρεπουμπλικανός Τραμπ είχε μόλις κερδίσει τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές και σύμφωνα με μία από τις εξηγήσεις για τη νίκη του, ήταν η, στα όρια της εμμονής, προσήλωση των Δημοκρατικών στα ζητήματα που θέτει η συγκεκριμένη κουλτούρα.
Για να εξηγούμαστε, woke είναι η πιο «επιθετική» μορφή της πάλαι ποτέ «πολιτικής ορθότητας», η οποία μας απασχολούσε ήδη από τη δεκαετία του 1990, όταν πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν ο Δημοκρατικός Μπιλ Κλίντον. Ο έλληνας πρωθυπουργός είπε ότι στη χώρα μας δεν υπάρχει woke ατζέντα. Εχει δίκιο, αν θεωρήσουμε ότι στην Ελλάδα δεν παρατηρούνται οι ακρότητες που βλέπουμε σε άλλες χώρες.
Στην Κοπεγχάγη είδα σε δημόσιους χώρους τουαλέτες non binary για να εξυπηρετούνται οι άνθρωποι που δεν καλύπτονται από τα γένη αρσενικό/θυλυκό. (Είδα επίσης και την αμηχανία ανδρών και γυναικών που δεν ήξεραν πώς να τις χρησιμοποιήσουν.) Στην Ελλάδα δυσκολεύομαι να φανταστώ ότι θα υπάρξει ανάλογη διεκδίκηση. Μπορεί να έχουμε διαβάσει κατά καιρούς σε ελληνικά έντυπα συνέντευξη «με το ποιητό Τάδε» όπου το «ποιητό», στη φωτογραφία, είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας, ή κείμενα όπου ο ομιλών θέλει να αναφέρεται με τα δύο γένη, «αυτός/αυτή», με αποτέλεσμα η ανάγνωση να γίνεται τουλάχιστον κουραστική.
Οι Ελληνες μπορούν να τσακωθούν για ψύλλου πήδημα και η ταχύτητα των κοινωνικών δικτύων τους δίνει τη δυνατότητα να τσακώνονται ακόμη πιο εύκολα. Ομως δεν θα σπαταλήσουν χρόνο για κάτι που δεν εκλαμβάνουν ως απειλή. Και η woke κουλτούρα δεν λογίζεται απειλή. Αφήστε που και στις ΗΠΑ, η λάμψη της ξεθωριάζει: σύμφωνα με τον «Economist», το 2020, το 60% των πολιτών την αποδέχονταν, το 2024 το ποσοστό μειώθηκε στο 45%.
