Οι εκλογές δεν κερδίζονται στο Ιντερνετ αλλά δεν κερδίζονται και χωρίς το Ιντερνετ! Πριν από λίγα χρόνια οι επικοινωνιολόγοι σε όλο τον κόσμο συνειδητοποίησαν ότι μόνο η τηλεόραση, οι εφημερίδες και το ραδιόφωνο δεν αρκούσαν για να περνάνε στον κόσμο τα μηνύματα. Επρεπε να προστεθούν και τα social media στο «μείγμα». Τώρα πια αυτό θεωρείται αυτονόητο.
Μόνο που το μείγμα διαφοροποιείται. Η νέα είσοδος είναι το TikTok, που φαίνεται να μετατρέπεται στο αγαπημένο μέσο των πολιτικών. Ο λόγος δεν είναι μόνο ότι ανεβαίνει συνεχώς η χρήση του αλλά και ότι η Meta (η ιδιοκτήτρια εταιρεία του Facebook και του Instagram) έχει αποφασίσει να μην προωθεί περιεχόμενο που σχετίζεται με την πολιτική αν ο χρήστης δεν ενδιαφέρεται ο ίδιος να το αναζητήσει. Ετσι το TikTok αναδεικνύεται σε φιλόξενο περιβάλλον που προβάλλει συχνά τα πολιτικά βίντεο στις οθόνες των χρηστών.
Το μέσο φέρνει τους πολιτικούς σε επαφή με ανθρώπους που ούτε δελτία ειδήσεων παρακολουθούν ούτε ειδησεογραφικά sites διαβάζουν συστηματικά. Στην Ελλάδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης αξιοποίησε το TikTok πρώτος και κέρδισε από αυτό τουλάχιστον σε επίπεδο εικόνας στις νεότερες ηλικίες. Τώρα έχει να αντιμετωπίσει έναν δυνατό αντίπαλο: τον Στέφανο Κασσελάκη.
Με ποιον τρόπο χρησιμοποιούν το TikTok οι δύο πολιτικοί; Είτε ανεβάζουν βίντεο που εξηγούν στους χρήστες με απλά λόγια και χρήση γραφικών ένα θέμα της ατζέντας τους είτε προσπαθούν να γίνουν διασκεδαστικοί με αστεία στιγμιότυπα από την καθημερινότητά τους. Ο Εμανουέλ Μακρόν είναι ίσως το καλύτερο παράδειγμα για την πρώτη κατηγορία των βίντεο. Απολαμβάνει να μιλάει σαν δάσκαλος που εξηγεί και τα πιο πολύπλοκα θέματα της γαλλικής και διεθνούς πολιτικής. Δεν αποκλείω και οι δικοί μας πολιτικοί να έχουν μελετήσει τη συνταγή του.
Τα βίντεο της δεύτερης κατηγορίας όμως, τα πιο «προσωπικά», έχουν ισχυρά στοιχεία πρωτοτυπίας. Ο Πρωθυπουργός έπαιξε με το χιούμορ για να σπάσει την εικόνα του άχρωμου τεχνοκράτη. Ηταν κάτι που χρειαζόταν για να ενισχυθεί η εικόνα του με φιλικότητα. Αλλωστε τα βίντεο δεν έχουν ζωή μόνο στον κόσμο των social media – αναπαράγονται από την τηλεόραση και τα sites και έτσι συμβάλλουν στο χτίσιμο εικόνας σε όλα τα κοινά. Ο Στέφανος Κασσελάκης από την άλλη μάς συστήθηκε μέσα από τα social media και ήταν από την αρχή φιλικός και ευχάριστος. Για εκείνον το ζητούμενο ήταν η ενίσχυση του πολιτικού προφίλ του. Ετσι, μεγαλύτερη σημασία έχουν τα βίντεο της πρώτης κατηγορίας με τις προτάσεις του κόμματος. Από αυτή την οπτική γωνία, είναι αμφιλεγόμενο το βίντεο τύπου «Λούφα και παραλλαγή» που είδαμε λίγο πριν παρουσιαστεί. Πλάκα έχουν η μαμά που τηλεφωνεί, ο μπαμπάς που τον συνοδεύει στην πύλη, τα χαρτιά υγείας στη βαλίτσα. Σίγουρα αρκετά νέα παιδιά θα βρουν σημεία ταύτισης με τον Στέφανο, όμως το ζητούμενο είναι να δουν τον Κασσελάκη ως υποψήφιο πρωθυπουργό. Για να ενισχύσει την εικόνα του ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κινηθεί προσεκτικά ανάμεσα στην αμεσότητα και φιλικότητα και στη σοβαρότητα και αξιοπιστία. Αν η ζυγαριά γείρει προς το διασκεδαστικό περιεχόμενο, θα πάρει το ρίσκο να μην επικοινωνήσει αποτελεσματικά την πολιτική «ωριμότητά» του.
H εξέλιξη της πολιτικής επικοινωνίας στο TikTok πάντως σύντομα θα δημιουργήσει κι άλλες ανάγκες για τα επιτελεία των πολιτικών μας. Στις ΗΠΑ σήμερα έχουν αναδειχθεί πρόσωπα που εκλαϊκεύουν την πολιτική επικαιρότητα και από τους λογαριασμούς τους προσφέρουν μικρά δελτία ειδήσεων με την προσωπική τους ματιά. Η επιρροή τους είναι αναμφισβήτητη – δείτε αν σας ενδιαφέρει τον Harry J Sisson με 800.000 ακόλουθους. Πρόσφατα η ομάδα του προέδρου Μπάιντεν κάλεσε αρκετούς από αυτούς τους «δημιουργούς πολιτικού περιεχομένου» και τους ενημέρωσε για την εκστρατεία του προέδρου με την ελπίδα ότι θα αναπαράγουν τις θέσεις του! Υποθέτω ότι σύντομα θα δούμε και εδώ ανάλογες εξελίξεις.
Ο κ. Χάρης Γούλιος είναι επικοινωνιολόγος, διευθυντής μάρκετινγκ του MEGA.
