Ακόµη και σήµερα, πενήντα χρόνια αργότερα, µου είναι δύσκολο να περιγράψω τις στιγµές της Μεταπολίτευσης.
Ισως επειδή είναι ανθρώπινο να µην αισθάνεσαι ότι ζεις την ιστορία όταν συµβαίνει να τη ζεις.
Ισως επειδή πέρασαν πενήντα χρόνια, κι όσο να ‘ναι ακόµη και οι πιο καθαρές εικόνες ξεθωριάζουν.
Γι’ αυτό όµως υπάρχουν οι εφηµερίδες.
Η συλλεκτική έκδοση του Βήματος της Κυριακής «Στιγμές της Μεταπολίτευσης – Από την πτώση της Χούντας ως τις πρώτες εκλογές» είναι η αποτύπωση µιας εποχής. Ή, για να είµαι πιο ακριβής, είναι η αποτύπωση µιας εποχής από µια εφηµερίδα. «Το Βήµα».
Ολοι ξέρουµε ότι αυτό που ονοµάστηκε Μεταπολίτευση, η µετάβαση δηλαδή από ένα δικτατορικό καθεστώς σε µια πολιτική κυβέρνηση υπό τον Κωνσταντίνο Καραµανλή και όσα ακολούθησαν έως την εµπέδωση της δηµοκρατίας, ξεκίνησε το βράδυ της 23ης προς την 24η Ιουλίου 1974.
Η χούντα είχε καταρρεύσει µπροστά στο έγκληµα της Κύπρου. Πρώτες ώρες ξηµερώµατα ο άρτι αφιχθείς από το Παρίσι πρωθυπουργός ορκιζόταν και όρκιζε τους πρώτους υπουργούς του. Ο κόσµος πανηγύριζε στους δρόµους από νωρίς.
Εκείνο το βράδυ και οι επόµενες µέρες αποτυπώνονται στις σελίδες του «Βήµατος». Στους µεγάλους τίτλους αλλά και στα µικρά µονόστηλα που κατέγραφαν όχι µόνο µια στιγµή αλλά µια ολόκληρη εποχή.
Αν όµως οι «στιγµές της Μεταπολίτευσης» αρχίζουν τη νύχτα 23 προς 24 Ιουλίου, πότε τελειώνουν;
Οµολογώ ότι προβληµατιστήκαµε. Αλλοι θεωρούν το γεγονός σχεδόν στιγµιαίο, άλλοι προκρίνουν το δηµοψήφισµα για τη Βασιλεία (Δεκέµβριος 1974), άλλοι επιλέγουν το νέο Σύνταγµα του 1975 κι άλλοι πιστεύουν ότι η Μεταπολίτευση δεν σταµάτησε ουσιαστικά ποτέ, αφού σηµατοδοτεί την ίδια τη δηµοκρατία µας.
Επιλέξαµε τελικά να κλείσουµε ένα κεφάλαιο που δεν κλείνει εύκολα µε τις εκλογές του Νοεµβρίου 1974. Θεωρήσαµε ότι η Μεταπολίτευση πιστοποιείται µε την επιστροφή στη ζωή της δηµοκρατίας. Δηλαδή στην ελεύθερη λαϊκή ετυµηγορία.
Για να συµβεί αυτό χρειάστηκε να ανοίξουν φυλακές, να καταργηθούν απαγορεύσεις, προσκόµµατα και διακρίσεις, να απελευθερωθούν οι φυλακισµένοι και να επιστρέψουν οι εξόριστοι στα σπίτια τους, να συγκροτηθούν πολιτικά κόµµατα όλων των ιδεολογιών, να αναδείξει ο ελεύθερος πλέον Τύπος τον πλούτο του δηµόσιου διαλόγου.
«Το Βήµα» συµµετείχε σε όλα από την πρώτη γραµµή. Και την πορεία αυτή από τη δικτατορία στη δηµοκρατία αποτυπώνουν οι σελίδες που έχετε στα χέρια σας.
Οι παλαιότεροι θα ανιχνεύσουν την οσµή εκείνης της εποχής και θα νιώσουν ίσως τη νοσταλγία µεγάλων στιγµών που µοιάζουν ανεξίτηλες.
Οι νεότεροι θα συνειδητοποιήσουν το µεγαλείο µιας δηµοκρατίας που διαµορφώθηκε µέρα µε τη µέρα από τους πατεράδες τους και τους παρέχει σήµερα την ασφάλεια των αξιών της.
Κι όλοι µαζί ίσως συνειδητοποιήσουµε το δηµιούργηµα της «καλύτερης δηµοκρατίας που είχαµε ποτέ» και το οποίο εξακολουθεί έως σήµερα να µας περιβάλλει και να µας οδηγεί. Να µας κάνει υπερήφανους και ευγνώµονες.
Δεν υπάρχει αµφιβολία ότι η µάχη για τη δηµοκρατία δεν τελειώνει ποτέ, κι αυτό το συνειδητοποιεί ίσως µε τη µεγαλύτερη σαφήνεια ένας δηµοσιογράφος που την έζησε και τη ζει καθηµερινά.
Αλλά το βέβαιο είναι πως για τα πρώτα πενήντα χρόνια τη µάχη της δηµοκρατίας την κερδίσαµε.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Βήμα της Κυριακής (21 Ιουλίου 2024) στην ειδική συλλεκτική έκδοση «Στιγμές της Μεταπολίτευσης – Από την πτώση της Χούντας ως τις πρώτες εκλογές».
Διαβάστε επίσης:
Δημοσκόπηση για τη Μεταπολίτευση: Τι πιστεύουν οι Ελληνες 50 χρόνια μετά
Ευάγγελος Βενιζέλος στο ΒΗΜΑ: «Η Ελλάδα χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο»
5 βασικά συμπεράσματα μετά από μισό αιώνα Μεταπολίτευσης
Σωτήρης Ριζάς: «Η Μεταπολίτευση το 1974 έχει πρόσωπα ως πυλώνες»
Η Μεταπολίτευση τελείωσε το 2004
24 Ioυλίου 1974: 50 χρόνια από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας
