Είναι αυτό που ο Σταν Γκρίνμπεργκ θα περιέγραφε στη γλώσσα του ως «damage control». Τι κάνεις όταν γίνεται η «ζημιά» ή, όπως θα λέγαμε στη δική μας γλώσσα, «κάθεται η στραβή στη βάρδια»; Τρέχεις να περιορίσεις την έκταση των συνεπειών. Να «μαζέψεις το πράγμα» όπως θα (ξανα)λέγαμε.
Η ιστορία της πολιτικής διαβάζεται και έτσι, ως μια αλληλουχία απρόβλεπτων γεγονότων και επιχειρήσεων σωτηρίας. Τώρα τελευταία, έτσι διαβάζεται και η ιστορία της κυβέρνησης. Η καθημερινότητα δεν είναι πια μια μήτρα καλών νέων από την οποία ξεπηδούν pass, θετικές αξιολογήσεις της οικονομίας και μεταρρυθμίσεις που δείχνει πρόθυμη να αγκαλιάσει η κοινωνική πλειοψηφία. Αλλά ένα ναρκοπέδιο όπου οι νάρκες σκάνε η μία με την άλλη. Και εκεί, στις τρύπες που χάσκουν, συσσωρεύεται το ένα λάθος μετά το άλλο.
Σε αυτό το ναρκοπέδιο της καθημερινότητας προδίδονται τα όρια της επικοινωνιακής διαχείρισης ακόμη και όταν κινούν τα νήματα του damage control oι γκουρού της επικοινωνίας. Τα όρια αλλά και οι κίνδυνοι. Η ανθυποεκπροσώπηση της κυβέρνησης στη συζήτηση του πορίσματος για το δυστύχημα των Τεμπών ήταν μια απόπειρα «ελέγχου της ζημιάς» που τελικά προκάλεσε μια ακόμη μεγαλύτερη.
Σαν να χρειάζονταν ειδικές οδηγίες στα εγχειρίδια της θεωρίας της επικοινωνίας για να αντιληφθεί κανείς ότι ένας Πρωθυπουργός απών, ένας μόλις υπουργός παρών και καμιά εικοσαριά βουλευτές σκορπισμένοι στα έδρανα της πλειοψηφίας θα προσλαμβάνονταν ως κάτι άλλο από «υπεκφυγή» σε μια τραγωδία που τώρα πια δεν βιώνεται μόνο ως συλλογικό πένθος και ανοικτή πληγή αλλά και ως απόπειρα συγκάλυψης.
Υπάρχει damage control που να οδηγεί τα πράγματα εκτός ελέγχου; Η ιστορία της επικοινωνίας είναι γεμάτη από τέτοια επεισόδια. Πιο σπάνιο είναι στα καλύτερα από τα καλά νέα να εμφανίζονται σκιές και ακόμη και το θαύμα του ψηφιακού κράτους να πέφτει θύμα μιας κομματικής λαφυραγωγίας που μετατρέπει τα προσωπικά δεδομένα των ψηφοφόρων σε φέιγ βολάν για τους υποψήφιους πολιτευτές.
Το πρόβλημα διατυπώνεται και αλλιώς. Πόσος παλαιοκομματισμός χωράει στον «πολυδιάστατο εκσυγχρονισμό»; Πόσο «βαθύ κράτος» στις υποσχέσεις για διαφάνεια και λογοδοσία όταν ακόμη και τα φιλόδοξα «τσικό» του κόμματος, σαν κάποιον γραμματέα Αποδήμων, διατηρούν ακέραιες της «άκρες» τους στο υπουργείο, δουλειά του οποίου είναι να κρατάει καλά φυλαγμένα τα μυστικά μας; Να ένα επεισόδιο όπου το damage control θα μπορούσε να ξεφύγει εκτός ελέγχου. Το «δεν ήμουν εκεί, δεν είδα, δεν άκουσα» της Νίκης Κεραμέως είναι μια απόπειρα επικοινωνιακής διαχείρισης μιας ζημιάς που την κάνει ακόμη μεγαλύτερη όταν αυτός που κλείνει τα μάτια του και βουλώνει τα αφτιά του είναι ο ίδιος ο υπουργός αυτοπροσώπως.
Ακόμη πάντως και όλα μαζί τα πιο επιτυχημένα damage control δεν φτιάχνουν ένα θετικό αφήγημα. Είναι αυτό που δείχνει να λείπει πια από μια κυβέρνηση η οποία αξιολογείται αρνητικά από την κοινή γνώμη στην οικονομία, στην εγκληματικότητα και στις φυσικές καταστροφές, στην υγεία, στη διαφθορά, στην παιδεία και στην ακρίβεια. Τώρα και στα ατομικά δικαιώματα. Ο γάμος των ομοφύλων δεν φτάνει όταν σκάει η νάρκη με τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις των εκλογέων, όπως δεν αρκεί ένα καλό δημοσίευμα του Economist για να τονωθεί το οικονομικό φρόνημα των καταναλωτών στα σουπερμάρκετ.
Λέγεται πως μέρος της κυριαρχίας του Κυριάκου Μητσοτάκη οφείλεται στο γεγονός πως από τότε που έσβησε το άστρο του Αλέξη Τσίπρα η αντιπολίτευση ξέμεινε από πάγκο. Στις δημοσκοπήσεις φαίνεται πως είναι ακόμη έτσι. Ο «Κανένας» τσιμπάει μονάδες στην καταλληλότητα, ούτε ο Κασσελάκης ούτε ο Ανδρουλάκης. Μια βδομάδα όμως στην πολιτική είναι αιωνιότητα – πόσω μάλλον το διάστημα έως τις ευρωεκλογές. Εκεί θα φανεί απλώς πόσο έχει χαθεί ο έλεγχος.
