Επειδή μπαίνουμε σε εκλογική χρονιά, είπα να ξεκαθαρίσουμε μερικά από όσα ακούω για να ξέρουμε τι συζητούμε.
1. «Οι δημοσκοπήσεις πέφτουν έξω». Στην πραγματικότητα ισχύει το αντίθετο.
Από τη δεκαετία του ’80 που έχουμε στοιχεία, οι δημοσκοπήσεις προέβλεψαν πάντα με ακρίβεια τον νικητή.
Αυτό που δεν έχει προσδιοριστεί με την ίδια ακρίβεια (και δύσκολα θα μπορούσε…) είναι το εύρος της νίκης.
2. «Υπάρχει κρυφή ψήφος διότι οι πολίτες δεν απαντούν στις δημοσκοπήσεις». Ούτε αυτό ισχύει.
Οι σοβαρές εταιρείες διαβεβαιώνουν ότι το ποσοστό των αρνήσεων παραμένει χρόνια στα ίδια επίπεδα. Τελευταία μάλιστα με τάση μείωσης.
Εως τώρα, άλλωστε, στην Ελλάδα δεν υπήρξε ποτέ κρυφή ψήφος – ούτε καν στο ποσοστό της Χρυσής Αυγής!..
3. «Η συσπείρωση της ΝΔ έχει πιάσει ταβάνι ενώ του ΣΥΡΙΖΑ όχι». Αυτό ισχύει, αλλά δεν λέει τίποτα.
Πάντα η συσπείρωση της (εκάστοτε) αντιπολίτευσης είναι υψηλότερη από τη συσπείρωση της (εκάστοτε) κυβέρνησης.
Η συσπείρωση της ΝΔ κινείται στο 80%-85% συν εισροές και του ΣΥΡΙΖΑ στο 50%-55% με εκροές. Συνεπώς κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει το ταβάνι της ΝΔ, ούτε αν θα αυξηθεί η συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ.
4. «Εχουμε μεγάλη αδιευκρίνιστη ψήφο που μπορεί τελικά να ανατρέψει τη δημοσκοπική εικόνα» Στην πραγματικότητα η αδιευκρίνιστη ψήφος κινείται στα επίπεδα που γνωρίζαμε πάντα, δηλαδή 10%-15%.
Δεν φαίνεται να διαφοροποιείται ή να κρύβει κανένα μεγάλο μυστικό.
Ενα 30% (το σχετικά μεγαλύτερο κομμάτι) είναι πρώην ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη όμως κι αν πάνε όλοι στον ΣΥΡΙΖΑ (που δεν θα πάνε…), πάλι δεν καλύπτουν τη διαφορά που τον χωρίζει από τη ΝΔ.
5. «Οι αναποφάσιστοι αποτελούν εφεδρεία του ΣΥΡΙΖΑ». Κανείς δεν το ξέρει και μάλλον το αντίθετο ισχύει.
Οι εταιρείες δημοσκοπήσεων συνηθίζουν να κατανέμουν τους αναποφάσιστους ανάλογα με τα ποσοστά των αποφασισμένων. Αν, για παράδειγμα, οι αποφασισμένοι είναι 32% ΝΔ και 21% ΣΥΡΙΖΑ, τότε μετρούν το 32% των αναποφάσιστων στη ΝΔ και το 21% στον ΣΥΡΙΖΑ.
Είναι μια «πολιτικά ορθή» μέθοδος που προστατεύει τον δημοσκόπο από αμφισβητήσεις.
Από παλαιότερες εκλογές, όμως, γνωρίζουμε ότι σπανίως οι αναποφάσιστοι κατανέμονται έτσι. Συνήθως προτιμούν να συντρέξουν τον διαφαινόμενο νικητή – και γι’ αυτό τα κομματικά επιτελεία δίνουν σημασία στην «παράσταση νίκης»…
6. «Η Βουλή θα είναι πεντακομματική». Παρακινδυνευμένη πρόβλεψη.
Οσο πιο μικρά είναι τα μεγέθη των κομμάτων, τόσο δυσκολότερο είναι να τα μετρήσεις. Στο όριο του 3%, λίγο πάνω ή λίγο κάτω, είναι εξαιρετικά αβέβαιο να προσδιορίσεις με σχετική ακρίβεια εκλογικά ποσοστά.
7. «Η αποχή θα είναι υψηλή». Δεν έχουμε καμία τέτοια ένδειξη.
Με τα σημερινά δεδομένα πιθανολογείται ότι θα κινηθεί στα όρια του Ιανουαρίου 2015, σαφώς κάτω από τον Σεπτέμβριο 2015.
Αν μάλιστα γίνουν τετραπλές εκλογές, αυτό θα ενισχύσει ασφαλώς τη συμμετοχή.
8. «Ο ΣΥΡΙΖΑ θα κόψει την αυτοδυναμία της ΝΔ». Μπράβο του, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν παίζει κανέναν ρόλο στην αυτοδυναμία της ΝΔ.
Οι έδρες της θα κριθούν κυρίως από τη δική της εκλογική επίδοση, το ποσοστό των ψήφων που θα μείνουν εκτός Βουλής και τις πενήντα έδρες μπόνους που παίρνει το πρώτο κόμμα.
Η επίδοση του δεύτερου κόμματος δεν έχει καμία σημασία. Η ΝΔ θα βγάλει τους ίδιους βουλευτές, είτε προηγείται του ΣΥΡΙΖΑ με μία ψήφο είτε με είκοσι μονάδες.
9. «Θα ενισχυθεί ο δικομματισμός». Από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο.
Ακόμη και οι ευνοϊκότερες δημοσκοπήσεις για τα δύο μεγαλύτερα κόμματα δύσκολα δίνουν ένα άθροισμα πάνω από 65% – δεν το λες και δικομματισμό…
Υπενθυμίζω ότι το άθροισμά τους ήταν 64,15% τον Ιανουάριο 2015 και 63,56% τον Σεπτέμβριο.
Ενίσχυση του δικομματισμού άλλωστε δεν παρατηρείται σε καμία χώρα της Ευρώπης, η τάση είναι περισσότερο προς τον περαιτέρω κατακερματισμό.
Με την υποστήριξη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέδωσε βιβλίο με τίτλο «Ενας εχθρός της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας – Η επικυριαρχία του “οικονομικού” επί του “θεσμικού”» (Gutenberg).
Το βιβλίο στηρίζεται σε μια προηγούμενη ομιλία του όπου (συνοπτικά) υποστηρίζει ότι η Δημοκρατία διαβρώνεται από την κυριαρχία των οικονομικών δεδομένων.
Οτι δηλαδή η έννομη τάξη δικαιούται να ακολουθεί κανόνες ανεξαρτήτως οικονομικών επιπτώσεων.
Η ιδέα δεν είναι κακή. Με μια ρύθμιση θα μπορεί κάθε νομοθέτης να καταργεί το δημόσιο χρέος ή να κάνει μήνυση στις αγορές αν δεν τον δανείζουν. Γι’ αυτό άλλωστε και ο Πρόεδρος απορρίπτει τους διεθνείς λογιστικούς κανόνες!
Σημειώνω ότι λόγω επικυριαρχίας του οικονομικού το βιβλίο του Προέδρου εκδόθηκε «με την υποστήριξη» του Ιδρύματος Ωνάση.
