Ολα άρχισαν με μια μεγάλη νίκη. «Αν αναρωτιέστε», γράφει ο Στάθης Καλύβας, «γιατί η Ελλάδα ζει τη σημερινή τραγωδία, η απάντηση συμπυκνώνεται σε μια ημερομηνία: 18 Οκτωβρίου 1981. Τώρα πια ξέρουμε πως τότε μπήκαν τα θεμέλια της σημερινής καταστροφής. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε μόνο στην αρχή της αποπληρωμής ενός δυσβάσταχτου λογαριασμού, που μας κληροδότησε το ΠαΣοΚ του Α. Παπανδρέου και που θα απαιτήσει πολλά χρόνια και δάκρυα. […] Το ΠαΣοΚ του Ανδρέα Παπανδρέου φέρει τη βασική ευθύνη της καταστροφής, αλλά όχι την αποκλειστική. […] Η ΝΔ το μιμήθηκε και στο τέλος το υποκατέστησε με επιτυχία» (Καλύβας 2011).
Τα πράγματα είναι φυσικά πιο σύνθετα, όπως ο Σ. Καλύβας άριστα γνωρίζει. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι το ΠαΣοΚ διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο στο ξετύλιγμα της αρνητικής πολιτικής δυναμικής που οδήγησε στη χρεοκοπία. Επίσης, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ΝΔ της περιόδου 2004-2009 μιμήθηκε τις πιο αρνητικές όψεις της διακυβέρνησης ΠαΣοΚ και στο τέλος «το υποκατέστησε με επιτυχία». Ομως το ΠαΣοΚ, το μεγάλο ΠαΣοΚ των ετών 1981-2012, ήταν ένα σύνθετο φαινόμενο. Η δε κυριαρχία του υπήρξε άρρηκτα συνυφασμένη με την παραγωγή ενός αξιόλογου μεταρρυθμιστικού έργου. Οπως και με την αξιοθαύμαστη ικανότητα των διαδοχικών ηγεσιών του (Α. Παπανδρέου και Κ. Σημίτη) να διατυπώνουν πληρέστερα από τον κομματικό ανταγωνισμό τους «στόχους του έθνους». Προπάντων, όμως, το ΠαΣοΚ ήταν ένα αντιφατικό κόμμα. Η εσωτερική ασυνέπεια μεταξύ, αφενός, ρητορικής και εφαρμοσμένων δημόσιων πολιτικών και, αφετέρου, μεταξύ των ίδιων των δημόσιων πολιτικών ήταν σημαντική και, σε ορισμένες περιπτώσεις, σοκαριστική. Αυτή δε η ασυνέπεια συνέβαλε καίρια στη χρεοκοπία της χώρας. Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά, λόγω επετείου, την περίοδο του Α. Παπανδρέου.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
