Μεταξύ Μαρτίου 2018 και Μαΐου 2019 ο καθηγητής Νεότερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Νεάπολης Πάφου Γιώργος Γεωργής και ο καθηγητής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευάνθης Χατζηβασιλείου εξέδωσαν δύο βιβλία γύρω από το ίδιο επεισόδιο: τη διαφωνία το 1958 μεταξύ του πρέσβη στο Λονδίνο Γιώργου Σεφέρη και του υπουργού Εξωτερικών Ευάγγελου Αβέρωφ σχετικά με τη διαπραγμάτευση του Κυπριακού.
Ως πτυχή του προβλήματος αποτελεί λεπτομέρειά του – ενδεικτική των διαθέσεων, των συναισθημάτων, των τριβών και των πολιτικών χασμάτων που προξενούσε, οπωσδήποτε, ελάσσων όψη του, παρ’ όλα αυτά. Από την άλλη πλευρά η εκδοτική, ιστορική και αναγνωστική συγκυρία εκείνη αποτελεί σαφή ένδειξη ότι το πρόσωπο του Γιώργου Σεφέρη εξακολουθεί να προσελκύει το έντονο ενδιαφέρον μας, πενήντα και πλέον χρόνια από τον θάνατό του.
Ποιος όμως είναι ο Σεφέρης που προσλαμβάνουμε σήμερα από τη δική μας σκοπιά; Οι όψεις από τις οποίες οι εποχές κοιτούν τα πρόσωπα αλλάζουν και στο δικό του πρόσωπο συγκεντρώνεται πλήθος ιδιοτήτων. Είναι πρώτα και κύρια ο νομπελίστας ποιητής, ο οποίος πριν από 60 χρόνια, στις 10 Δεκεμβρίου 1963, αποδέχθηκε το βραβείο στη Στοκχόλμη, ο εκπρόσωπος του μοντερνισμού, ο καινοτόμος του στίχου, της μορφής και του περιεχομένου.
Είναι αναμφισβήτητα ο δοκιμιογράφος που σε ώριμη δημοτική έγραψε για τον Ομηρο, τον Δάντη, τον Παλαμά, τον Σικελιανό, τον Πιραντέλο, τον Στραβίνσκι, που τόνισε με έμφαση τη σημασία του Μακρυγιάννη, που παραλλήλισε τον Καβάφη με τον Τ. Σ. Ελιοτ. Είναι ο στοχαστής που προβληματίστηκε έντονα για κομβικά ζητήματα του αιώνα, για την ταυτότητα και τη μνήμη του ελληνισμού, την ουσία και το περιεχόμενο της παράδοσης, τη συνθήκη και την επίδραση της νεωτερικότητας. Είναι ο επιστολογράφος και συνομιλητής των συγχρόνων του, ο ευαίσθητος παρατηρητής του καιρού του. Είναι ο διπλωμάτης, και επομένως ο πολιτικός, ο οξυδερκής κριτικός των γεγονότων που εκτυλίσσονται γύρω του.
Σε καθεμία από αυτές τις πτυχές της προσωπικότητάς του η σημερινή μελέτη της σκέψης και της έκφρασης του Γιώργου Σεφέρη επιβεβαιώνει την οικειότητα του αναγνώστη με τα ζητήματα που θέτει – και κατά συνέπεια με την επικαιρότητά τους. Στα γραπτά του αναγνωρίζει κανείς με σαφήνεια την πραγματικότητα και το βαρύ αποτύπωμα του 20ού αιώνα, μέσα από τις γραμμές όμως αναδύεται ήδη το περίγραμμα των πραγμάτων που πρόκειται να έρθουν, η δική μας πραγματικότητα του 21ου.
