Κλείνω τα μάτια μου και κάνω μια βουτιά στον χρόνο, στα 1933, ενενήντα χρόνια πριν. Προορισμός, η Γερμανία, ακριβώς τη μέρα που το περίφημο «αβγό του φιδιού» σπάει με πάταγο και όλα αλλάζουν: Ο Χίτλερ και η συμμορία του, που προετοιμάζονταν για χρόνια, κερδίζουν τις εκλογές και ανέρχονται στην εξουσία, την οποία όπως γρήγορα θα γίνει φανερό δεν σκόπευαν να αφήσουν ποτέ.
Την προσοχή μου όμως δεν την τραβάει αυτός, ούτε κάποιος από την αυλή του, αλλά ένας 14χρονος, ο Φρανς, που διασχίζει εκείνη τη στιγμή, ή λίγες μέρες ή λίγους μήνες νωρίτερα, τον δρόμο στη γειτονιά του, παρέα με τους φίλους του (ας τους βαφτίσουμε Πέτρο και Γιόχαν), αμούστακα ξανθά αγόρια και τα τρία, σε μια εργατική συνοικία του Βερολίνου. Είναι ψηλός και λιπόσαρκος, όλο νεύρο. Στα μάτια του διακρίνεται η έξαψη της ηλικίας, το κορμί του δονείται από την άγουρη ενέργεια της νιότης. Μα πίσω από τα βλέφαρα υπάρχει ο φόβος. Ο Φρανς έχει μεγαλώσει με έναν πατέρα που επέστρεψε χωρίς το ένα του χέρι από το μέτωπο, πολεμώντας μέχρι την τελευταία μέρα για τον Κάιζερ, και στη συνέχεια έζησε αγνοημένος και περιφρονημένος. Τον είδε να τον κατατρώγει η μνησικακία και το αλκοόλ, τον είδε να σηκώνει το εναπομείναν χέρι στη μητέρα του, που ήταν αναγκασμένη να δουλεύει δεξιά κι αριστερά σε άθλιες δουλειές του ποδαριού γι’ αυτόν και την αδερφή του – παιδιά του μεσοπολέμου και τα δύο, του ’19 εκείνος, του ’21 η Μπριγκίτε.
Επέκεινα της μιας ημέρας – Του Γιάννη Μεταξά
Πολιτισμικές παραναγνώσεις του ναζισμού – Του Βαγγέλη Τζούκα
Η ευθύνη των ελίτ – Του Σωτήρη Ριζά
Κοιτώντας το 1933 από το 2023 – Το Βήμα / Νέες Εποχές
Τα χρόνια που μεγάλωνε, η χώρα του φυτοζωούσε τιμωρημένη με σκληρότατες οικονομικές κυρώσεις, κι έτσι αδύναμη τη βρήκε η Κρίση το ’29. Τα τελευταία τρία χρόνια η μητέρα του έκανε ελάχιστα μεροκάματα, καθαρίστρια σε νοσοκομείο, ενώ μια μικρή αναπηρική σύνταξη που έπαιρνε ο πατέρας του πετσοκόφτηκε κι αυτή. Με τον γέρο του δεν τα πηγαίνει καλά. Αναγνωρίζει τη θυσία του, για τον πόλεμο και όλα αυτά, αλλά δεν τον εκτιμά. Είναι ένας παραιτημένος, ένας κακομοίρης. Μέσα του δεν υπάρχει υπερηφάνεια, δεν πιστεύει σε τίποτε. Εκείνος όμως, ο Φρανς, είναι διαφορετικός. Κοιτάζει το μέλλον με αυτοπεποίθηση. Είναι νέος, όμορφος, υγιής. Είναι Γερμανός.
Την ίδια χρονιά εντάσσεται, όλος καμάρι, στη νεολαία του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος, γίνεται παιδί του Φύρερ. Την 1η Σεπτεμβρίου του 1939, στα είκοσί του, εκπαιδευμένος μαχητής πια, θα πάρει μέρος στη στρατιά που εισβάλλει στην Πολωνία. Είναι η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής του.
Θα σκοτωθεί τρία χρόνια αργότερα, στο Στάλινγκραντ, από σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή. Ο λόχος του υποχώρησε άτακτα από το σημείο, η σορός του έμεινε πίσω, δεν βρέθηκε ποτέ. Ο πατέρας έχει στο μεταξύ πεθάνει από κίρρωση του ήπατος, η μητέρα του θα λάβει τα μαντάτα από το ταχυδρομείο. Ενάμιση χρόνο μετά θα σκοτωθεί κι αυτή, μαζί με την Μπριγκίτε, στην κουζίνα του σπιτιού τους, από τις βόμβες του ρωσικού πυροβολικού.
Αληθινή ιστορία. Ή περίπου.
Ο κ. Κώστας Β. Κατσουλάρης είναι συγγραφέας.
