Ο φωτογράφος των μαχών

Για 272 ημέρες, όπως έλεγε ο ίδιος, ο Τόνι Βακάρο ταυτίστηκε με το κακό. Τόσο κράτησε η θητεία του στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και παρά το γεγονός ότι δεν αμφισβήτησε ποτέ τη σημασία της νίκης κατά του Χίτλερ η βία εκείνων των εννέα μηνών τον σημάδεψε για όλα τα υπόλοιπα χρόνια της μακράς ζωής του. Μέρος της βίας αυτής στην Ευρώπη του 1944-1945 αποτυπώνεται στις χιλιάδες φωτογραφίες που τράβηξε όντας μέλος της 83ης Μεραρχίας Πεζικού. Η μικρή κάμερα των 35 mm του Μικελαντόνιο Βακάρο είχε αγοραστεί με το χαρτζιλίκι των χρόνων της εφηβείας του και τον συνόδευε παντού. Φιλοδοξία του ήταν να ενταχθεί στο αρμόδιο σώμα του αμερικανικού στρατού, δεν του επετράπη, όμως, καθώς δεν ήταν έμπειρος φωτογράφος. Η απαγόρευση τον ευνόησε: η φορητή του φωτογραφική μηχανή αποδείχθηκε πολύ πιο ευέλικτη από τις βαρύτερες του «Σώματος Σηματωρών» με αποτέλεσμα οι δικές του εικόνες να χαρακτηρίζονται από μια εγγύτητα με τις πραγματικές συνθήκες της καθημερινότητας του πολέμου που συχνά λείπει από τις επίσημες. Ενας «άγνωστος στρατιώτης» μισοθαμμένος στο χιόνι, ένας άλλος που πυροβολείται τη στιγμή που τρέχει, ένας τρίτος που δέχεται το φιλί ενός μικρού κοριτσιού τη μέρα της απελευθέρωσης μιας κωμόπολης της γαλλικής Βρετάνης αποτελούν εμβληματικά στιγμιότυπα της φονικότερης σύγκρουσης του 20ού αιώνα και έγιναν γνωστά από πολλές μεταπολεμικές εκθέσεις.

Ο αυτοδίδακτος φωτογράφος από το Γκρίνμπεργκ της Πενσιλβάνια θέλησε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο να αποστασιοποιηθεί από τον φακό. Οι εφιάλτες των μαχών τον κυνηγούσαν για δεκαετίες. Η μοίρα του όμως ήταν τελικά να συνταξιοδοτηθεί από το επάγγελμα μόλις στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Στο μεταξύ εξελίχθηκε σε σταθερό συνεργάτη περιοδικών όπως τα «Life», «Look», «Time», «Newsweek» φωτογραφίζοντας πρόσωπα όπως οι Τζον Κένεντι, Πάμπλο Πικάσο, Τζόρτζια Ο’Κιφ, Τζάκσον Πόλοκ, Φρανκ Λόιντ Ράιτ, Σοφία Λόρεν, Γκρέτα Γκάρμπο, Μαρία Κάλλας, Φεντερίκο Φελίνι. Διακρινόταν για την ταχύτητα και την ευρηματικότητα των λήψεων, αυτήν ακριβώς που είχε επιδείξει και την ώρα του πολέμου. Ο σκοπός του ήταν ίδιος, άλλωστε. Οπως έλεγε σε μια συνέντευξή του το 2007, «θέλησα να αποτυπώσω συναισθήματα».