Ο εικονοκλάστης του πανκ

Σκισμένα t-shirts, δερμάτινα παντελόνια, παραμάνες σε αφτιά. Βρισιές, πρόκληση, ξέφρενες κιθάρες. Σκάνδαλα, σοκ, απαγορεύσεις. Μισό αιώνα σχεδόν πριν το πανκ ήταν μια έκρηξη, αλλά ταυτόχρονα και ένα περίπλοκο κίνημα που υπερέβαινε τη μουσική. Θα μπορούσε να το επιβεβαιώσει ο Τζέιμι Ριντ, συμφοιτητής του μάνατζερ των Sex Pistols, Μάλκολμ Μακ Λάρεν, καλλιτέχνης, γραφίστας, αναρχικός, ο οποίος κάποια στιγμή το 1975, όντας εγκατεστημένος σε μια φάρμα στις Εβρίδες, έξω από τη δυτική ακτή της Σκωτίας, έλαβε μια τηλεγραφική πρόσκληση από τον φίλο του να συμμετάσχει σε ένα «πρότζεκτ» στο Λονδίνο. Επηρεασμένος από τους σοσιαλιστές γονείς του με τους οποίους κατέβαινε σε αντιπυρηνικές πορείες από την ηλικία των 7 ετών, την Καταστασιακή Διεθνή, τη θητεία του στον Τύπο με το ριζοσπαστικό περιοδικό «Suburban Press», ο Ριντ θα ταίριαζε απόλυτα στο περιβάλλον των Sex Pistols. Σήμα κατατεθέν του ο σχεδιασμός του εξωφύλλου του σινγκλ «God Save the Queen»: μια δόση φωτογραφίας του Σέσιλ Μπίτον, μια δόση γραμματοσειράς που θυμίζει τα κομμένα τυπογραφικά στοιχεία των σημειωμάτων απαγωγής, το όνομα του τραγουδιού στη θέση των ματιών της βασίλισσας, το όνομα του συγκροτήματος σε εκείνη του στόματός της, κουνάτε, δεν χτυπάτε, και έτοιμο το μείγμα ηθικού πανικού. Στη Βρετανία του 1977, στη συγκυρία του ιωβηλαίου για τα 25 χρόνια της Ελισάβετ, η κατακραυγή υπήρξε γενική – ως και τα τυπογραφεία αρνήθηκαν αρχικά να το τυπώσουν. Τα κολάζ του Τζέιμι Ριντ για το «Anarchy in the UK», το «Never Mind the Bollocks, Here’s the Sex Pistols» και τις υπόλοιπες εκδόσεις στη σύντομη ιστορία του συγκροτήματος έγιναν ανάρπαστα – και διάσημα: ο εικονοκλάστης Ριντ έγινε στην πορεία τόσο αποδεκτός από το κατεστημένο ώστε τα έργα του σήμερα να κοσμούν το ΜοΜΑ και την Tate Britain. Ο ίδιος δεν εγκατέλειψε τις αντικαθεστωτικές του ρίζες, συνεργάστηκε με το κίνημα Occupy Wall Street, τις Pussy Riot, την περιβαλλοντική ομάδα Extinction Rebellion. «Το mainstream πάντα θα ιδιοποιείται τις ριζοσπαστικές ιδέες» έλεγε. «Το κατεστημένο και η εξουσία δεν έχουν δημιουργικές ικανότητες. Κλέβουν ό,τι μπορούν».