Αλέν Τουρέν(3 Αυγούστου 1925 – 9 Ιουνίου 2023)
Είναι κοινός τόπος σήμερα να αναφερόμαστε στην κοινωνία μας ως «μεταβιομηχανική» – όταν, φυσικά, δεν την περιγράφουμε απλώς ως «ψηφιακή» εννοώντας το ίδιο πράγμα. Ο Αλέν Τουρέν (την ίδια εποχή περίπου με τους Ντάνιελ Μπελ και Ντέιβιντ Ρίσμαν) υπήρξε από τους πρώτους κοινωνιολόγους που διέγνωσαν τα όρια της τροχιάς της βιομηχανικής εποχής. Γεννημένος στη Νορμανδία το 1925, ο Τουρέν υπήρξε πάντοτε ευαίσθητος δέκτης των ρευμάτων και οξυδερκής παρατηρητής του κόσμου γύρω του. Πρώιμα ευαισθητοποιημένος ως προς αυτόν λόγω της έκθεσής του στα βιβλία («ανήκω στην τελευταία γενιά που τη μεγάλωσε η λογοτεχνία», έλεγε), στράφηκε από τα πρώτα χρόνια των σπουδών του στη μελέτη των βιομηχανικών σχέσεων και εξελίχθηκε σε μείζονα ερευνητή της κοινωνιολογίας της εργασίας. Ηταν καθηγητής στη Ναντέρ, το σημείο μηδέν του Μάη του ’68, και υπήρξε ένας από τους πρώτους που αποπειράθηκαν να μετατρέψουν την εγγύτητα της εμπειρίας τους σε ερμηνεία του. Την ίδια περίπου εποχή χρονολογείται και το ενδιαφέρον του για τα κοινωνικά κινήματα που θα καθόριζαν το μετέπειτα έργο του: το αντιπυρηνικό κίνημα, οι απόπειρες εκδημοκρατισμού στη Λατινική Αμερική, η ανάδυση του συνδικάτου «Αλληλεγγύη» στην Πολωνία του κομμουνιστικού καθεστώτος. Μαζί με τον Πιέρ Μπουρντιέ και τον Εντγκάρ Μορέν, διανοητές με τους οποίους δεν συμφωνούσε πάντα, αλλά που υπήρξαν εξίσου λαμπροί στοχαστές, συγκρότησαν την παραδειγματική τριάδα της σύγχρονης γαλλικής κοινωνιολογίας και άσκησαν επίδραση σε πλήθος μεταγενέστερων. Με διαφορετικούς τρόπους και οι τρεις επέκριναν σφοδρά τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της παγκοσμιοποίησης – ο Τουρέν ίσως πιο σκληρά από όλους όταν έκανε λόγο για «οικονομικό γκανγκστερισμό». Θεωρητικές και αναλυτικές, βασισμένες σε εμπειρικά δεδομένα αλλά και σε ιστορική ανάλυση, οι μελέτες του διακρίνονταν πάντοτε από τον εντοπισμό και την αποσαφήνιση καίριων ζητημάτων τη στιγμή που αναδύονταν. Για τον ίδιο, το υπόβαθρο του συνόλου της εργασίας του ήταν κοινό: «Αυτό που με ενδιαφέρει», σημείωνε το 2017, «αυτό που πάντοτε επιχειρώ να αναδείξω, είναι η σύγκρουση».
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
