Ο απεσταλμένος της Τιενανμέν

Γιαν Μινγκφού(11 Νοεμβρίου 1931 – 3 Ιουλίου 2023)

Δύο ηγέτες κολυμπούν σε μια πισίνα. Δύο διερμηνείς κάνουν κύκλους γύρω της μεταφράζοντας στον έναν τις προτάσεις του άλλου. Είναι Αύγουστος του 1958 στο Πεκίνο και ο Μάο Τσετούνγκ συζητεί με τον Νικίτα Χρουστσόφ τις αυξανόμενες δυσχέρειες στις σινοσοβιετικές σχέσεις που πηγάζουν από την καταγγελία της προσωπολατρίας του Στάλιν και θα οδηγήσουν τελικά τις δύο χώρες στη ρήξη. Διερμηνέας του Μάο είναι ο 27χρονος Γιαν Μινγκφού, ανερχόμενος νέος που βρίσκεται πάντοτε παρών σε παρόμοιες λεπτές διαπραγματεύσεις. Γιος παλιού στελέχους του Κουομιντάνγκ, του εθνικιστικού κόμματος που συμμάχησε αρχικά με τους Κομμουνιστές κατά των εισβολέων Ιαπώνων και στη συνέχεια ηττήθηκε στον εμφύλιο πόλεμο, ο Μινγκφού θυμάται από την παιδική του ηλικία αντίστοιχες κρυφές διαπραγματεύσεις μεταξύ στελεχών των δύο κομμάτων στο σπίτι του με προκάλυμμα το παιχνίδι του ματζόνγκ. Η εμπιστοσύνη τότε και τώρα ήταν ελλιπής. Το 1967 το προσόν της ρωσομάθειας γίνεται ενοχοποιητικό στοιχείο και ο Μινγκφού φυλακίζεται. Θα αφεθεί ελεύθερος μόλις το 1975, μετά το τέλος της Πολιτιστικής Επανάστασης. Η ανοδική του πορεία ξαναρχίζει: το 1989 είναι πια επικεφαλής του τμήματος του κόμματος για τις σχέσεις με τους διανοούμενους και τις εθνοθρησκευτικές μειονότητες. Οταν ξεσπά η εξέγερση της Τιενανμέν, ο μεταρρυθμιστής γραμματέας Ζάο Ζιγιάνγκ τον στέλνει να μιλήσει στους φοιτητές αναζητώντας δυνατότητες συμβιβασμού. Η συναισθηματική του ομιλία στην οποία προσφέρεται ως όμηρος, αν δεν αρκούν οι διαβεβαιώσεις του, γίνεται δεκτή ως ένδειξη προσωπικής εντιμότητας και μιας ποιότητας που οι φοιτητές δεν πίστευαν ότι υπήρχε στο ΚΚΚ. Ωστόσο, όσο οι μέρες περνούν οι σκληροπυρηνικοί του Ντενγκ Χσιαοπίνγκ επικρατούν και ακολουθεί η σφαγή της 4ης Ιουνίου. Ο Μινγκφού θα υποβιβαστεί πρώτα σε μια χαμηλή υφυπουργική θέση, έπειτα στη διοίκηση κάποιου φιλανθρωπικού οργανισμού. Μαζί του στη σκιά θα μείνει η χαμένη δυνατότητα ενός ιστορικού συμβιβασμού και μιας άλλης Κίνας για τον 21ο αιώνα. Εχοντας μάθει από πρώτο χέρι ποια είναι η σωστή πλευρά της κινεζικής ιστορίας, ο Γιαν Μινγκφού δεν θα αναφέρει ποτέ στα απομνημονεύματά του τη δεκαετία του ’80.