ΒΗΜΑ ΝΕΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Από καταβολής τους τα μέσα ενημέρωσης αποτελούν τον καθρέφτη της κοινής γνώμης. Ως χώρος του δημόσιου λόγου, και με δεδομένη την ελευθερία έκφρασης που προβλήθηκε ως αίτημα στις απαρχές τους, τον 18ο αιώνα, και κερδήθηκε στην πορεία, συγκροτούν το κατεξοχήν πεδίο διαλόγου ως προς τα κάθε είδους ζητήματα που απασχολούν την κοινωνία. Η άρθρωση των τελευταίων στα έντυπα, το ραδιόφωνο, την τηλεόραση υπήρξε για όλο αυτό το χρονικό διάστημα αντικείμενο των εγγράμματων εκείνων που αναλάμβαναν τη διαμεσολάβηση προς το μεγάλο κοινό. Τα μαζικά μέσα του 20ού αιώνα, ιδιαίτερα, λειτουργούν ταυτόχρονα ως δείκτης κοινωνικού εκδημοκρατισμού και δίαυλος για την κυκλοφορία πολιτικών και ιδεολογικών ρευμάτων. Η έλευση των ηλεκτρονικών και των κοινωνικών μέσων θεωρητικά συμπληρώνει το προϋπάρχον πλαίσιο καθιστώντας αμφίδρομη την επικοινωνία, μετατρέποντας δυνητικά τον καθένα σε σχολιαστή της επικαιρότητας με ισότιμη (ως προς τη δυνατότητα έκφρασή της) άποψη. Μια τέτοια συνθήκη ευρύτερης ισηγορίας υποτίθεται επιπλέον ότι επιτρέπει την ευχερέστερη διάκριση των διαθέσεων του κοινωνικού σώματος. Ωστόσο, η εξατομίκευση της πληροφόρησης στο ψηφιακό σύμπαν, από τη μια πλευρά, και η αποδυνάμωση του παραδοσιακού Τύπου από την άλλη, έχουν δημιουργήσει ένα τοπίο όπου πλεονάζουν οι συζητήσεις εντός στεγανών περιοχών – σε «φούσκες» όπου αντηχεί και πολλαπλασιάζεται η ισχύς μίας συγκεκριμένης θέσης, ενώ ταυτόχρονα ελαχιστοποιείται εκείνη του εκάστοτε πολιτικού διαφωνούντα. Το αποτέλεσμα είναι μια σειρά από παράλληλες διαστάσεις όπου οι αντιλήψεις, η ατζέντα των ζητημάτων και η πρόσληψη των πραγμάτων παγιώνονται σε ένα συγκεκριμένο σχήμα που αντιστοιχεί, όμως, σε μια εικονική πραγματικότητα. Σε συνδυασμό με την προϊούσα «καρτελοποίηση» των πολιτικών κομμάτων και τις συνακόλουθες μετακινήσεις των εκλογέων με πολύ περισσότερη ελευθερία σε σχέση με το παρελθόν, η διάκριση των ρευμάτων που διαπερνούν την κοινωνία γίνεται πολύ πιο δυσχερής. Viral θεματικές μοιάζουν να καταλαμβάνουν το σύνολο των μέσων επικοινωνίας, έντυπων, ηλεκτρονικών και κοινωνικών, από τη μια στιγμή στην άλλη, ενώ αναδυόμενες στάσεις και κινήσεις μοιάζουν να περνούν κάτω από το ραντάρ. Ως αποτέλεσμα, άλλοτε το μέγεθος των φαινομένων μοιάζει να υποτιμάται (περιπτώσεις νίκης Τραμπ και Brexit), άλλοτε πιθανώς να υπερτιμάται (εκλογή προέδρου ΣΥΡΙΖΑ) ως προς την ευρύτερη απήχησή του, μόνο και μόνο για να γίνει αντιληπτό μεταγενέστερα ότι το κοινωνικό σύνολο αξιολογεί τα γεγονότα με διαφορετικά κριτήρια και τους αποδίδει διαφορετική σημασία. Το αν αυτό το χάσμα μεταξύ κοινωνίας και μέσων αποτελεί μονιμότερη συνθήκη της εποχής μας ή προσωρινή διάσταση μιας μεταβατικής στιγμής είναι κάτι που μένει να φανεί μελλοντικά.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
