1. Ο κόσμος στα δικά σας μάτια προχωράει γρήγορα ή αργά;
«Τα έπη της επιστήμης, της τεχνολογίας, αυτά τα θριαμβευτικά άλματα που προβάλλουν σε λούπα οι διαφημιστικές εκστρατείες του αιώνα μας, δεν είναι ενδεικτικά ενός γρήγορου χρόνου. Ο χρόνος της ανθρωπινότητας, του πλησίον, είναι αργότατα αργός».
2. Ο,τι είναι προοδευτικό σήμερα, γίνεται συντηρητικό στο μέλλον;
«Δεν υπάρχει καμία γραμμικότητα στην πρόοδο, δυστυχώς. Ενα ζιγκ ζαγκ, ένα ολίγον έγκυος, ένα πίσω-μπρος και ξανά μανά. Ο Βολταίρος, που μας παρακολουθεί από το επέκεινα, θα έχει σχίσει τα πτυχία του. Τόσος Διαφωτισμός κι εμείς στο «δι δι το δαδί» ακόμα».
3. Υπάρχει κάποιο πολιτικό γεγονός το οποίο να θεωρείτε ως εμπειρία που σας διαμόρφωσε (ή σας επηρέασε);
«Η μέρα που είπαμε αντίο στο Τείχος του Βερολίνου. Και η φωνή του Νίκου Καρούζου που συνομιλώντας με τον Αρη Σκιαδόπουλο είχε προβλέψει μελαγχολικά πως η συμβολική ύπαρξή του λειτουργούσε ως αντίπαλον δέος. Δεν διαψεύστηκε».
4. Εγκαταλείψατε κάποια πολιτική σας πεποίθηση στην πορεία του χρόνου;
«Οχι. Εξακολουθώ να υπερασπίζομαι την ουτοπία της ισότητας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της ελευθερίας σωμάτων και πνευμάτων. Με το αζημίωτο, βέβαια. Δεν είναι πλέον αυτονόητα αυτά τα αυτονόητα».
5. Ποιο θεωρείτε πως είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας μας;
«Το ότι τελικά «ανήκομεν εις την Βίσσην»».
6. Ησασταν ή όχι δημοφιλής στο σχολείο; Και τι σας έμαθε αυτό για τη ζωή;
«Ημουν αρκετά δημοφιλής λόγω του ασίγαστου αλτρουισμού που επεδείκνυα. Δεν είχα κανέναν δισταγμό να προωθήσω το γραπτό μου στα χαρακώματα των τελευταίων θρανίων. Επίσης χόρευα συμπαθητικά το «You’re in the army now». Ανέβαινε ο δείκτης δημοφιλίας με το σωστό μπλουζ, το ορθόδοξο, εκείνη την αρχαία εποχή που δεν μου έμαθε σχεδόν τίποτα».
7. Υπάρχουν ακόμη ανατρεπτικές ιδέες;
«Οι ιδέες υπάρχουν. Το προβληματάκι είναι ότι οι ιδέες θέλουν ανθρώπους να τις βγάλουν βόλτα στην κοινωνία. Νομίζω ότι κινδυνεύουμε να μείνουμε με τις ιδέες στο χέρι. Εχει χαθεί η πρακτικότητα, η χειρωναξία, το πέρασμα από τον αρχιτέκτονα στον μηχανικό και στον μπετατζή».
8. Ποιο βιβλίο σχετικά με την πολιτική θα συστήνατε ανεπιφύλακτα;
«Τον Καπιταλιστικό ρεαλισμό του Μαρκ Φίσερ. Εφυγε πολύ νωρίς ο Φίσερ αλλά μας προετοίμασε για τη φρικώδη φαντασμαγορία που θα ακολουθούσε».
9. Με τι δεν έχετε συμφιλιωθεί ακόμη στη ζωή ή αργήσατε να συμφιλιωθείτε;
«Δεν μπορώ να χωνέψω το γεγονός ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν συνειδητοποιήσει τη θνητότητά τους. Το «χους εις χουν». Φέρονται με μια αλαζονεία αθανασίας. Πρέπει να έκαναν μαζικές κοπάνες από τα Θρησκευτικά, δεν εξηγείται αλλιώς».
10. Τι θα λέγατε πως απαντά καλύτερα στις υπαρξιακές μας αγωνίες; Η φιλοσοφία; Η τέχνη; Η θρησκεία; Κάτι άλλο;
«Αλληλοπεριχωρητικά είναι και τα τρία. Το ένα εμπεριέχεται και εμπεριέχει το άλλο. Η δική μου ύπαρξη πάντως ηρεμεί διαβάζοντας δημοτικά τραγούδια. Ιδίως αυτά του Χάροντα και του Κάτω Κόσμου που απαντούν στα αναπάντητα όσο δέκα Καντ και σαράντα Σπινόζα».
11. Ποιο πρόσωπο, ιστορικό ή από τον σύγχρονο κόσμο, θα επιλέγατε ως προνομιακό σας συνομιλητή;
«Τον κόντε Διονύσιο Σολωμό. Νομίζω ότι θα μιλούσαμε με φραγκμέντα, με σπαράγματα, που είναι πιο οικεία και στους δύο. Ισως και να γευματίζαμε ελαφρά με ένα σοφρίτο και λίγη σπιτική κολόνια».
12. Θα γυρνούσατε τον χρόνο πίσω; Και για ποιον λόγο;
«Κρατάω πάντα τον λαχνό που μου έτυχε. Δεν αλλάζω το λαχείο».
13. Ποια συμβουλή ζωής θα δίνατε στον έφηβο εαυτό σας;
«Να μάθει και γράμματα και άρματα. Χρησιμότατα και τα δύο. Συμπληρωματικά».
14. Και ποιο ανάγνωσμα θα συστήνατε σε έναν έφηβο σήμερα;
«Τον θείο Σάλιντζερ. Στη σίκαλη, στα στάχια, ο πιάστης. Στη δεύτερη μετάφραση της Τζένης Μαστοράκη, που «πιάνει» τη γενιά που τώρα ενηλικιώνεται. Εμείς οι παλιότεροι, μπορούμε να διατηρήσουμε ακέραιη τη νοσταλγία μας με τον Φύλακα στη σίκαλη, την πρώτη δηλαδή, εξίσου συγκλονιστική, μετάφραση της Τζένης».
15. Θα συμφωνούσατε πως όλα, τελικά, είναι πολιτική;
«Aπόλυτα. Και το φιλί στο στόμα πολιτική πράξη είναι. Ο τρόπος που ξεπερνώντας τη βιολογία μας επιλέγουμε για σύντροφο τον ευαίσθητο γορίλα που προτιμά να μαζεύει βιολέτες από το να παίζει μπουνιές».
