Η προάγγελος των Audiobooks

Μάριαν Μαντέλ
(23 Νοεμβρίου 1929 – 22 Ιανουαρίου 2023)

Το 1952 η Μάριαν Μαντέλ ήταν μια 23χρονη απόφοιτος Πανεπιστημίου, διπλωματούχος της κλασικής φιλολογίας που έβγαζε τα προς το ζην ως στενογράφος και μεταφράστρια. Παρατηρώντας τη δισκογραφική έκρηξη γύρω της, όμως, είχε την αίσθηση ότι στο πεδίο υπήρχε χώρος για κάτι που δεν είχε δοκιμαστεί ως τότε – αναγνώσεις δημοφιλών συγγραφέων. Τα μειονεκτήματα της ιδέας της ήταν τρία: ήταν γυναίκα, πρότεινε το σχέδιό της σε δυσκίνητους κολοσσούς, δεν υπήρχε κουλτούρα νεοφυών επιχειρήσεων. Οταν η πρότασή της απορρίφθηκε μετά πολλών επαίνων, εκείνη και η πρώην συμφοιτήτριά της στο Κολέγιο Χάντερ, Μπάρμπαρα Χόλντριτζ, συγκέντρωσαν 1.800 δολάρια και ίδρυσαν μόνες τους την Caedmon Records. Τα επόμενα 20 χρόνια η δισκογραφική τους εταιρεία θα παρήγε ερμηνείες έργων του Τ. Σ. Ελιοτ, της Σίλβια Πλαθ, του Γουίλιαμ Φόκνερ, της Γκέρτρουντ Στάιν, των Μπίτνικ με τις φωνές των ίδιων των συγγραφέων· θεατρικά του Σαίξπηρ, του Τσέχοφ και άλλων κορυφαίων δραματουργών σε απόδοση ηθοποιών όπως οι Λόρενς Ολίβιε, Τζον Γκίλγουντ και Βανέσα Ρεντγκρέιβ· ξενόγλωσσες ηχογραφήσεις από τους Αλμπέρ Καμί και Πάμπλο Νερούδα ως τον Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν να απαγγέλλει ποιήματα στην επινοημένη από τον ίδιο γλώσσα των ξωτικών της Μέσης-Γης. Στο δυσμενές αρχικό περιβάλλον στάθηκαν τυχερές, είναι η αλήθεια: κατάφεραν να βρουν τον μεθυσμένο Ντίλαν Τόμας έπειτα από ένα πάρτι και να τον πείσουν γι’ αυτό που αποδείχθηκε μια συγκλονιστική ερμηνεία ποίησης και του διηγήματός του «Τα Χριστούγεννα ενός παιδιού στην Ουαλία». Ως το τέλος της δεκαετίας του ’50 ο δίσκος αυτός θα πουλούσε 400.000 αντίτυπα και θα γινόταν τακτικό μπεστ σέλερ της εορταστικής περιόδου. Η επιτυχία της Μαντέλ ήταν εντυπωσιακή σε μια εποχή όπου μόνο το 5% των εργαζομένων σε δισκογραφικές εταιρείες ήταν γυναίκες και μάλιστα σε ρόλους υπαλλήλων ή, στην καλύτερη περίπτωση, στον χώρο του μάρκετινγκ. «Ποιητές είχαν ηχογραφηθεί στο παρελθόν», θα δήλωνε η ίδια πολλά χρόνια αργότερα, «μόνο όμως εγώ και η Μπάρμπαρα είδαμε ότι υπήρχε ένα μορφωμένο κοινό ως επιχειρηματική ευκαιρία». Επειτα από 20 χρόνια εξαιρετικών επιδόσεων οι δύο συνέταιροι παρέδωσαν τα ηνία στον εκδοτικό οίκο D. C. Heath. Στην πεντηκονταετία που μεσολάβησε έκτοτε η Caedmon συνέδεσε το παρελθόν με το μέλλον: σήμερα είναι το τμήμα Audiobooks του κολοσσού HarperCollins.