Η κορυφαία μπαλαρίνα

Λούπε Σεράνο(7 Δεκεμβρίου 1930 – 16 Ιανουαρίου 2023)

Εδώ και πέντε δεκαετίες η Λούπε Σεράνο ήταν μία από τις πιο διάσημες καθηγήτριες μπαλέτου στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δίδασκε σε πανεπιστήμια, ακαδημίες και σχολές ακόμη και μετά τα 80 της μαθαίνοντας σε διαδοχικές γενιές τα μυστικά της τέχνης. Η ύστερη αυτή φήμη της, ωστόσο, επισκίασε το γεγονός ότι στα νιάτα της υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μπαλαρίνες των μέσων του 20ού αιώνα – «η Ναταλία Οσίποβα της εποχής της», όπως τη χαρακτήρισε ένας πρώην μαθητής της στη Σχολή Τζάκλιν Κένεντι Ωνάση του American Ballet Theatre. H Σεράνο, κόρη ισπανού πιανίστα, γεννήθηκε στο Σαντιάγο της Χιλής, μεγάλωσε και αναδείχθηκε στην Πόλη του Μεξικού όπου ζούσαν οι γονείς της, ανακάλυψε γρήγορα όμως ότι, παρά την τεχνική ανωτερότητα των χορευτών της Κούβας ή της Σοβιετικής Ενωσης, ο φάρος για κάθε καλλιτέχνιδα της κλίσης της ήταν η Νέα Υόρκη. Εντάχθηκε στο American Ballet Theatre το 1953 και εντυπωσίασε το κοινό με τη δύναμη και τη δεξιοτεχνία της. Ηταν εκείνη και η δική της γενιά που οικοδόμησαν τη φήμη του αμερικανικού μπαλέτου και διαμόρφωσαν καθοριστικά τη μετέπειτα φυσιογνωμία του. Μέτρο της επίδρασής της δεν υπήρξαν μόνο οι διθυραμβικές κριτικές του δυτικού Τύπου, αλλά και η αναγνώρισή της στην έδρα του ψυχροπολεμικού αντιπάλου δέους: σε μια παράστασή της στο Λένινγκραντ το 1960 το ενθουσιώδες πλήθος της ζήτησε κατά την αποχώρηση από τη σκηνή αντί της καθιερωμένης υπόκλισης να επαναλάβει το πιο εντυπωσιακό μέρος του σόλο της. Αποκορύφωμα της σταδιοδρομίας της ήταν η διετής συνεργασία με τον Ρούντολφ Νουρέγεφ, ο οποίος την αναζήτησε προσωπικά μετά την αποστασία του στη Δύση το 1961. Η μακρά καριέρα της διήρκεσε ως το 1971, όταν αποσύρθηκε έχοντας διατηρήσει στο ακέραιο την ποιότητα της απόδοσής της – αντοχή που θα παρέμενε απαράλλακτη ως τα 50 της, όταν οι μαθητές της συχνά την έβλεπαν να επιδεικνύει το οριζόντιο άλμα με τη διπλή στροφή. Η αλλαγή του ρόλου από τη σκηνή στη διδασκαλία, από την καλλιέργεια των ατομικών ικανοτήτων σε εκείνη της μεταλαμπάδευσης της γνώσης, διόλου δεν την προβλημάτισε: «Ηταν φανταστικό», έλεγε χρόνια αργότερα, «να έχω να δουλέψω με όλα αυτά τα σώματα αντί μόνο με το δικό μου».