Την 1η Μαΐου 2003 ο Τζορτζ Γουόκερ Μπους προσνηώθηκε στο αεροπλανοφόρο «Αβραάμ Λίνκολν», το οποίο είχε καταπλεύσει στα ανοικτά του Σαν Ντιέγκο έχοντας επιστρέψει από τον Περσικό Κόλπο. Αλλάζοντας από τη στολή πιλότου με την οποία αποβιβάστηκε στο πολεμικό σκάφος και φωτογραφήθηκε με μέλη του πληρώματος σε πολιτική περιβολή, ο 43ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών εκφώνησε έναν λόγο με τον οποίο ανακοίνωσε το τέλος των στρατιωτικών επιχειρήσεων στο Ιράκ. Πάνω από τον πρόεδρο, στη νησίδα του αεροπλανοφόρου, το πανό «Mission Accomplished» («Αποστολή εξετελέσθη») ήταν χαρακτηριστικό του πανηγυρικού κλίματος το οποίο προωθούσε η αμερικανική πολιτική ηγεσία. Θα ακολουθούσε η απουσία όπλων μαζικής καταστροφής στη βάση των οποίων οι ΗΠΑ είχαν τεκμηριώσει την ανάγκη εισβολής και αλλαγής καθεστώτος, η σύλληψη και εκτέλεση του Σαντάμ Χουσεΐν, οι αποκαλύψεις για τα βασανιστήρια των αμερικανικών δυνάμεων στις φυλακές του Αμπου Γκράιμπ, μια πολυετής εξέγερση που στοίχισε τη ζωή σε περίπου 5.000 αμερικανούς στρατιώτες και εκατοντάδες χιλιάδες ιρακινούς πολίτες, η αποσταθεροποίηση του κράτους, η ανάπτυξη του ISIS και η αποτυχία του Ιράκ να επωφεληθεί από την «εξαγωγή δημοκρατίας».
Η αμερικανική εισβολή στο Ιράκ υπήρξε μια κρίσιμη καμπή της μεταψυχροπολεμικής περιόδου, η στιγμή που οι δυτικές κυβερνήσεις απέτυχαν να δώσουν πειστικές απαντήσεις σε πιεστικά ερωτήματα πολιτικής ηθικής. Για μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, ιδιαίτερα στη Μεγάλη Βρετανία και στην ηπειρωτική Ευρώπη, παρά την απέχθεια προς το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν, η στάση της ηγεσίας της φανέρωσε την υποκρισία της πολιτικής τάξης. Οι διακρίσεις συμφερόντων μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ευρώπης έγιναν αντιληπτές για πρώτη φορά με σαφήνεια προτού αποκαλυφθούν πλήρως στην εποχή του Ντόναλντ Τραμπ. Ρωγμές στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατέστησαν εμφανείς με την απουσία της Γαλλίας από τη «συμμαχία των προθύμων» και την πρόσδεση των χωρών της πρώην Ανατολικής Ευρώπης στο άρμα των ΗΠΑ. Η πολιτική οίηση των νεοσυντηρητικών απομάκρυνε περαιτέρω το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα από τις παλαιότερες μετριοπαθείς αρχές του και η αποτυχία τους δημιούργησε ένα κενό το οποίο θα εκμεταλλεύονταν αρχικά οι ακραίοι του «Tea Party» και αργότερα ο Τραμπ. Καθώς η εμπλοκή του στρατού των ΗΠΑ στο Ιράκ παρατεινόταν χωρίς σαφή χρονικό ορίζοντα αποχώρησης (αυτό θα γινόταν μόλις το 2011), η έννοια της αμερικανικής ηγεμονίας τέθηκε εν αμφιβόλω. Εκ των υστέρων, είκοσι χρόνια μετά το τέλος της φάσης του «σοκ και δέους», μπορεί να αναγνωρίσει κανείς στο υπόστρωμα των εξελίξεων του 2003 τη διάχυτη εκείνη δυσφορία που θα διογκωνόταν σε κύμα μία δεκαετία αργότερα, έπειτα από την οικονομική κρίση.
