Την Τετάρτη, 29 Μαΐου, ο Ολυμπιακός θα αναμετρηθεί με τη Φιορεντίνα στον τελικό του Europa Conference League. Πενήντα τρία χρόνια έπειτα από την παρουσία του Παναθηναϊκού στο Γουέμπλεϊ στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών, 20 χρόνια μετά την κατάκτηση του Euro από την Εθνική στο Ντα Λους της Λισαβόνας, μια ελληνική ομάδα θα διεκδικήσει ένα ευρωπαϊκό τρόπαιο.
Πρόκειται αναμφίβολα για μια ξεχωριστή στιγμή γιατί χωρίς αμφιβολία πρόκειται για ένα ξεχωριστό άθλημα. Η επίδραση του ποδοσφαίρου στο συλλογικό φαντασιακό, στην τέχνη, στην κουλτούρα, στην πολιτική του 20ού και του 21ου αιώνα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ασύγκριτη σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο σπορ. Με ολοένα διευρυνόμενη μάλιστα επιρροή, αν σκεφτεί κανείς ότι πέρα από τα παραδοσιακά προπύργια της Ευρώπης και της Νότιας Αμερικής το «όμορφο παιχνίδι» πλέον έχει κατακτήσει την Αφρική και εγκαταστήσει ισχυρά προγεφυρώματα στις ΗΠΑ και στην Ασία.
Αν όμως το ποδόσφαιρο μιλά στο θυμικό του πλανήτη, αυτό δεν συμβαίνει μόνο εξαιτίας των ιδιοτήτων του ως παιχνιδιού. Οπωσδήποτε, οι σχηματισμοί των ομάδων, οι ελιγμοί των παικτών, η κίνηση στον χώρο ασκούν στον θεατή την έλξη της γεωμετρίας, η εκτύλιξη στρατηγικής και τακτικών στο γήπεδο προσθέτουν τη διάσταση της διανοητικής αντιπαράθεσης, το ατομικό ταλέντο εισάγει το στοιχείο του απρόβλεπτου.
Το ποδόσφαιρο, ωστόσο, εκφράζει πλήθος ιδεών, αξιών και αντιφάσεων της σύγχρονης κοινωνίας. «Σοσιαλιστικό» το έχει χαρακτηρίσει ο βρετανός φιλόσοφος (και αθεράπευτος οπαδός της Λίβερπουλ) Σάιμον Κρίτσλεϊ, τόσο με την έννοια της υποκείμενης ιδεολογίας όσο και με εκείνη της θεμελιώδους κοινωνικότητάς του. Διακρίνουμε ως σήμερα «εθνικές σχολές» με ειδοποιούς διαφορές που θεωρούμε ότι ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεση του εκάστοτε λαού.
Ταυτότητες τοπικές, περιφερειακές, φυλετικές διαμεσολαβούνται μέσω συλλόγων ή οπαδικών συνδέσμων (και στην ακραία μορφή τους εκτρέπονται σε φαινόμενα βίας), μνήμες συγκροτούνται και διαφυλάσσονται. Ο χρηματοπιστωτικός καπιταλισμός εντάσσει το άθλημα στη δυναμική της αγοράς καλύπτοντάς το με ένα εμπορευματικό εποικοδόμημα.
Αλλά πάνω και πέρα από όλες αυτές τις συνδηλώσεις είναι η μαγεία του ποδοσφαίρου, η λυτρωτική απελευθέρωση των συναισθημάτων, που το καθιστά ιδανικό όχημα μυθοπλασίας, ποιητικής έξαρσης ή ακόμη και μεταφοράς για τη ζωή και τον θάνατο. Και αυτή παραμένει αμείωτη στον χρόνο.
