Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ο πολυτεμαχισμός και η συρρίκνωση των μεγεθών κυριαρχούν στην πολιτική. Σε όλη σχεδόν την Ευρώπη ιστορικά κόμματα μικραίνουν, πέφτουν στην τρίτη ή στην τέταρτη θέση, παύουν να είναι κεντρικοί παίκτες. Αναρωτιόμαστε εδώ και χρόνια για την κρίση της Σοσιαλδημοκρατίας, η αλήθεια είναι όμως πως και η άλλη οικογένεια, η θεσμική Δεξιά, έχει αποσταθεροποιηθεί. Οι τριγμοί στο κόμμα της Μέρκελ, η ήττα και η κρίση στους Γάλλους «Ρεπουμπλικανούς», η καθίζηση των Συντηρητικών στη Βρετανία, όλα αυτά, παρά το ότι έχουν ειδικές εθνικές αιτίες, μαρτυρούν ένα γενικότερο πρόβλημα ταυτότητας και συνοχής.
Σε αυτές τις συνθήκες, που πάνε πολύ πιο πέρα από τα σλόγκαν για την «άνοδο των λαϊκιστών» και της «κρίσης του Κέντρου», φαίνεται πως δεν υπάρχει ένας άξονας, ένα κέντρο βάρους. Αν δανειστούμε τον κλασικό όρο της τάσης, μάλλον δεν είναι πια ορατή μια ηγεμονική τάση όσο μια χορογραφία με εναλλασσόμενους παρτενέρ. Η κληρονομημένη (σε πολλές χώρες της Ευρώπης) κουλτούρα των συνθέσεων γίνεται πια ανορθόδοξη κοπτορραπτική μέσα από ετερόκλητα σχήματα. Στην Ισπανία, για παράδειγμα, ένα κόμμα της φιλελεύθερης Κεντροδεξιάς – ή έστω του μεταρρυθμιστικού Κέντρου – μελετά σοβαρά τη συμμαχία όχι μόνο με τη Δεξιά του Λαϊκού Κόμματος αλλά και με το ακροδεξιό Vox. Την ίδια στιγμή, οι αριστεροί Σοσιαλιστές του Σάντσεθ δείχνουν ενδιαφέρον για το ίδιο κόμμα, τους Ciudadanos, οι οποίοι συγχρόνως δέχονται αυστηρές συστάσεις από τον Φέρχοφστατ της Ομάδας των Φιλελευθέρων στην Ευρώπη. Στη Δανία, οι Σοσιαλδημοκράτες, που φαίνεται να κερδίζουν και να ενισχύονται, δανείζονται πολλά στοιχεία από το πρόγραμμα των λαϊκιστών της Ακροδεξιάς (ως προς το μεταναστευτικό ζήτημα) και στρέφονται «αριστερά» ως προς το κοινωνικό πρόγραμμα. Την ίδια επιδίωξη έχουν εκφράσει και κάποιοι στη γερμανική Αριστερά, στο κόμμα του Μελανσόν στη Γαλλία και αλλού.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Έχετε ήδη συνδρομή;Μπορείτε να συνδεθείτε από εδω
Είσοδος
