Μια εικόνα το λιγότερο ανησυχητική δείχνουν τα αποτελέσματα έρευνας που έγινε ανάμεσα στους νέους για την ενημέρωση αλλά και την προστασία τους στους (συχνά) «αφύλακτους» δρόμους του Διαδικτύου. Το εντυπωσιακό ποσοστό του 83,9% των ερωτηθέντων σε έρευνά μας απαντάει ότι έχει δεχθεί παρενόχληση μέσω Διαδικτύου, με τα κορίτσια μεταξύ αυτών να εξηγούν ότι θα ζητούσαν τη βοήθεια των γονιών τους και τα αγόρια να απαντούν ότι θα προσπαθήσουν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μέσω τρίτων ή και μόνα τους…
Πώς προέκυψαν τα παραπάνω; Μπροστά σε μια νέα ψηφιακή εποχή, με πολλές από τις δραστηριότητές μας να έχουν μεταφερθεί στο Διαδίκτυο, και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ασφαλούς Πλοήγησης στο Διαδίκτυο (στόχος της οποίας είναι η ευαισθητοποίηση μικρών και μεγάλων σε θέματα που αφορούν την ασφαλή και ορθή χρήση του Διαδικτύου και όλων των διαδραστικών τεχνολογιών), πραγματοποιήθηκε στο σχολείο μας έρευνα στην οποία συμμετείχαν 87 μαθητές και μαθήτριες και των τριών τάξεων του 2ου Πειραματικού Γενικού Λυκείου Λευκάδας. Από τους 87 συνολικά συμμετέχοντες μαθητές στην έρευνα οι 44 μαθητές ήταν αγόρια (50,6%) και οι 43 ήταν κορίτσια (49,4%).
Περί της ενημέρωσης
Σχετικά με το πόσο ενημερωμένοι νιώθουν οι μαθητές για το πώς να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο με ασφάλεια, η πλειοψηφία των μαθητών δήλωσε ικανοποιητικά ενημερωμένη (55,2%), το 31% δήλωσε απόλυτα ενημερωμένο και μόλις 12 μαθητές, δηλαδή το 13,8%, νιώθουν λίγο ενημερωμένοι.
Από τις απαντήσεις των μαθητών για τα θέματα για τα οποία νιώθουν λιγότερο ενημερωμένοι ως προς την ασφάλεια του Διαδικτύου προέκυψε ότι το 31% δεν είναι ενημερωμένο σε θέματα για την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Μεγάλο είναι επίσης το ποσοστό των παιδιών (20,8%) που δήλωσε ότι δεν γνωρίζει πώς να είναι ασφαλείς οι συσκευές του όταν είναι συνδεδεμένο στο Διαδίκτυο. Το 12,6% των μαθητών ανέφερε ότι δεν έχει ενημέρωση για το πώς να αναγνωρίζει εάν οι ειδήσεις που διαβάζει στο Διαδίκτυο είναι ψευδείς ή όχι. Οσον αφορά τη ρητορική μίσους στο Διαδίκτυο, το 11,5% των μαθητών ανέφερε ότι έχει έλλειψη ενημέρωσης. Σχετικά με τη διαδικτυακή αποπλάνηση και το ακατάλληλο περιεχόμενο, φαίνεται ότι τα παιδιά είναι περισσότερο ενημερωμένα αφού μόλις το 6,9% των μαθητών δήλωσε ότι δεν νιώθει ενημερωμένο σε αυτά τα θέματα. Μόλις στο 3,4% είναι το ποσοστό των παιδιών που νιώθει ότι δεν είναι αρκετά ενημερωμένο σε θέματα όπως ο εθισμός στο Διαδίκτυο και η ανταλλαγή προσωπικών πληροφοριών ή βίντεο.
Τέλος, κάτω του 3% είναι το ποσοστό των μαθητών που ανέφερε ότι δεν είναι ενημερωμένο σε θέματα όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός και η επικοινωνία με αγνώστους.
Παρ’ όλο που οι μαθητές ανέφεραν ότι νιώθουν ενημερωμένοι σε θέματα όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός, ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών, 31%, δήλωσε ότι έχει πέσει θύμα υβριστικών σχολίων και διαδικτυακού εκφοβισμού και το 23% των παιδιών ανέφερε ότι έχει πέσει και θύμα ρατσιστικών σχολίων. Το 20,7% των παιδιών παραδέχεται ότι έχει μοιραστεί με κάποιον πολύ προσωπικές του φωτογραφίες στο Διαδίκτυο. Μάλιστα το 5,7% των μαθητών δήλωσε ότι έχει απειληθεί ότι θα δημοσιευθούν οι πολύ προσωπικές του φωτογραφίες/βίντεο στο Διαδίκτυο. Τέλος, το 75,9% των μαθητών ανέφερε ότι έχει πέσει θύμα παραπληροφόρησης και δεν μπόρεσε να ξεχωρίσει μια αληθινή είδηση από μια ψεύτικη.
Από τις απαντήσεις των μαθητών για τους κινδύνους από το Διαδίκτυο διαπιστώθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στις απαντήσεις των αγοριών και των κοριτσιών στην ερώτηση αν έχουν μοιραστεί με κάποιον πολύ προσωπικές φωτογραφίες στο Διαδίκτυο. Ειδικότερα, το ποσοστό στα αγόρια (31,8%) που έχει μοιραστεί φωτογραφίες με κάποιον μέσω Διαδικτύου είναι πολύ μεγαλύτερο σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό στα κορίτσια (9,3%).
Οσο αφορά την ερώτηση «αν συζητούν με κάποιον για το τι πρέπει να προσέχουν στο Διαδίκτυο», το 37,9% των μαθητών απάντησε τους φίλους και το 25,4% τους γονείς. Μόλις ένα 3,4% απάντησε ότι συζητεί με ειδικούς ενώ το 29,9% δήλωσε ότι δεν συζητεί με κανέναν.
H πλειοψηφία των μαθητών (78,2%) θεωρεί ότι η ενημέρωση που λαμβάνει από το σχολείο για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου δεν είναι επαρκής.
Στην ερώτηση «αν κάτι σου συμβεί διαδικτυακά, σε ποιον θα απευθυνθείς;», τα κορίτσια στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (55,8%) δήλωσαν ότι θα απευθυνθούν στους γονείς τους για βοήθεια, ενώ στα αγόρια το μεγαλύτερο ποσοστό (40,9%) δήλωσε ότι δεν θα ζητήσει βοήθεια από κανέναν και θα το αντιμετωπίσει μόνο του. Μόλις το 2,3% των μαθητών τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια δήλωσε ότι θα απευθυνθεί σε κάποιον εκπαιδευτικό για βοήθεια.
Από τις απαντήσεις των παιδιών προέκυψε ότι το 83,9% έχει χρειαστεί να μπλοκάρει ή να αναφέρει κάποιον που τον παρενόχλησε διαδικτυακά.
Η προστασία από τους ιούς
Σχετικά με την ασφάλεια των συσκευών από ιούς και κακόβουλα λογισμικά, το 56,3% των παιδιών δήλωσε ότι ξέρει πώς μπορεί να τα αντιμετωπίσει και να προστατέψει τις συσκευές του, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των μαθητών που δεν γνωρίζει είναι 43,7%.
Στο αν γνωρίζουν οι μαθητές να προστατεύουν τις συσκευές τους από ιούς και κακόβουλα λογισμικά φαίνεται να διαφοροποιούνται οι απαντήσεις τους ως προς το φύλο. Ειδικότερα, τα αγόρια στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (77,3%) δήλωσαν ότι ξέρουν να προστατεύουν τις συσκευές τους σε αντίθεση με τα κορίτσια που το αντίστοιχο ποσοστό είναι μόλις 34,9%.
