Το όνομα του γερμανού κλασικού αρχιτέκτονα Γουλιέλμου Δαίρπφελντ (εξελληνισμένη απόδοση του ονόματος Βίλελμ Ντέρπφελντ) έχει στενά συνδεθεί με το ομηρικό ζήτημα, καθώς αναζητώντας την ομηρική Ιθάκη άρχισε τις ανασκαφές του στη Λευκάδα το 1901 και τις συνέχισε με μικρές διακοπές ως το 1913.
Ηταν συνεργάτης του Σλήμαν στις ανασκαφές της Τροίας και εφάρμοζε μια μέθοδο αφαίρεσης, καταγραφής και ερμηνείας κατά στρώματα χωριστά που έκανε εντύπωση στον Σλήμαν. Βέβαια ο τελευταίος ήταν ερασιτέχνης αρχαιολόγος με το πάθος να γεμίζει τα κενά των γνώσεών του, ο Δαίρπφελντ όμως είχε αποκτήσει αρκετή πείρα δουλεύοντας και σε άλλες σημαντικές αρχαιολογικές εργασίες.
Ελπίζοντας να πετύχει κάτι εξίσου εντυπωσιακό με τα ευρήματα της Τροίας και των Μυκηνών, έστρεψε την έρευνά του στην προσπάθεια να ανακαλύψει μετά τα παλάτια του Πριάμου και του Αγαμέμνονα το παλάτι του δικού του ήρωα, του Οδυσσέα, στην πεδιάδα του χωριού Νυδρί. Στα δυτικά, στην περιοχή Στενό που βρίσκεται στη στενή διέξοδο της θάλασσας του όρμου του Βλυχού, έφερε στο φως 33 τάφους που τους ονόμασε «βασιλικούς» γιατί μεταξύ των κτερισμάτων που ανευρέθηκαν ήταν χρυσά και αργυρά κοσμήματα.
Σύμφωνα με τον Δαίρπφελντ, η Λευκάδα είναι η ομηρική Ιθάκη. Εχασε το ομηρικό της όνομα με τη δωρική μετανάστευση, όταν οι κάτοικοί της εκτοπίστηκαν από τους Δωριείς και έφυγαν στη γειτονική Σάμη, όπου και ίδρυσαν μια νέα πόλη που την ονόμασαν «Ιθάκη», δίνοντάς της το όνομα της πατρίδας που εγκατέλειψαν. Ο Δαίρπφελντ δεν βρήκε στις ανασκαφές του αυτό που έψαχνε. Δεν σταμάτησε όμως ποτέ να ελπίζει και δεν έφυγε ποτέ. Πέθανε εκεί το 1940, σε ηλικία 87 ετών, και τάφηκε όπως ήταν η τελευταία του επιθυμία ώστε να αντικρίζει αυτό που όλη του τη ζωή πίστεψε ότι έκρυβε το παλάτι του Οδυσσέα. Αυτός ήταν ο δικός του νόστος.
Η αναφορά του Βενέζη
Τη δική του μαρτυρία για τον Δαίρπφελντ μας άφησε και ο Ηλίας Βενέζης στο έργο του «Εφταλού»:
«Αντίκρυ στη Μαδουρή είναι ένας καταπράσινος κάβος, η Αγία Κυριακή. Εκεί αναπαύεται ο Γουλιέλμος Δαίρπφελντ, ο φιλέλλην και φιλαθήναιος. Επήγα στο ξύλινο σπίτι που κατοικούσε, στην κορφή του ωραίου λόφου, περπάτησα στα μονοπάτια που χάραξε. Εδώ κι εκεί τα πεζούλια όπου καθόταν να δή τον ήλιο να βασιλεύη. Είναι ο «βράχος Νυμφών», το «Μνημείον Οδυσσέως» ή «Ομηρική Ιθάκη».
Ο ναυπηγός καθηγητής – που έχει τώρα το σπίτι του Δαίρπφελντ – αναθυμόταν τη ζωή του γερμανού αρχαιολόγου στη Λευκάδα, ανέτρεχε στις έρευνές του, στο πάθος του για αναζήτηση της ομηρικής Ιθάκης, στους ομηρικούς στίχους όπου βάσιζε την άποψή του ο Δαίρπφελντ, στις τοποθεσίες της Λευκάδας που τις ταύτιζε με τους χώρους της ομηρικής Ιθάκης.
– «Εκεί, εις εκείνην την αγκάλην που βλέπετε πρέπει να ήταν το κτήμα του Λαέρτη…».
Ο ήλιος βασίλευε. Η ομορφιά του τοπίου είχε έναν τόνο δραματικό. Η ομηρική Ιθάκη. Αναζητούσε πράγματι την Ιθάκη ο Γουλιέλμος Δαίρπφελντ; ΄Η η Λευκάδα του ήταν πρόσχημα ως Ιθάκη; Για να μην φύγει ποτέ, κάνοντάς την νύχτες σπουδής και αγρύπνιας. Και τάφο».
Οι δικές μας «πόρτες» σε ξεχωριστούς κόσμους
Και εφημερίδες, και κινηματογράφος, και άθληση, και αριθμοί… Οι όμιλοί μας δεν είναι απλές ομάδες εντός του σχολείου, είναι σκέψεις και προβληματισμός και έρευνα. Και ως τέτοιους τους αντιμετωπίζουμε.
Ομιλος Εφημερίδας: Δημοσιεύω… άρα υπάρχω; Εμείς σίγουρα βρήκαμε την «κρυφή διαδρομή» μεταξύ των δύο. Η δημιουργία της μαθητικής εφημερίδας μας αποτέλεσε μια ευχάριστη και δημιουργική δραστηριότητα, που έκανε πολύ πιο ενδιαφέρουσα τη σχολική καθημερινότητα. Είναι μια δράση μη τυπικής μάθησης στην οποία όλοι οι νέοι ανταποκρίθηκαν με χαρά. Εργάστηκαν ομαδικά, εκφράστηκαν ελεύθερα γράφοντας για θέματα που οι ίδιοι επέλεξαν και τα οποία αντανακλούσαν σε μεγάλο βαθμό τη δική τους οπτική, αντάλλαξαν τους προβληματισμούς τους στην ευρύτερη σχολική κοινότητα για θέματα σχετικά με τη ζωή τους και ένιωσαν μεγάλη ικανοποίηση γι’ αυτό που έφτιαξαν. Η απόκριση που έλαβε η ιδέα γύρω μας ήταν από μόνη της μια ανταμοιβή.
Ομιλος Κινηματογράφου: «Μαθητές και Ιστορία; Πικρή ιστορία… Ιστορία μέσα από τον κινηματογραφικό φακό… Αλλη ιστορία!». «Κινηματογράφος στο σχολείο; Μεγάλη πρόκληση! Ειδικά καθώς η πόλη μας δεν διαθέτει κινηματογράφο τα τελευταία χρόνια…». Τα παραπάνω απάντησαν νέοι και νέες στο ερώτημα μας πώς μπορούμε να συνδέσουμε το μάθημα της Ιστορίας και τον κινηματογράφο. Να, φτιάχνοντας τον Ομιλο «Ματιές στην Ιστορία μέσα από τον κινηματογραφικό φακό». Ετσι, ιστορικά γεγονότα που αφήνουν γενικά «αδιάφορους» τους μαθητές ζωντανεύουν στην κινηματογραφική οθόνη, συγκινούν, προβληματίζουν, ευαισθητοποιούν, οι μαθητές ερευνούν, συνθέτουν εργασίες και στοχάζονται… για το παρόν.
Ομιλος Ρητορικής: Οταν ακούσαμε ότι στο σχολείο μας θα ξεκινούσε Ομιλος Ρητορικής, αμέσως απαντήσαμε καταφατικά με ενθουσιασμό. Χωρίς να ξέρουμε καλά-καλά τι ήταν, η ρητορική φάνηκε πολύ δελεαστική προοπτική. Φανταζόμασταν λογομαχίες επί λογομαχιών πάνω σε φλέγοντα θέματα που μας απασχολούν και να «τσακωνόμαστε» εντός και εκτός τάξης… Μετά βέβαια τις πρώτες συναντήσεις καταλάβαμε ότι τα πράγματα δεν ήταν ακριβώς έτσι, αφού ασχοληθήκαμε με πολλά – κάποιες στιγμές απροσδόκητα – πράγματα: από παιχνίδια ρόλων, εκφραστική ανάγνωση και αυτοσχεδιαστικό λόγο μέχρι να προσπαθούμε να πείσουμε το κοινό μας για διάφορα θέματα – ανεξάρτητα με το τι πιστεύουμε πραγματικά –, ενώ τώρα ξεκινάμε σιγά-σιγά την επιχειρηματολογία (ευελπιστούμε ότι κάπου εδώ θα κρύβεται και η πολυπόθητη λογομαχία…).
Ομιλος Στατιστικής και Ερευνας: Στον Ομιλο Στατιστικής και Ερευνας βρεθήκαμε περισσότερο από περιέργεια για το καινούργιο. Ηταν αλήθεια πρωτόγνωρο να δουλεύουμε ομαδικά και με δύο εκπαιδευτικούς ταυτόχρονα στην αίθουσα, συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλον. Ισως όμως το πιο όμορφο ήταν οι συχνές αναφορές πάνω σε ενδιαφέροντα θέματα. Για παράδειγμα ασχοληθήκαμε με την ακολουθία Fibonacci και την εικασία του Collatz μέχρι γενικότερα θέματα που άπτονται της στατιστικής, όπως οι απογραφές πληθυσμού και ο πληθωρισμός. Ολα αυτά δεν ήταν πάντα εύκολα: ο αλγόριθμος χρειάστηκε πολύ κόπο για να τρέξει σωστά. Συναντήσαμε δυσκολίες ακόμα και εκεί που δεν το περιμέναμε, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι… βρήκαμε λύση.
Ομιλος Φυσικής Αγωγής: Για πρώτη φορά είχαμε την ευκαιρία να γίνουμε μικροί ερευνητές και να ψάξουμε, να βρούμε και να ασχοληθούμε με αθλήματα που γίνονται στη Λευκάδα και που δεν μπορούμε να κάνουμε στο σχολείο. Ετσι, γνωρίσαμε το τένις, το πινγκ πονγκ, την τοξοβολία, την ιστιοπλοΐα, το παρκούρ και αγωνίσματα του στίβου όπως επί κοντώ, ύψος, εμπόδια, ακόντιο, δισκοβολία. Πολλές επιλογές!
Ομιλος «Ψηφιακές Δεξιότητες – 21ος Αιώνας»: Σε αυτόν τον όμιλο επίσης βρεθήκαμε από περιέργεια. Για το όνομα: social media, video, Web development, Web 2.0 εκπαιδευτική ρομποτική με πλατφόρμες ανοικτού και κλειστού κώδικα (Lego Mindstorms, Arduino), εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης κυρίως σε εφαρμογές με εικόνα και ήχο, προγραμματιστικά περιβάλλοντα για ανάπτυξη εφαρμογών, εφαρμογές για μηχανικούς και σχεδιαστές (Tinkercad).
Οι διαδικτυακές δράσεις, σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, τα προσωπικά δεδομένα και η προστασία τους (GDBR) και η ενημέρωση από Πανεπιστήμιο της Κρήτης για το αντικείμενο της επιστήμης των υπολογιστών ήταν για εμάς κάτι το πολύ διαφορετικό και χρήσιμο.
