Ατολμοι Βουλευτές δεν θέλησαν να ερευνήσουν τις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες του κ. Καραμανλή και του κ. Σπίρτζη
Ο Σαίξπηρ έλεγε, ότι «υπάρχουν νόμοι για όλα τα αδικήματα, όμως και αδικήματα που αποσιωπώνται από άτομα με υψηλά αξιώματα» (Με το ίδιο μέτρο, V, 1).
Γιατί κάνω αυτή την αναφορά; Γιατί μου προκαλεί θλίψη, θεσμική απογοήτευση και μια αίσθηση εικονικότητας και υποκρισίας η ατολμία των Βουλευτών.
ΔΕΝ ΤΟΛΜΗΣΑΝ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΕΣ ΛΟΓΩ ΤΑΠΕΙΝΩΝ ΚΟΜΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ
Υπό ποια έννοια;
Γιατί δεν τόλμησαν να αποφασίσουν τη σύσταση μιας Κοινοβουλευτικής Επιτροπής, η οποία θα ανιχνεύσει τις ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες των δύο «κεντρικών πολιτικών προσώπων» της τραγωδίας των Τεμπών (ένεκα της οποίας έχασαν τη ζωή τους 57 άνθρωποι και μάλιστα πολλά νέα παιδιά).
Τι εννοώ;
Ότι, προς το παρόν τουλάχιστον, οι Βουλευτές των περισσότερων κομμάτων δεν θέλησαν – λόγω ταπεινών κομματικών συμφερόντων – να διερευνήσουν, εάν υπήρχε «η δια παραλείψεως ποινική ευθύνη» στο κακούργημα του άρθρου 291 του ΠΚ (: επικίνδυνες παρεμβάσεις στις συγκοινωνίες) των δύο Υπουργών Μεταφορών, μετά το 2014 και μέχρι την ημέρα που διαπράχθηκε το έγκλημα. Ποιων δηλαδή;
Με άλλα λόγια του κ. Καραμανλή και του κ. Σπίρτζη για την μη υλοποίηση του συστήματος τηλεδιοίκησης των σιδηροδρόμων (το οποίο εάν υπήρχε θα μπορούσε να αποτρέψει τη θανατηφόρα σύγκρουση των δύο τραίνων).
Και η κάκιστη αυτή επιλογή των Βουλευτών έγινε (μόλις μια εβδομάδα) μετά την έκδοση του Πορίσματος του Οργανισμού Διερεύνησης Ατυχημάτων και τη κρίσιμη διευκρίνιση την οποία είχε κάνει ο Πρόεδρος του Οργανισμού κ. Παπαδημητρίου.
Τι είχε πει ο κ. Παπαδημητρίου;
«Όσοι καθυστέρησαν την υλοποίηση της Σύμβασης 717 για την εφαρμογή της τηλεδιοίκησης έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στο να σκοτωθούν τα παιδιά».
Τι άλλο θα έπρεπε να ειπωθεί για να πεισθούν οι κοινοβουλευτικοί μας αντιπρόσωποι ότι κάτι θα έπρεπε να κάνουν προς την κατεύθυνση αυτή;
Η ερμηνεία μου είναι, ότι για μια ακόμη φορά μια κοινοβουλευτική ελίτ θέλησε να προστατεύσει απαράδεκτα «υψηλά ιστάμενα πρόσωπα» ή Υπουργούς, οι οποίοι πάντοτε είναι απαραίτητο να «τη γλυτώνουν» για να μη διαβρωθεί το μέλλον τους!
Και η επιλογή τούτη μου θυμίζει – ξανά και ξανά – αυτό το οποίο είχε πει η Γαλλίδα ανακρίτρια , όταν διερευνούσε τη μεγάλη υπόθεση διαφθοράς στη Γαλλία, την υπόθεση Elf.
Τι είχε υποστηρίξει από την ανακριτική της εμπειρία; Ότι κάποιοι επιθυμούν ο νόμος να εφαρμόζεται σε όλους, «πλην εκείνων που κατέχουν πολιτική ή οικονομική εξουσία»!
Όμως αυτό το μέγεθος συνιστά από μόνο του μια απίστευτη υπονόμευση της Δημοκρατίας μας (και οδηγεί εκ των πραγμάτων στη διαφθορά της ίδιας της πολιτικής και στην εκκόλαψη αντιπολιτικών προσεγγίσεων από μεγάλες ομάδες της ελληνικής κοινωνίας).
Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Και θα αναφέρω και κάτι άλλο:
Κατά την αξιολογική μου κρίση είναι προφανές, ότι οι κομματικές ηγεσίες των δύο κομμάτων ( από τα οποία προέρχονται οι δύο ανωτέρω πρώην Υπουργοί (:Καραμανλής και Σπίρτζης) ήθελαν προφανώς να «προστατεύσουν αυτά τα πρόσωπα», πράγμα το οποίο είναι πολύ κακό για τη λειτουργία του κοινοβουλευτικού μας συστήματος.
Δεν μπορώ όμως να κατανοήσω σε αυτό το θέμα τη στάση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης κ. Ανδρουλάκη , οποίος δεν ζήτησε την επέκταση του κατηγορητηρίου και στον κ. Καραμανλή και στον κ. Σπίρτζη, ώστε να διερευνηθούν οι ενδεχόμενες ποινικές τους ευθύνες για τη μη πραγμάτωση της Σύμβασης 717 για την τηλεδιοίκηση (αφού ως Υπουργοί είχαν καταρχήν για κάτι τέτοιο την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση που απαιτεί το άρθρο 15 του ΠΚ στα «μη γνήσια δια παραλείψεως εγκλήματα»).
Μάλιστα, το ότι το μια προηγούμενη Εξεταστική Επιτροπή -με βασική ευθύνη της Κυβέρνησης και του πρωθυπουργού- είχε καταλήξει πολύ βιαστικά στο συμπέρασμα , πώς δεν υπήρχαν ποινικές ευθύνες για τον κ. Καραμανλή , δεν σήμαινε ότι μια τέτοια πρωτοβουλία δεν θα έπρεπε να ενεργοποιηθεί και πάλι.
Και όλα αυτά τονίζουν για μια ακόμη φορά την αναγκαιότητα που υφίσταται, ώστε να τροποποιηθεί κάποτε το άρθρο 86 του Συντάγματος.
Και την ποινική δίωξη (τουλάχιστον) εναντίον των πολιτικών προσώπων να την ενεργοποιούν οι Εισαγγελικές αρχές.
Κατά συνέπεια είναι πρωτοφανές σε μόνιμη σχεδόν βάση οι Υπουργοί να μένουν «στο απυρόβλητο» (όταν στην ιστορία αυτή πέθαναν πολλά νέα παιδιά τα οποία γύριζαν στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο από μια σύντομη διακοπή των μαθημάτων τους)!
ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ κ. Τριαντόπουλο. Η ΒΟΛΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ
Και αντί να γίνουν όλα τα παραπάνω, συγκροτείται με 277 ψήφους διάφορων Βουλευτών μια κοινοβουλευτική επιτροπή για τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης εναντίον του τότε Υφυπουργού κ. Τριαντόπουλου.
Θα έλεγα, ότι ήταν μια βολική και ανώδυνη διέξοδος για όλους, αφού η συγκρότηση της σχετικής επιτροπής υπερψηφίστηκε και από την ίδια την κυβέρνηση. Ποια είναι η κατηγορία η οποία θα διερευνηθεί;
Ότι ο τότε Υφυπουργός δύο ημέρες ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ήταν επικεφαλής κυβερνητικού κλιμακίου και καθ΄ υπέρβαση των υπηρεσιακών του καθηκόντων έκανε παράνομη επέμβαση στον τόπο του εγκλήματος, ώστε να εξαφανιστούν αποδεικτικά στοιχεία.
Και θα ήθελα σε αυτό το σημείο να διατυπώσω την ακόλουθη παρατήρηση:
ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΠΟΥ ΕΜΜΕΝΕΙ ΣΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΤΡΑΓΩΔΊΑ ΚΑΙ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗΣ
Με άλλα λόγια μου προκαλεί εντύπωση το εξής πράγμα; Τα κόμματα της αντιπολίτευσης εμμένουν περισσότερο στο χρονικό διάστημα μετά την τραγωδία των Τεμπών (και στην επιχείρηση συγκάλυψης όπως αποκαλείται, η οποία αφορά προφανώς την κυβερνητική πλευρά).
Βεβαίως, η ενδεχόμενη συγκάλυψη κάποιων αποδεικτικών στοιχείων διαθέτει ένα ισχυρό αρνητικό συμβολισμό και έβγαλε πιθανώς στους δρόμους εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες οι οποίοι εξοργίζονται με αυτή τη συγκαλυπτική λογική.
Ωστόσο το κεντρικό ζήτημα κατά τη γνώμη μου στην τραγωδία των Τεμπών είναι ένα:
Ποιες ήταν οι δομικές αιτίες οι οποίες οδήγησαν στη σύγκρουση των δύο τραίνων και στο φρικτό θανάτων των 57 ανθρώπων.
Και η έλλειψη του ηλεκτρονικού συστήματος εποπτείας των σιδηροδρόμων ήταν μια τέτοια βασική αιτία!
Η συγκάλυψη αντίθετα δεν βρισκόταν στον πυρήνα της διερευνώμενης εγκληματικής δραστηριότητας.
ΠΛΗΜΜΕΛΗΜΑΤΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗΣ
Επιπρόσθετα είναι απαραίτητο να γίνει αντιληπτό από όλους και ένα άλλο μέγεθος. Ποιο;
Τα εγκλήματα τα οποία συσχετίζονται με την ενδεχόμενη συγκάλυψη αφορούν πλημμελήματα, όπως η παράβαση του άρθρου 259 του ΠΚ (έγκλημα για το οποίο θα γίνει η διερεύνηση σε ότι αφορά τον κ. Τριαντόπουλο).
Ή το «νέο έγκλημα» κατά το αμερικανικό πρότυπο της «παρεμπόδισης δικαιοσύνης» (Obstruction of Justice) του άρθρου 231 παρ.4 του ΠΚ.
ΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΦΥΛΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΒΑΣΗΣ ΚΑΘΗΚΟΝΤΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ Η ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Τέλος, θα ήθελα για μια ακόμη φορά να αναφέρω σύντομα τις επιφυλάξεις μου για το επιλεχθέν έγκλημα της παράβασης καθήκοντος. Ποιες είναι αυτές;
Το έγκλημα της παράβασης καθήκοντος προϋποθέτει δόλο α’ βαθμού , είτε για να προκαλέσει κανείς βλάβη στο κράτος ή άλλον, είτε για να προσπορίσει ο ίδιος ο δράστης παράνομο περιουσιακό όφελος στον εαυτό του ή άλλο.
Υπό το πρίσμα τούτο τίθεται το ακόλουθο ερώτημα:
Ποια ήταν η βλάβη του κράτους την οποία επεδίωκε στη συγκεκριμένη υπόθεση ο ανωτέρω Υφυπουργός με δόλο α’ βαθμού;
Να διενεργήσει την επικίνδυνη παρέμβαση στις συγκοινωνίες (η οποία είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο των 57 ανθρώπων);
Ομολογώ, ότι δεν μπορώ να αντιληφθώ με ποιο τρόπο είναι δυνατό να οριοθετηθεί η κρατική βλάβη στην επίμαχη ιστορία και πως θα αποκαλυφθεί ένα τέτοιο μέγεθος με αποδεικτικό υλικό.
Μόνο αν υποθέσει κανείς , ότι στη μοιραία αμαξοστοιχία μεταφερόταν λαθραίο φορτίο και ο ανωτέρω Υφυπουργός επεδίωκε μέσω της μεταφοράς αυτής να προσκομίσει στον εαυτό του ή σε άλλον παράνομο όφελος , τότε και μόνο τότε θα ήταν δυνατό να νομιμοποιηθεί μια ανάλογη διερεύνηση.
Αλλά και πάλι «σκοντάφτουμε» στο ίδιο βασικό πρόβλημα: Δηλαδή, με ποια αποδεικτικά μέσα θα μπορούσε να λάμψει ευκρινώς ο δόλος του α’ βαθμού;
Εξάλλου, μέχρι τώρα – και μετά τη δημοσίευση του πορίσματος του Οργανισμού Διερεύνησης Ατυχημάτων- δεν έχει «ξεκαθαριστεί», εάν στη μοιραία αμαξοστοιχία μεταφερόταν λαθραίο φορτίο καυσίμων.
Ποιο είναι το συμπέρασμα από όλα αυτά;
Μια κοινοβουλευτική ελίτ θέλησε, κατά τη γνώμη μου, εντελώς αδικαιολόγητα για μια ακόμη φορά να προστατεύσει δύο «υψηλά ιστάμενα πολιτικά πρόσωπα», κάτι το οποίο υπονομεύει επικίνδυνα τη Δημοκρατία μας.
Και όπως έλεγε και πάλι ο Σαίξπηρ «Η ατιμωρησία συχνά γεννάει μιμητές παρόμοιων πράξεων» (Ερρίκος ο Ε’, ΙΙ.2).
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι Καθηγητής Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ kalfelis@law.auth.gr
