Μπορούμε να νοιώθουμε έστω μια «τραγική αισιοδοξία» για το 2025;
Αποχαιρετώντας το 2024 είναι δυνατό να νοιώσουμε αυτό το οριοθετημένο συναίσθημα το οποίο ο Γάλλος φιλόσοφος Εμανιέλ Μουνιέ ονόμαζε «τραγική αισιοδοξία»;
Με άλλα λόγια μπορούμε να έχουμε μια αισιοδοξία που έγκειται στο ότι πραγματοποιούμε καθημερινά στη χώρα μας ή στον πλανήτη γενικότερα κάποιες μικρές ή σημαντικότερες αλλαγές που βελτιώνουν τη ζωή μας ;
Είναι σαφές, ότι ένας φτωχός στον τόπο μας (που λόγω της ακρίβειας) δυσκολεύεται να αγοράσει έστω και κάποια βασικά είδη διατροφής, δεν είναι δυνατό να βιώσει ένα συναίσθημα αισιοδοξίας για το 2025, γιατί μάλλον δεν θα αλλάξει τίποτε σημαντικό τη νέα χρονιά σε ότι αφορά τους υλικούς όρους της ζωής του.
Επιπλέον, ας μη ξεχνούμε αυτό που έλεγε ο Αμερικανός πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούζβελτ. Δηλαδή ότι δεν είναι ελεύθερο εκείνο το ανθρώπινο ον, το οποίο στερείται της δυνατότητας να αγοράζει ψωμί, γάλα κλπ.
Εξάλλου η απαισιοδοξία (όπως και η αισιοδοξία) είναι μεγέθη της ιστορικής εξέλιξης και μόνο ο μαρξισμός και ο χριστιανισμός πίστευαν και πιστεύουν, ότι η ιστορία είναι ένα ηθικό δράμα του οποίου η έσχατη πράξη είναι η λύτρωση ( που βεβαίως είχε διαφορετικό νόημα σε αυτά τα δύο κοσμοθεωρητικά ρεύματα).
Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό, ότι για τους αρχαίους Έλληνες ή τους Ρωμαίους η ιστορία δεν διέθετε κάποιο γενικό νόημα. Η ιστορία ήταν μια «σειρά κύκλων» που δεν διέφεραν από αυτούς που βρίσκουμε στο φυσικό κόσμο (Τζων Γκρέι).
Υπό αυτό το πρίσμα είμαι μάλλον απαισιόδοξος για τη νέα χρονιά, επειδή ακριβώς συνέβησαν το 2024 ( στην πατρίδα μας και τον κόσμο) δύο σημαντικά κατά την κρίση μου γεγονότα, τα οποία αναμφίβολα θα επηρεάσουν με εντελώς αρνητικό τρόπο και το νέο έτος που έρχεται .
Ποια είναι αυτά τα γεγονότα;
1. Και καταρχήν η εκλογή Τραμπ στην Αμερική
Υπό αυτήν την έννοια το αδύνατο συνέβη και ο δισεκατομμυριούχος κλόουν, όπως τον λέγαν μερικοί, εξελέγη και πάλι Πρόεδρος στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την ίδια βραδιά ευχαριστώντας τους ψηφοφόρους του αναφέρθηκε – ίσως γελοία και ειρωνικά από μια άποψη- στους ξεχασμένους ( forgotten) της Αμερικής , δηλαδή στους φτωχούς που τον ψήφισαν (μόνο που αυτή τη φορά τον ψήφισαν πλειοψηφικά και οι Λατίνοι τους οποίους συστηματικά λοιδορούσε κατά τη μακρά προεκλογική περίοδο).
Και τι σημαίνει ένας δισεκατομμυριούχος να εκπροσωπεί τους «απόβλητους της νεωτερικότητας» , όπως τους έλεγε ο Ζίγκμουντ Μπάουμαν ή τους πιο εξαθλιωμένους;
Σημαίνει ότι ο μεγιστάνας Τραμπ εξελέγη για δεύτερη Πρόεδρος της Αμερικής , γιατί προέβαλε πετυχημένα κατά τη γνώμη μου μια χυδαία μορφή «δεξιού εθνολαικισμού» η οποία υποστήριζε μανιχαιστικά το εξής:
Από τη μια μεριά, δηλαδή, υπήρχε ο φτωχός λαός και οι λιγότερο μορφωμένοι στην κοινωνική ιεραρχία (τους οποίους αντιπροσώπευε ο ίδιος) και από την άλλη υπήρχε το κάθε λογής «δολοφονικό κατεστημένοι» ή οι πιο πετυχημένοι μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.
Και αυτό μας θύμιζε κάτι , γιατί το ίδιο δίλημμα προωθούσε στην Ελλάδα παραπλανητικά και η Χρυσή Αυγή .
Έτσι, οι αγροτικές -τουλάχιστον- μάζες έψαχναν στο πρόσωπο του Τραμπ ένα είδος « Υπεράνθρωπου» (τύπου Νίτσε) που θα τους έσωζε μαγικά από τη φτώχεια και τα βάσανα τους και θα εξόντωνε – ως Κόναν ο βάρβαρος- το κατεστημένο της Ουάσιγκτον!
Και προκαλεί κατάπληξη, ότι αύξησε σημαντικά την εκλογική του δύναμη και στις γυναίκες , παρά το γεγονός ότι ο ίδιος -και ενάντια σε κάθε καντιανή ηθική- μιλούσε για αυτές προσβλητικά ως σεξουαλικά αντικείμενα (πράγμα που σημαίνει κατά την κρίση μου ότι επιβραβεύτηκε , γιατί άγγιξε μια αντιχριστιανική «πολιτισμική χορδή» μιας άγνωστης Αμερικής που αποδέχεται το παραλήρημα της υπεροχής της λευκής φυλής).
Επιπλέον, εκπλήσσει το γεγονός ότι εξελέγη Πρόεδρος της Αμερικής ο άνθρωπος εναντίον του οποίου είχε κινηθεί ποινική δίωξη για συμμετοχή σε στάση για την ανατροπή του Πολιτεύματος , επί τη βάσει της εξέγερσης (insurrection) των οπαδών του Τραμπ , οι οποίοι στις 6 Ιανουαρίου του 2016 είχαν εισέλθει στο Καπιτώλιο (σηματοδώντας σε όλη την υφήλιο την πιο συντηρητική επανάσταση που είχε γίνει ποτέ εναντίον των αμερικανικών θεσμών).
Μια παρόμοια κατηγορία (για εσχάτη προδοσία ) στο δικό μας ποινικό σύστημα επισύρει την ποινή της ισόβιας κάθειρξης (άρθρα 134 επ. του Ποινικού Κώδικα).
Ότι και να πούμε θα είναι λίγο και ο εμπορικός πόλεμος τον οποίο απειλεί ότι θα ενεργοποιήσει με την επιβολή ποσοστώσεων επί των εισαγόμενων στην Αμερική προϊόντων (από την Κίνα ή την Ευρώπη;) αποδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο ένα μόνο γεγονός:
Ότι η εκλογή Τραμπ θα προκαλέσει μέσα στο 2025 μια παγκόσμια αναταραχή !
Ωστόσο, πέραν του ανωτέρω γεγονότος συνέβη το 2024, κατά τη γνώμη μου, ένα ιδιαίτερα επαχθές φαινόμενο (στην Ελλάδα πια) το οποίο αποδυνάμωσε σοβαρά το Κράτος Δικαίου της χώρας μας. Ποιο ήταν αυτό;
2. Το σκοτεινό φαινόμενο των εκτεταμένων παρακολουθήσεων από τις Ελληνικές Μυστικές Υπηρεσίες των τηλεφώνων πολιτικών, στρατιωτικών αξιωματούχων, πολιτών και άλλων.
Είχα υποστηρίξει από την αρχή που έγινε γνωστή αυτή η υπόθεση (και εξακολουθώ να το υποστηρίζω και σήμερα), ότι η νομιμότητα των προκείμενων παρακολουθήσεων από τις Μυστικές Υπηρεσίες παραμένει «μετέωρη» , γιατί ποτέ δεν έγινε γνωστό ποιοι ήταν ακριβώς οι λόγοι «εθνικής ασφάλειας» που επέβαλαν την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών , όχι μόνο του κ. Ανδρουλάκη , αλλά και πολλών άλλων.
Και δυστυχώς η υπόθεση τούτη ετέθη στο αρχείο (με την παραδοχή ότι όλες σχεδόν οι παρακολουθήσεις έγιναν νόμιμα) !
Όμως, η προκείμενή σκοτεινή ιστορία αποδυναμώνει τη Δημοκρατία μας, γιατί ο εκάστοτε πρωθυπουργός θα μπορεί να κάνει ότι θέλει.
Δηλαδή, να παρακολουθεί τις ζωές των άλλων (επικαλούμενος προσχηματικούς λόγους εθνικής ασφάλειας) , να ελέγχει τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις των πολίτικών του αντιπάλων ( δηλαδή να λειτουργεί κατά το πρότυπο των πιο αυταρχικών ηγετών της υφηλίου).
Εξάλλου, όπως αναφέρουν και οι συγγραφείς Λεβίτσκι και Ζίμπλατ, τα σύγχρονα δυτικά κοινοβουλευτικά συστήματα δεν ανατρέπονται με στρατιωτικά πραξικοπήματα, αλλά με την αποδυνάμωση των συνταγματικών δικαιωμάτων και των θεσμών («Hov Democracies Die»).
Υπό την έννοια αυτή η ανωτέρω σκοτεινή υπόθεση θα «διαχύσει» τις αρνητικές της παρενέργειες και στη νέα χρονιά που έρχεται.
Το συμπέρασμα; Δεν ξέρω, αν ενόψει όλων, μπορεί να είναι κανείς έστω τραγικά αισιόδοξος για το 2025.
Παρόλα αυτά την πραγματικότητα την αλλάζουν οι ίδιοι οι άνθρωποι και ας ευχηθούμε, ότι όλοι θα προσπαθήσουμε να κάνουμε κάτι καλύτερο και για τον τόπο μας και για τον πλανήτη ολόκληρο!
Καλή χρονιά!
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ
Kalfelis@law.auth.gr
