Τα απομνημονεύματα της Μέρκελ δεν πρόλαβα να τα τελειώσω ακόμη. Υποθέτω λοιπόν ότι θα επανέλθω.
Διαβάζοντας όμως όσα γράφτηκαν αυτές τις μέρες στον ελληνικό Τύπο και κυρίως όσα γράφτηκαν από την ίδια για τους δικούς μας πολιτικούς απορώ με τις απορίες.
Δεν νομίζω να αμφιβάλλει κανείς ότι το συνολικό αποτύπωμα της πρώην καγκελαρίου είναι συνολικά αρνητικό.
Κι ότι σε μια χώρα με τόσους λαμπρούς πολιτικούς (από τον Αντενάουερ και τον Μπραντ έως τον Σμιτ, τον Γκένσερ και τον Χέλμουτ Κολ) η Μέρκελ δεν ήταν παρά μια μακρόχρονη αλλά ατυχής παρένθεση.
Ηταν παρένθεση, όμως όχι μόνο για τη Γερμανία. Αλλά και για ολόκληρη την Ευρώπη. Το ζήσαμε και το εμπεδώσαμε.
Η εξήγηση είναι μία. Η Μέρκελ δεν είχε ποτέ την υποδομή, τη συγκρότηση και το μέγεθος του ρόλου που ανέλαβε.
«Ενα κορίτσι», «das Mädchen» την αποκαλούσε ο Χέλμουτ Κολ, από την Ανατολική Γερμανία που προέκυψε στην πρώτη γραμμή μέσα από τις συγκυρίες της γερμανικής πολιτικής μετά την ενοποίηση.
Αν καταλαβαίνεις λίγο τα συμφραζόμενα και ξέρεις τη Γερμανία, αυτό τα λέει όλα. Ακόμα και την αδιαμφισβήτητη επιτυχία της διάρκειάς της.
Περισσότερο από όσα γράφει για τον Παπανδρέου, τον Σαμαρά ή τον Τσίπρα αξίζει να σταθούμε στην προσέγγιση του Πούτιν.
Τον μετράει με δέος. Μια ασήμαντη κοπέλα από τη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία αντιμετωπίζει τη Ρωσία ως αναπόφευκτα προεξέχουσα δύναμη στην Ευρώπη και τον Πούτιν κάπως σαν επικυρίαρχο.
Λογικό. Ετσι είχε μάθει. Είναι η αντίληψη του κόσμου που είχε διδαχτεί στο σχολείο, στο γυμνάσιο, στη γειτονιά της. «Να τα έχουμε καλά με τους Σοβιετικούς!».
Αντίθετα ούτε η Δύση, ούτε η Ευρώπη, αποτέλεσαν ποτέ κεντρικά στοιχεία στον κόσμο της. Η Δύση ήταν εχθρική, ή έστω αφιλόξενη έννοια. Ενώ η Ευρώπη απλώς μια κατασκευή.
Οι Αμερικανοί λένε πως «μπορείς να βγάλεις την κοπέλα από το Κεντάκι (σ.σ.: βάλτε το τοπωνύμιο της επιλογής σας) αλλά δεν μπορείς ποτέ να βγάλεις το Κεντάκι από την κοπέλα».
Το ίδιο ισχύει, υποθέτω, με τη Γερμανική Λαοκρατική Δημοκρατία.
Μας είναι έτσι ευκολότερο να καταλάβουμε, όχι μόνο τη ματιά της Μέρκελ για τον κόσμο, αλλά και τη σχετική οικειότητα ή επιείκεια για αμφιλεγόμενες προσωπικότητες όπως ο Σαρκοζί ή ο Τσίπρας.
Ηταν κι αυτοί outsiders. Οπως η ίδια.
Μιλούσαν κι αυτοί τσάτρα πάτρα τα αγγλικά. Οπως η ίδια.
Αλλά υποψιάζομαι ότι μόλις ολοκληρώσω την ανάγνωση θα επανέλθω. Μια ολόκληρη εποχή κρύβεται στην παρένθεση της Μέρκελ.
