Ο Σαίξπηρ έλεγε ότι «και στο κακό υπάρχουν ψήγματα καλού, εάν ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να τα εντοπίσει» (Ερρίκος o Ε’).
Γιατί κάνω αυτή την αναφορά;
Γιατί το τελικό αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών ήταν μεν κακό, λόγω της εκλογικής ανόδου των ακραίων λαϊκίστικών κομμάτων. Ωστόσο μπορεί να αποδειχθεί και «θετικό», αν τα παραδοσιακά κόμματα μέσα από μια «αίσθηση αυτογνωσίας» βοηθήσουν στην υπέρβαση αυτής της προβληματικής κατάστασης.
Και καταρχήν ποια είναι η αιτία της ανόδου λ.χ. της AFD στη Γερμανία ή ποια είναι η αιτία της εκλογικής ανόδου του ακραίου Εθνικού Μετώπου της Μαρί Λεπέν στη Γαλλία ή της ανόδου της «Ελληνικής Λύσης» στη χώρα μας;
Ας μη λησμονούμε έτσι ότι το ηγετικό στέλεχος της AFD στη Γερμανία Maximilian Krah είχε υποστηρίξει πριν από λίγο καιρό ότι όλα τα στελέχη των Waffen SS δεν ήταν εγκληματίες (« ΝΥtimes»)!
Και όμως το κόμμα αυτό έλαβε το 16% των ψήφων σε όλη τη Γερμανία.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο ανάλυσης βασική αιτία της άνθησης του ακραίων δεξιών κομμάτων ήταν, κατά τη γνώμη μου, η ανικανότητα των παραδοσιακών κεντροδεξιών και κεντροαριστερών κομματικών σχηματισμών να προσφέρουν διακριτές μορφές ταύτισης γύρω από πιθανές εναλλακτικές λύσεις. ( «Ch. Mouffe, το Δημοκρατικό παράδοξο»).
Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια;
Όταν οι μορφωμένοι νέοι άνθρωποι λ.χ. μέσα στο σημερινό κόσμο των έντονων οικονομικών ανισοτήτων βυθίζονται στην οικονομική δυσπραγία ή βλέπουν ότι η ζωή τους δεν έχει μέλλον, τότε «αλλάζουν κατεύθυνση» .
Και τι κάνουν; Στρέφονται πολιτικά και προς τις δημαγωγικές εκείνες φωνές οι οποίες τους υπόσχονται (έστω και εικονικά) ένα καλύτερο κόσμο!
Άλλωστε οι νεότερες γενιές έχουν μεγαλώσει σε ένα ψηφιακό περιβάλλον το οποίο έχει κάποια εντελώς διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά και δεν ελκύονται ιδιαίτερα από την κλασσική πολιτική αντίθεση της Δεξιάς με την Αριστερά .
Και έτσι «υιοθετούν» πιο εύκολα τη λύση που τους προτείνουν οι ακροδεξιοί δημαγωγοί για μια καλύτερη κοινωνία (η οποία θα είναι περισσότερο εθνικοκεκντρικη, πατριωτική, αντιευρωπαϊκή κλπ).
Και αυτό συμβαίνει γιατί τα παραδοσιακά κόμματα αδυνατούν να οργανώσουν καλύτερα και λιγότερα άνισα τη συλλογική μας ζωή (αρκούμενα απλώς στη καλύτερη λειτουργία του συστήματος της αγοράς).
Δυστυχώς το μήνυμα τούτο των ευρωεκλογών δεν φαίνεται να έχει γίνει πλήρως αντιληπτό ούτε από τον πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη, αλλά ούτε και από τον κ. Ανδρουλάκη ή τον κ. Κασσελάκη. Τι εννοώ;
Ενώ το κυβερνητικό κόμμα έχασε ένα μεγάλο ποσοστό από τις ψήφους που είχε λάβει στις τελευταίες εθνικές εκλογές, ο πρωθυπουργός υπόσχεται ότι θα συνεχίσει την ίδια οικονομική πολιτική που οδηγεί στην ακρίβεια και στη φτώχεια.
Μάλιστα δεν θέλει να μειώσει ούτε το ποσοστό του ΦΠΑ στα πιο βασικά αγαθά (ψωμί κλπ) , όπως έκανε η Ισπανία, που είναι το μόνο υπαρκτό εργαλείο που έχει μια κυβέρνηση για να μειώσει άμεσα το κόστος της ζωής .
Θα ήταν χρήσιμο μάλιστα οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι να δοκιμάσουν να ζήσουν με τα 980 ευρώ το μήνα που παίρνει ένας αναπληρωτής καθηγητής.
Υπό αυτό το πρίσμα ο κυβερνητικός ανασχηματισμός που έκανε ο Πρωθυπουργός είναι ένα πλήρως αδιάφορο μέγεθος. Το μεγαλύτερο δράμα όμως «παίζεται» στον χώρο της λεγόμενης Κεντροαριστεράς. Έτσι έχω την εντύπωση ότι μόνο αν εκλεγούν νέες ηγεσίες και στο ΣΥΡΙΖΑ και στο ΚΙΝΑΛ θα δρομολογηθούν οι διαδικασίες για την εκκόλαψη μιας νέας μεγάλης και ριζοσπαστικής σοσιαλδημοκρατικής παράταξης. Γιατί;
Γιατί ο κ. Κασσελάκης δεν έχει μια σταθερή πολιτική ταυτότητα και μπορεί να πηγαίνει και στη Μακρόνησο και να αγιοποιεί και το ΝΑΤΟ και να πιστεύει και στα θρησκευτικά θαύματα κλπ.
Ωστόσο, και ο κ. Ανδρουλάκης φαίνεται να έχει χάσει το ιστορικό momentum, αφού εδώ και τρία χρόνια το ΚΙΝΑΛ είναι καθηλωμένο στο 11 με 12%! Προφανώς δεν εμπνέει , ούτε τον εμπιστεύεται ο κόσμος.
Το συμπέρασμα; Κάτι πρέπει να αλλάξει ριζικά μετά το αποτέλεσμα των Ευρωεκλογών!
Ο Γρηγόρης Καλφέλης είναι Καθηγητής Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
