Γνωρίζαμε ήδη το χρόνιο στρες μπορεί να έχει επιπτώσεις στο σώμα μας: επηρεάζει το ανοσοποιητικό, το πεπτικό, την καρδιά, το δέρμα, τον ύπνο, ακόμη και την αναπαραγωγική υγεία. Ωστόσο, τώρα ερευνητές από το Ινστιτούτο Καρολίνσκα στη Στοκχόλμη υποστηρίζουν ότι το άγχος είναι επικίνδυνο και για τον εγκέφαλό μας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο Alzheimer’s & Dementia: The Journal of the Alzheimer’s Association, το στρες μπορεί να εξασθενίσει τις γνωστικές άμυνες του εγκεφάλου μας – αυξάνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.
Η ερευνητική ομάδα αποκάλυψε μια αλληλεπίδραση μεταξύ των καθημερινών μας δραστηριοτήτων και της γνωστικής μας υγείας.
Οι επιστήμονες πιστεύουν εδώ και καιρό ότι η ενασχόληση με διανοητικά διεγερτικές δραστηριότητες, όπως η φοίτηση στο πανεπιστήμιο, η ενασχόληση με σύνθετες εργασίες, η σωματική δραστηριότητα και η διατήρηση μιας πλούσιας κοινωνικής ζωής, μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία ενός «γνωστικού αποθέματος».
Αυτό το απόθεμα προστατεύει τον εγκέφαλό μας από τα συμπτώματα της άνοιας, ακόμη και όταν υπάρχουν σωματικά σημάδια της νόσου. Όμως τα υψηλά επίπεδα στρες μπορούν να υπονομεύσουν αυτά τα οφέλη.
Είναι σαν το άγχος να λειτουργεί ως… «γνωστικός κλέφτης», στερώντας μας την ψυχική ανθεκτικότητα που έχουμε δουλέψει σκληρά για να χτίσουμε τα προηγούμενα χρόνια.
«Οι διάφορες στρατηγικές διαχείρισης του άγχους πρέπει να προστεθούν στις υφιστάμενες παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής για την πρόληψη της νόσου Αλτσχάιμερ», αναφέρει η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Μανάσα Σάντα Γιερραμάλα, ερευνήτρια στο Τμήμα Νευροβιολογίας, Επιστημών Φροντίδας και Κοινωνίας του Ινστιτούτου.
Πώς το στρες επηρεάζει τον εγκέφαλο
Το στρες είναι η φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στις διάφορες προκλήσεις που εμφανίζονται. Η λέξη στρες προέρχεται από τη λατινική λέξη stringere, που σημαίνει «σφίγγω». Στρες, λοιπόν, σημαίνει σφίξιμο, ένταση.
Καταστάσεις υψηλού στρες μπορεί να πυροδοτήσουν την απελευθέρωση αδρεναλίνης και άλλων ορμονών «μάχης ή φυγής». Ενώ αυτές οι χημικές ουσίες αυξάνουν την εγρήγορση του εγκεφάλου και τα κέντρα ανίχνευσης ενδεχόμενων απειλών, μπλοκάρουν προσωρινά τα δίκτυα του εγκεφάλου τα οποία είναι υπεύθυνα για τη σκέψη και τον προγραμματισμό.
Αυτό συμβαίνει επειδή το σώμα προσπαθεί να εξοικονομήσει ενέργεια για να αντιμετωπίσει μια συγκρουσιακή κατάσταση. Το αποτέλεσμα; Ο εγκέφαλος… «βραχυκυκλώνει».
Το άγχος γίνεται ανησυχητικό όταν διαρκεί περισσότερο από το αναμενόμενο μετά το τέλος μιας αγχωτικής κατάστασης, προκαλεί πολύ έντονη εσωτερική αναστάτωση ή και αδυναμία αντιμετώπισης καθημερινών προκλήσεων.
Όταν ζούμε υπό πίεση μπορεί να έχουμε αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης κατάθλιψης, άγχους και άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας.
Σχετική έρευνα διαπίστωσε ότι οι αγχώδεις άνθρωποι παρουσίασαν μικρή συρρίκνωση του εγκεφάλου σε σύγκριση με τους ήρεμους ανθρώπους, ενώ άλλη έρευνα έδειξε ότι το άγχος μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο, αλλάζοντας τη δομή του και τον τρόπο επικοινωνίας των κυττάρων του.
Πώς θα του… ξεφύγουμε
- Αναγνωρίζοντας την πηγή του.
- Εφαρμόζοντας τεχνικές χαλάρωσης όπως ο διαλογισμός.
- Ακολουθώντας μια ισορροπημένη διατροφή.
- Περιορίζοντας τυχόν καταχρήσεις.
- Απολαμβάνοντας περισσότερο και πιο ποιοτικό ύπνο.
- Εντάσσοντας τη σωματική άσκηση στην καθημερινή μας ρουτίνα.
- Μην αναλαμβάνοντας ευθύνες που δεν σας αναλογούν.
- Επιτρέποντας στον εαυτό σας περισσότερο ελεύθερο, προσωπικό χρόνο.
- Θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους.
- Μην αναζητώντας την τελειότητα.
- Περνώντας περισσότερο χρόνο χαλάρωσης με αγαπημένα σας πρόσωπα.
- Μην παίρνοντας τα πάντα τόσο σοβαρά.
- Με τη βοήθεια και τη καθοδήγηση ενός ειδικού.
