Σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση, το 43% των Ελλήνων εκφράζει αρνητική γνώμη για την Ευρωπαϊκή Ενωση και το 49,2% θετική (Metron Analysis, 27/5).
Σχεδόν ισοπαλία. Και ταυτοχρόνως μια χώρα χωρισμένη στα δύο.
Αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχει δυσκολία να φτάσει η Ευρωπαϊκή Ενωση στον ορίζοντα μιας καθημερινότητας του απλού πολίτη. Δημοσκοπήσεις το έχουν παρατηρήσει και καταγράψει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.
Αλλά «αρνητική γνώμη», γιατί; Γιατί ο Ελληνας να έχει «αρνητική γνώμη» για έναν οργανισμό από τον οποίο η χώρα του έχει αποκομίσει μόνο οφέλη αφότου έγινε μέλος του πριν από 43 χρόνια;
Και ο οποίος άλλωστε αποτελεί τον μοναδικό υπαρκτό προσανατολισμό της εθνικής πορείας της.
Φυσικά τίποτα δεν είναι ανεξήγητο.
Υπάρχει προφανώς το παλιό «αντιδυτικό» απόθεμα που τροφοδοτήθηκε σε βάθος δεκαετιών από αναρίθμητους αγύρτες.
Είτε είναι οι συνηθισμένοι έμποροι ενός χυδαίου «αντιδυτικισμού» που ξαναεμφανίστηκαν τώρα με την Ουκρανία και τη Γάζα, είτε οι αμετανόητοι ηττημένοι του Εμφυλίου και της Αριστεράς, είτε διάφοροι θρησκόληπτοι, ανισόρροποι κι απατεώνες.
Υπάρχει επίσης το βλακώδες αλλά υπαρκτό ρήγμα της προηγούμενης δεκαετίας.
Οταν δηλαδή η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ενωσης (με όλες τις ολιγωρίες κι αδυναμίες της) για τη διάσωση της χώρας από τη χρεοκοπία θεωρήθηκε περίπου παρέμβαση στις ζωές μας κι απόπειρα υποταγής του ελεύθερου φρονήματος των Ελλήνων.
Τρεις σκασίλες είχαν στις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, η μία ήταν το φρόνημα του κυρ Βαγγέλη στα Πετράλωνα.
Η κρίση βεβαίως πέρασε. Τα μυαλά ευτυχώς επανήλθαν σε μια ισορροπία. Αλλά φαίνεται ότι έμειναν κάποιες ζημιές. Κι άλλωστε η κρίσιμη ύλη υπήρχε.
Θυμίζω πως την περασμένη δεκαετία το 33,3% των Ελλήνων πίστευε ότι μας ψεκάζουν (Metron Analysis στο «Εθνος της Κυριακής», 13/10/2013).
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το ίδιο ποσοστό έφτανε στο 32,4%, περίπου όσοι και εκείνοι που πίστευαν ότι έχει βρεθεί το φάρμακο για τον καρκίνο αλλά μας το κρύβουν (Aboutpeople για Athens Voice, 20-21/11/2017).
Για να μειωθεί ελάχιστα λίγο αργότερα στο 28,7% (MRB Hellas, 17/5/2018). Να σημειώσω ότι στην ίδια έρευνα το 30% των συμπολιτών μας ήθελε ηγέτη τον Πούτιν!
Υπό αυτήν την έννοια το 43% αρνητικές γνώμες για την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει.
Ιδίως όταν οι ίδιοι οι ευρωβουλευτές ανακυκλώνουν μια ακατάσχετη συνωμοσιολογία για τη μετανάστευση, την Πύλο, τη «μικρή Μαρία στον Εβρο», τις επαναπροωθήσεις, τη Frontex ή τις υποκλοπές.
Μετατρέπουν τρόπον τινά το Ευρωκοινοβούλιο και την αμφισβήτηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε «καταφύγιο κάθε ψεκασμένου».
Ολα αυτά όμως ακόμη κι αν καλλιεργούν μια αρνητική προδιάθεση για την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν δικαιολογούν την απόρριψή της σχεδόν από τους μισούς Ελληνες.
Κι εκεί αρχίζει η ευθύνη της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Της οποίας η μέθοδος διακυβέρνησης φαντάζει είτε ακατάληπτη, είτε απόκρυφη.
Είναι ενδιαφέρον λοιπόν να δούμε τα ζητήματα που κανονικά συνδέονται με τις ευρωεκλογές και τη διακυβέρνηση της Ενωσης.
Λογικό. Από αυτές τις κάλπες θα προκύψουν οι συσχετισμοί που θα διαμορφώσουν και θα επηρεάσουν την πορεία του συνόλου.
Καταρχάς αυτά τα περί «ακροδεξιάς» στροφής είναι ανόητα παραμύθια. Ούτε ο Μουσολίνι μας απειλεί, ούτε τα Waffen SS.
Κι αν οι ψηφοφόροι στείλουν στο Ευρωκοινοβούλιο λιγότερους αριστερούς, ανυπότακτους ή επαγγελματίες ακτιβιστές δεν πρόκειται να πάθει τίποτα η ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Η Μελόνι κυβερνάει ήδη στην Ιταλία, η Λεπέν προηγείται καθαρά στη Γαλλία κι αν οι δυο κυρίες συνεργαστούν στο Ευρωκοινοβούλιο δεν θα συμβεί τίποτα περισσότερο από μια ισχυρή συντηρητική ομάδα που πιθανότατα να αφήσει τους Σοσιαλιστές και Δημοκράτες στην τρίτη θέση.
Από εκεί και πέρα ούτε τα κράτη αλλά ούτε και οι κοινοβουλευτικές δυνάμεις μπορούν να αγνοηθούν στην κατανομή μιας ιδιόμορφης εξουσίας. Προφανώς θα παίξουν τον ρόλο τους.
Δύσκολα λοιπόν θα παραγκωνιστεί η Ούρσουλα αν (όπως όλα δείχνουν) το Λαϊκό Κόμμα διατηρήσει την πρώτη θέση.
Κι είναι αυτονόητο ότι θα επιδιώξει να βρει ευρύτερα στηρίγματα για να ανανεώσει τη θητεία της στην προεδρία της Κομισιόν. Αν δεν συντρέξουν οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (όπως γίνεται παραδοσιακά) θα αναζητήσει κι αλλού τις πορτοκαλιές που κάνουν πορτοκάλια.
Πολύ λογικά επίσης ο Μακρόν διαπραγματεύεται να την πλαισιώσει με τον Μάριο Ντράγκι στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Εναν ρόλο πιο συμβατό με την ηλικία του πρώην ιταλού πρωθυπουργού που θα γίνει 77 ετών, τον προσεχή Σεπτέμβριο.
Αλλά τι θα κάνουν οι Ανατολικοί όπου (τουλάχιστον) υπάρχει πλέον ο Ντόναλντ Τουσκ; Και οι Βόρειοι; Και οι Ιβηρες;
Οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες (που δεν είναι και στα καλύτερά τους) θα διατηρήσουν τη θέση του Υπατου Εκπροσώπου της Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής; Θα διεκδικήσουν κάτι άλλο;
Και πώς μπορεί να γίνει αυτό αν δεν μπουν σε συνεννόηση με το Λαϊκό Κόμμα, τους Φιλελεύθερους (Renew) κι ίσως τους Συντηρητικούς;
Γενικώς δηλαδή παραμένει ασαφές πώς θα προκύψουν οι όροι συνεννόησης και συνδιοίκησης που παραδοσιακά επιτρέπουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση να λειτουργεί.
Αναφέρθηκα σε όλα αυτά όχι επειδή ξέρω πού θα καταλήξουν, κάθε άλλο.
Αλλά επειδή συμβαίνουν έξω και μακριά από τον ορίζοντα του απλού ψηφοφόρου που σε λίγα εικοσιτετράωρα θα πάει να εκλέξει τους εκπροσώπους του στην Ευρωβουλή.
Κι επειδή όλα αυτά τα δυσνόητα αμπρακατάμπρα συντηρούν ένα απόκρυφο κλίμα διαπραγματεύσεων και συναλλαγών που δεν ενθουσιάζει απαραιτήτως τον απλό ψηφοφόρο.
Να είμαστε ειλικρινείς. Είναι το ευνοϊκότερο πεδίο για να μετατραπεί η αμφισβήτηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο καταφύγιο του κάθε ψεκασμένου.