Μπαίνουμε σε μια περίοδο όπου πολλά παιδιά ήδη δίνουν προαγωγικές εξετάσεις ενώ έρχονται και οι πανελλαδικές εξετάσεις. Η εξεταστική αυτή περίοδος σημαίνει τόσο για τους μαθητές πολύ διάβασμα και ιδιαίτερο άγχος, τόσο για τους ίδιους όσο και για τους γονείς τους. Βασική επιδίωξη είναι η καλύτερη δυνατή απόδοση, που θα οδηγήσει σε επίτευξη των στόχων και επιβράβευση των προσπαθειών μιας ολόκληρης χρονιάς.
Η «σωστή» διατροφή των μαθητών κατά τη διάρκεια αυτής της απαιτητικής περιόδου παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς μπορεί να προσφέρει όλα τα απαραίτητα συστατικά που θα συμβάλλουν στην ενίσχυση της πνευματικής τους απόδοσης. Ο κ. Χάρης Γεωργακάκης, κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, MSc στην κλινική διατροφή, λύνει τις απορίες μας και δίνει χρήσιμες συμβουλές για την διατροφή των παιδιών κατά την περίοδο των εξετάσεων.
Γιατί δεν πρέπει το παιδί να παραλείπει το πρωινό του γεύμα, ειδικά κατά την περίοδο των εξετάσεων;
Σε καμιά περίπτωση ο μαθητής δεν πρέπει να ξεκινάει από το σπίτι με άδειο στομάχι. Η ημέρα πρέπει να ξεκινά με ένα πλήρες και ισορροπημένο πρωινό. Η κατανάλωση πρωινού συμβάλλει στην ενίσχυση της πνευματικής απόδοσης, ενώ έχει συσχετιστεί από μελέτες με βελτίωση της μνήμης, της συγκέντρωσης, καθώς και των σχολικών επιδόσεων.
Τι πρέπει να περιλαμβάνει;
Ένα ισορροπημένο πρωινό θα πρέπει ιδανικά να περιλαμβάνει συνδυασμό γάλακτος ή γαλακτοκομικού προϊόντος, δημητριακών ολικής άλεσης ή προϊόντων τους και φρούτα.
Κάθε πότε πρέπει να τρώει;
Μέσα στην ημέρα πρέπει να έχει πολλά μικρά και συχνά γεύματα. Αυτό θα βοηθήσει στην καλύτερη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης μέσα στην ημέρα, αποτρέποντας απότομες αυξομειώσεις, που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη συγκέντρωση και την πνευματική απόδοση. Αντίθετα, τα μεγάλα και «βαριά» γεύματα μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία, υπνηλία και αδυναμία συγκέντρωσης. Φρούτα και φρέσκοι χυμοί, ξηροί καρποί αποτελούν εξαιρετικές επιλογές.
Ποια θρεπτικά συστατικά δεν πρέπει να λείπουν από τη διατροφή του;
– Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμμετέχουν στη ρύθμιση των μεταβολικών διεργασιών του οργανισμού, παρέχοντας την απαραίτητη ενέργεια. Θα τις βρούμε κυρίως στα προϊόντα δημητριακών, στο ψωμί και αλλού. Όσον αφορά το ψωμί που είναι αγαπημένο στα παιδιά, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Για αυτό πρέπει να είναι επιλεγμένο και υψηλής διατροφικής αξίας ψωμί. Ιδανικά να είναι ολικής αλέσεως ή με κατάλληλες πρώτες ύλες, ώστε να είναι πλούσιο σε μέταλλα, βιταμίνες, πρωτεΐνες και να περιέχει και φυτικές ίνες.
– Τα ω-3 λιπαρά οξέα συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εγκεφάλου και σχετίζονται με ενίσχυση της μνήμης. Θα τα βρείτε κυρίως στο ψάρι, τα θαλασσινά και τους ξηρούς καρπούς όπως τα καρύδια.
– Πολύ σημαντική είναι και η επαρκής πρόσληψη σιδήρου, καθώς η έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συμπτωμάτων όπως κόπωση και αδυναμία συγκέντρωσης. Ενισχύστε τη διατροφή του σε κόκκινο κρέας, όπως το μοσχάρι.
– Στη διατροφή του παιδιού πρέπει επίσης να υπάρχει ποικιλία φρούτων και λαχανικών.
Τα εν λόγω τρόφιμα προσφέρουν πλήθος πολύτιμων θρεπτικών συστατικών τα οποία είναι απαραίτητα για τη διατήρηση της υγείας και ευεξίας του οργανισμού. Παράλληλα, αποτελούν πηγή υδατανθράκων που είναι το «καύσιμο» του εγκεφάλου. Δώστε έμφαση στην ποικιλία και τα έντονα χρώματα.
– Σημαντική είναι και η επαρκής ενυδάτωση. Η σωστή ενυδάτωση είναι απαραίτητη, ώστε να διατηρηθεί η καλή λειτουργία και απόδοση του σώματος. Γενικά, ακόμη και μικρή απώλεια υγρών μπορεί να προκαλέσει αδυναμία συγκέντρωσης και απόδοσης. Επομένως, θα πρέπει να εξασφαλίζεται επαρκής πρόσληψη υγρών, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην κατανάλωση νερού, φρούτων και λαχανικών.
Τι άλλο πρέπει να προσέχουν οι γονείς
– Τις αυστηρές δίαιτες
Οι περιοριστικές δίαιτες δεν αποτελούν κατάλληλη μέθοδο ελέγχου του σωματικού βάρους κατά την παιδική και εφηβική ηλικία και θα πρέπει να αποφεύγονται ούτως ή άλλως. Ειδικότερα, κατά την περίοδο των εξετάσεων μπορεί να οδηγήσουν στην εμφάνιση διατροφικών ελλείψεων, επιδρώντας αρνητικά στη νοητική λειτουργία.
– Την υπερκατανάλωση καφέ
Πολλοί μαθητές καταναλώνουν αυξημένες ποσότητες καφέ ή καφεϊνούχων ροφημάτων κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, θεωρώντας πως αυτό θα ενισχύσει την απόδοσή τους, κρατώντας τους σε εγρήγορση. Ωστόσο, η υπερκατανάλωση καφέ, και ειδικότερα τις απογευματινές-βραδινές ώρες, μπορεί να προκαλέσει εκνευρισμό και αϋπνία, και συνεπώς θα πρέπει να αποφεύγεται.
– Την κατανάλωση αλκοόλ
Αν και μια βόλτα με φίλους μπορεί να είναι χαλαρωτική και να βοηθήσει στη διαχείριση του άγχους, η κατανάλωση αλκοόλ δεν είναι και πολύ καλή ιδέα, αφού μπορεί να έχει αρνητική επίπτωση στην πνευματική απόδοση.
– Τα συμπληρώματα διατροφής
Η λήψη πολύ-βιταμινούχων συμπληρωμάτων αποτελεί συνήθη πρακτική σε περιόδους εξετάσεων. Ωστόσο, θα πρέπει να λάβετε υπόψιν πως τα συμπληρώματα διατροφής δε μπορούν να υποκαταστήσουν ένα ισορροπημένο διατροφικό πρότυπο. Σε κάθε περίπτωση, η γνώμη ενός ειδικού επαγγελματία υγείας μπορεί να είναι από χρήσιμη έως και απαραίτητη.
