Η νέα Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Σιλιανόφσκα Ντάβκοβα προκαλεί τη χώρα μας , αφού κατά την ορκωμοσία της αποκαλεί το γειτονικό κράτος «Μακεδονία» !
Αλλά και εδώ στην Ελλάδα , και ενόψει ευρωεκλογών, τα κόμματα (και ιδίως του ακροδεξιού χώρου) βυθίζονται απεχθώς σε αυτό το μέγεθος το οποίο έχει επιτυχώς οριοθετηθεί ως «τυραννία του βραχυπρόθεσμου» ( Raffaele Simone).
Με απλά λόγια ο κάθε πολιτικός αρχηγός προσεγγίζει τη Συμφωνία των Πρεσπών με τη δική του σχετικοποιημένη αλήθεια και επενδύει στη δική του κομματική στρατηγική (απλώς για να πάρει κάποιες περισσότερες ψήφους στις εκλογές της 9ης Ιουνίου).
Και κάποιοι καταγγέλλουν τη Συμφωνία των Πρεσπών ως προδοτική (όπως ο αρχηγός του κόμματος της ΝΙΚΗΣ ή ο αρχηγός της Ελληνικής Λύσης κ. Βελόπουλος που με μια θεατρική κίνηση την έσκισε στη Βουλή) , ενώ κάποιοι άλλοι (ιδίως από το χώρο της Νέας Αριστεράς) τη θεωρούν ως μια πολύ καλή συμφωνία.
Κατά τη γνώμη μου δεν ισχύει ούτε το ένα, ούτε το άλλο. Τι εννοώ;
Η ανωτέρω συμφωνία -ως συμβιβασμός- εμπεριέχει και θετικά και πολύ αρνητικά σημεία.
Είναι έτσι αναμφισβήτητα θετικό, ότι στο άρθρο 7 της Συμφωνίας προσδιορίζεται για πρώτη φορά ότι η μακεδονική πολιτισμική ταυτότητα του κράτους της Βόρειας Μακεδονίας δεν έχει καμία σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Υπό αυτήν την έννοια ήταν πολύ θετικό ότι το γειτονικό κράτος υποχρεώθηκε να «ξεφορτωθεί» όλα αυτά τα κακοσχεδιασμένα αγάλματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου και τις φαιδρές αποτυπώσεις του ήλιου της Βεργίνας που κοσμούσαν τις πλατείες αυτής της χώρας.
Όμως από την άλλη πλευρά ταυτόχρονα- και ίσως εξόχως αντιφατικά- στο ίδιο ανωτέρω άρθρο προσδιορίζεται ότι η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία θα ερμηνεύουν τους όρους «Μακεδονία και Μακεδόνες» με όποιο τρόπο θέλει η κάθε πλευρά.
Και αυτό ήταν ένα πολύ αρνητικό σημείο της συμφωνίας ( το οποίο θα μπορούσε η κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού κ. Αλέξη Τσίπρα να το διαπραγματευθεί καλύτερα, αν υπήρχε μια εθνική συνεννόηση και όχι μια μυστική διπλωματία).
Σε κάθε περίπτωση η νέα Πρόεδρος του γειτονικού κράτους αποκαλώντας το γειτονικό κράτος κατά την ορκωμοσία της «Μακεδονία» παραβιάζει ευθέως ένα βασικό όρο της παραπάνω Συμφωνίας, δηλαδή ότι το συμφωνηθέν όνομα (Βόρεια Μακεδονία) θα ισχύει έναντι όλων!
Και είναι επίσης θετικό, ότι υπάρχει πλέον ένας συμφωνημένος μηχανισμός επίλυσης των διαφορών (με διαπραγματεύσεις στην αρχή και με υποβολή των προκείμενων διαφορών και στο Διεθνές Δικαστήριο).
Και επομένως είναι απαραίτητο να μην ακολουθήσουμε -ως χώρα- το εθνικιστικό παραλήρημα της Νέας Πρόεδρου της Βόρειας Μακεδονίας που προέρχεται από τους κόλπους ενός ακροδεξιού κόμματος , γιατί έχουμε και τα νομικά εργαλεία , αλλά και τη δυνατότητα να εμποδίσουμε την ένταξη της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ούτε είναι σοβαρή κατά την αξιολογική μου κρίση η άποψη του αρχηγού της ΝΙΚΗΣ ή του κ. Βελόπουλου ότι θα ακυρώσουν τη συμφωνία των Πρεσπών (αν αποκτήσουν κυβερνητική εξουσία). Αν κάθε φορά που άλλαζε η κυβέρνηση ακυρώνονταν και οι συμφωνίες που είχε υπογράψει ο προηγούμενος πρωθυπουργός, τότε θα είμασταν ένα πλήρως αποτυχημένο κράτος.
Το συμπέρασμα;
Για το θέμα της Συμφωνίας των Πρεσπών χρειαζόμαστε πολιτικούς που έχουν την «ηθική της ευθύνης» (για να θυμηθώ τον Max Weber) και όχι λαϊκιστές που χρησιμοποιούν τα εθνικά θέματα ανεύθυνα για να κερδίσουν απλώς κάποιες ψήφους για τις επερχόμενες εκλογές!
Ο Γρηγός Καλφέλης είναι καθηγητής Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
