Μια τηλεοπτική συνέντευξη έχει ένα μεγάλο πλεονέκτημα και το λέω εκ πείρας. Ακόμη κι ο πιο επιτήδειος απατεώνας δεν μπορεί να κρυφτεί σε όλα και μέχρι τέλους.
Κάποια στιγμή κάτι θα του ξεφύγει ή κάτι θα φανεί στο πρόσωπό του.
Ιδίως όταν έχει μια αυταρχική αντίληψη της δημοσιότητας. Τότε νομίζει ότι τον πιστεύουν επειδή τον ακούν. Ενώ στην πραγματικότητα τον ακούν επειδή δεν υπάρχει κάτι άλλο να ακούσουν.
Είδα λοιπόν προσεκτικά τη δίωρη συνέντευξη του Βλαντιμίρ Πούτιν, την πρώτη που παραχώρησε σε δυτικό δημοσιογράφο μετά την εισβολή στην Ουκρανία (8/2).
Η συνέντευξη δεν ήταν σπουδαία. Ουσιαστικά ο Πούτιν μακρηγορούσε και μονολογούσε στο γνωστό παραληρηματικό στυλ που είχε πρώτος διδάξει ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.
Ο δημοσιογράφος που βρέθηκε απέναντί του ήταν ο Τάκερ Κάρλσον, πρώην αμφιλεγόμενη βεντέτα του Fox News που αν και Αμερικανός θυμίζει μάλλον έλληνα δημοσιογράφο της κακιάς συμφοράς.
Δείχνει άτομο ανύπαρκτης παιδείας, προχειρολόγος και ανενημέρωτος, ξεφουρνίζει διάφορες ασύλληπτες θεωρίες διαπλοκής και συνωμοσίας ενώ πετάει πού και πού καμιά μαλακία για να τον πάρουν χαμπάρι.
Α, είναι και κλακαδόρος του Τραμπ. Πάντα πίστευα πως αν ο Τραμπ είχε την τύχη να πολιτευτεί στην Ελλάδα θα έβρισκε πολλούς ανισόρροπους να τρέχουν στα πόδια του.
Παραδόξως όμως ο Κάρλσον, όπως και ο Τραμπ, έχουν κάτι κοινό που τους συνδέει με τον Πούτιν.
Κουβαλούν μια ιδεοληπτική κι άρα κατασκευασμένη προσέγγιση των πραγμάτων με την πεποίθηση ότι πραγματικό είναι εκείνο που οι ίδιοι ορίζουν ως πραγματικότητα. Ετσι, λένε ό,τι τους κατέβει στο κεφάλι.
Η συνέντευξη ξεκίνησε με μια μακροσκελή (κάπου μισή ώρα…) «ιστορική ανάλυση» του Πούτιν για τη Ρωσία από τη δυναστεία του Ρούρικ (9ος – 16ος αιώνας) και την εισβολή του Τζένγκις Χαν έως το Ντάντσιχ και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο που θα έκανε πολλούς κανονικούς ιστορικούς να σκίσουν τα πτυχία τους.
Για να καταλήξει φυσικά στο χιλιοειπωμένο παραμύθι του ότι δεν υπάρχει ουκρανικό έθνος διότι «η Ουκρανία είναι τεχνητό κράτος» και «οι Ουκρανοί αισθάνονται μέσα τους Ρώσοι».
Μη με ρωτήσετε τι αντέτεινε ο δημοσιογράφος. Αν κρίνω από το σιωπηλό εκστασιασμένο βλέμμα του μάλλον δεν είχε ξανακούσει τον Ρούρικ, τη φαμίλια των Ρουρικίδων ή το Ντάντσιχ στη ζωή του.
Δεν θα μείνω όμως εκεί.
Αν και η αποκάλυψη του Πούτιν ότι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ξεκίνησε η… Πολωνία επειδή αρνήθηκε να αποδεχτεί τις απαιτήσεις της ναζιστικής Γερμανίας και να κάνει διάλογο μαζί της θα οδηγήσει πολλούς ιστορικούς μετά τα πτυχία να σχίσουν και τα ρούχα τους.
Τα υπόλοιπα που ακολούθησαν είναι διάφορες παρανοειδείς διηγήσεις για δολιοφθορές της CIA και υποστήριξη της τρομοκρατίας στον… Καύκασο, καθώς και για αμερικανικά στρατεύματα έτοιμα να ξεχυθούν στη Ρωσία από ουκρανικές βάσεις, τα οποία (ευτυχώς) πρόλαβαν οι Ρώσοι με την εισβολή στην Ουκρανία.
Συμπέρασμα; Γνωστό κι αυτό.
«Δεν είμαστε εμείς που ξεκινήσαμε αυτόν τον πόλεμο (…). Εμείς αμυνόμαστε, υπερασπιζόμαστε τους συμπατριώτες μας, την πατρίδα μας, το μέλλον μας».
Θα μου πείτε: ωραία, αλλά εμάς τι μας νοιάζουν αυτές οι σαχλαμάρες, γιατί μας ταλαιπωρείς;
Διότι έχω ένα ερώτημα: Τι λόγο είχε ο Πούτιν να δώσει με τυμπανοκρουσίες μια δίωρη συνέντευξη για το δυτικό ακροατήριο που δεν του είναι τόσο φιλικό και να ξεφουρνίσει τις σαχλαμάρες;
Αυτό φυσικά το ξέρει το μυαλό του Πούτιν. Σε ένα άλλο μυαλό όμως ίσως φανεί σαν να αναζητεί μια διέξοδο.
Θα σταθώ σε τρία σημεία.
Πρώτον, ο Πούτιν διαβεβαιώνει ότι η Ρωσία «δεν θα ηττηθεί», συνεπώς δεν θα υποστεί τη «στρατηγική ήττα» που επιδιώκει (υποτίθεται) η Δύση.
Δεύτερον, προτρέπει τη Δύση να ασχοληθεί με τα δικά της προβλήματα (τα οποία μάλιστα απαριθμεί για να δείξει ότι τα ξέρει…) και να αφήσει μόνη της την Ουκρανία. «Δεν έχετε κάτι καλύτερο να κάνετε;» ρωτάει σχεδόν παιδιάστικα.
Τρίτον, προβλέπει πως αν η Δύση αφήσει μόνη την Ουκρανία, η Ουκρανία θα καταρρεύσει ταχύτατα και ο πόλεμος θα τελειώσει. Αντε και με κάποιες συνομιλίες. Υπέρ της Ρωσίας, φυσικά…
Για να δείξει μάλιστα την καλή του διάθεση διαβεβαιώνει ότι δεν προτίθεται να εισβάλει στην Πολωνία ή τη Λιθουανία.
Πάλι καλά. Αν και στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η Ρωσία δεν βρίσκω εύκολο να εισβάλει ούτε στην Ανω Γλυφάδα.
Αναφέρθηκα στη συνέντευξη του Πούτιν όχι φυσικά για να αναδείξω το μυαλό του. Ούτε επειδή θεωρώ απαραιτήτως ότι εννοεί αυτά που λέει.
Η ιδέα που εμπορεύεται στηρίζεται ενδεχομένως σε μια βάση. Ο πόλεμος στην Ουκρανία φαίνεται να έχει περιέλθει σε ένα αδιέξοδο που θυμίζει την Κορέα (1950 – 1953). Αλλά δεν κάνει σαφές γιατί συμφέρει τη Δύση ή την Ουκρανία να δηλώσουν ότι έχασαν τον πόλεμο πριν τον χάσουν.
Για μένα αυτό ακριβώς είναι το ενδιαφέρον της υπόθεσης. Οτι ένας αυταρχικός ηγέτης κάνει πολιτική μόνο μέσα από τη δική του πρόσληψη της πραγματικότητας. Σαν να μην υπάρχουν άλλοι.
Σε σημείο που δεν καταλαβαίνεις αν αυτό το «η Ρωσία δεν θα ηττηθεί!» είναι πρόβλεψη, απειλή, προειδοποίηση ή ξόρκι.
Από την άλλη πλευρά όλη η ρωσική προπαγάνδα δεν αποτελεί παρά την αναπαραγωγή όσων ο Πούτιν έχει στο μυαλό του. Τίποτα περισσότερο. Τίποτα λιγότερο.
Θυμήθηκα πως το 1945 οι Ρώσοι έμπαιναν στο Βερολίνο και ο Γκέμπελς κήρυττε «τον ολοκληρωτικό πόλεμο» με τους ακροατές του να τον αποθεώνουν μέσα στην απόγνωσή τους.
Η διαφορά είναι ότι εκείνη τη συνέχεια την ξέρουμε. Του Πούτιν δεν έχει γραφεί ακόμη.
