Η αλήθεια να λέγεται. Πέντε καλούς υπουργούς ΠΑΣΟΚ δεν είχαν ούτε οι καλύτερες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ.
Ο Μητσοτάκης κατέβασε σοβαρή πεντάδα Χρυσοχοΐδης, Πιερρακάκης, Φλωρίδης, Σκέρτσος, Μενδώνη – και πού να βάλει και τον πάγκο.
Αλλά πρέπει να συνηθίσουμε. Είτε αρέσει, είτε δεν αρέσει, ο Μητσοτάκης έχει φτιάξει ένα ευρύτατο σύστημα εξουσίας. Από τις παρυφές της συριζαίικης Αριστεράς έως τις παρυφές της Ακρας Δεξιάς έχει καταλάβει όλο τον ενδιάμεσο χώρο.
Θα μετατρέψει αυτό το «σύστημα εξουσίας» σε «παράταξη»; Αυτό διαφάνηκε στην κάλπη της περασμένης Κυριακής. Τον Μητσοτάκη ψήφισε το 87,4% όσων αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί, το 84,5% των κεντροδεξιών και το 37,1% των κεντρώων (exit poll, 25/7).
Αυτό σκιαγραφεί επίσης η σύνθεση της νέας κυβέρνησης.
Αλλά στην πραγματικότητα είναι το στοίχημα της δεύτερης τετραετίας.
Θυμήθηκα μια ιστορία του 2016. Λίγο μετά την εκλογή του στην προεδρία της ΝΔ ο Μητσοτάκης συναντιέται με τον Στουρνάρα. Ο διοικητής της ΤτΕ αραδιάζει μερικά ονόματα αξιόλογων στελεχών στον χώρο της οικονομίας.
– Γιατί δεν μου τους στέλνεις; Τον ρωτάει ο Μητσοτάκης.
– Μα είναι κεντροαριστεροί, δικαιολογείται ο Στουρνάρας.
– Κι εγώ τι είμαι; Απαντάει ο Μητσοτάκης.
Προφανώς μια ευρύτατη παράταξη των «καλών ανθρώπων», των πατριωτών, των μετριοπαθών, των αφανάτιστων και των νοικοκύρηδων είναι το όνειρο κάθε πολιτικού.
Οχι επειδή είναι απαραιτήτως οι καλύτεροι. Αλλά επειδή είναι σίγουρα οι περισσότεροι.
Ολες οι σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες στοιχίζονται γύρω από μια πλειοψηφική μεσαία τάξη με επαρκή μορφωτικά εφόδια, με βάσιμες κοινωνικές φιλοδοξίες και με σύγχρονα πολιτισμικά ήθη.
Στην Ελλάδα αυτή η τάξη δεν είχε ποτέ ενιαία έκφραση, με εξαίρεση τον Εμφύλιο.
Για ιστορικούς λόγους βίωσε στους κόλπους της τον διχασμό μεταξύ δεξιών και δημοκρατικών, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς.
Η περιπέτεια της κρίσης βοήθησε σε σημαντικό βαθμό να γεφυρωθεί το σχίσμα. Οι «αιώνιοι εχθροί» έγιναν μαζί «Μενουμευρωπαίοι» και έδωσαν τη μάχη του Ναι στο δημοψήφισμα του 2015. Αυτοί αποτέλεσαν την πρώτη ύλη του «αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου».
Τότε έχασαν. Εκτοτε όμως μόνο νίκες. Και το 2019 και το 2023.
Αν λοιπόν ο Μητσοτάκης κατορθώσει να δώσει μορφή παράταξης σε κάτι που (έως τώρα) έχει μόνο τα χαρακτηριστικά της, θα κάνει ένα τεράστιο βήμα στην ηγεμονία για την οποία τον κατηγορούσε ο Τσίπρας.
Οι αντιστάσεις φυσικά είναι δεδομένες. Τα ιστορικά βάρη δεν είναι πάντα προσπελάσιμα, ούτε οι πολιτικές εμμονές. Τα ανθρώπινα μυαλά έχουν όρια και οι συνθήκες βάζουν συχνά περιορισμούς.
Αλλά εκεί θα κριθεί η επόμενη τετραετία. Και φυσικά το μέλλον του τόπου.
