Πρώτα έγινε η ταυτοποίηση – είσαι αυτός που μίλησε στην τηλεόραση υπέρ της πανεπιστημιακής αστυνομίας; Κι έπειτα, αφού ομολογήθηκε η εγκληματική πράξη, ήρθε η ώρα της ποινής. Ηρθε ο ξυλοδαρμός του παραβάτη φοιτητή έξω από τη σχολή του. Για να δούμε τώρα, θα το ξανακάνεις ή θα σωφρονιστείς; Θα βάλεις μυαλό ή θέλεις κι άλλες;
Το επεισόδιο στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο υπενθύμισε πως το ίδρυμα αστυνομεύεται. Μπορεί να μην τηρείται η τάξη του από την αστυνομία που ήθελε ο φοιτητής και ενδεχομένως και άλλοι, αλλά η εύρυθμη λειτουργία του εξαρτάται από μια αστυνομία της σκέψης που κυκλοφορεί στους χώρους του και κάνει ό,τι κάνουν οι αστυνομίες σε όλα τα καθεστώτα του κόσμου. Δέρνει ανηλεώς όποιον δεν υπηρετεί το καθεστώς και δέρνει με όλους τους κανόνες της ασύμμετρης βίας. Ενας ο αντικαθεστωτικός φοιτητής, τρεις οι τιμωροί του. Ενας ο αντιφρονών πρύτανης, πέντε οι βασανιστές του. Θα το ξανακάνουν κι ο ένας κι ο άλλος;
Λένε πως η πανεπιστημιακή αστυνομία δεν θα έλυνε το «πρόβλημα». Αλλά πριν μπει κανείς στο κουίζ της λύσης, αξίζει να δει ποιο είναι το πρόβλημα. Είναι πρόβλημα ότι το ξύλο δεν έχει μόνο ένα χρώμα, ότι η φασιστική βία δεν είναι πια μόνο μαύρη; Οχι, είναι απλώς ένα γεγονός και, με τόσο ξύλο, ελάχιστη σημασία έχει εάν η χρωματική παλέτα υπηρετεί τη θεωρία των δύο άκρων και εάν εξισώνει τον μαύρο φασισμό με τις λιγότερο σκοτεινές αποχρώσεις του. Αν όχι οπουδήποτε αλλού, τουλάχιστον στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο και το Αριστοτέλειο, η βία είναι μία, ανεξαρτήτως χρώματος, προέλευσης και ιδεών. Είναι μία, ταπεινώνει, τρομοκρατεί και μπορεί να σκοτώσει.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι στις τυπολογίες της βίας. Είναι πως αυτή η ενιαία και αδιαίρετη βία ασκείται σε χώρους όπου θεμελιώθηκε η διασταλτική ελευθερία. Ασκείται εκεί όπου γνώσεις, ιδέες και απόψεις θα έπρεπε να διακινούνται απρόσκοπτα χωρίς κανένας να δέρνει κανέναν, χωρίς το νεολαίο «αίμα που βράζει» να γίνεται μπουνιά που εκτοξεύεται σε ένα πρόσωπο ή κλωτσιά που προσγειώνεται σε ένα άλλο σώμα. Χωρίς μια αστυνομία της σκέψης να υπαγορεύει διά της σωματικής τιμωρίας τι πρέπει να σκέφτεται κανείς και πώς, τι επιτρέπεται να λες και τι απαγορεύεται να περάσει από το έρκος των δοντιών σου.
Το πρόβλημα είναι ότι στα πανεπιστήμια ασκείται μια εξουσία με τον βάρβαρο τρόπο που ασκούνταν οι μη θεσμοθετημένες, αυθαίρετες εξουσίες του παρελθόντος. Είναι σαν στα ελληνικά πανεπιστήμια να μην έχουν φτάσει ακόμη οι αρχές του Διαφωτισμού, σαν τα ανώτατα ιδρύματα να διαβιούν σε έναν Μεσαίωνα που επιφυλάσσει μόνο φόβο. Σε ένα τέτοιο ακαδημαϊκό περιβάλλον δυσκολεύεται κανείς να δει πνεύματα που στοχάζονται ελεύθερα. Σε αυτό το αγκιστρωμένο παρελθόν δυσκολεύεται κανείς να δει το μέλλον.
