Γίνεται κι αυτό. Γίνεται να γιορτάζεις τα γενέθλιά σου χωρίς να υπάρχεις. Είναι ένα ερώτημα όμως εάν από αυτή τη φαινομενική παραδοξότητα συνάγεται πως αυτό που γιορτάζει είναι ένα φάντασμα. Ή εάν, αντίθετα, έχει επτά ή 47 ψυχές, όσα είναι τα χρόνια του, και μια τεράστια αντοχή στον χρόνο. Είναι φάντασμα ή εφτάψυχο το ΠαΣοΚ;
Οπως όλα τα ερωτήματα του είδους, έτσι κι αυτό μοιάζει υπαρξιακό. Στην πραγματικότητα όμως είναι πολιτικό. Και δεν τίθεται μόνο από την επέτειο της 3ης Σεπτεμβρίου και τη νοσταλγία για τις παλιές, καλές ημέρες της συντριπτικής πολιτικής κυριαρχίας. Τίθεται και από τη συγκυρία. Από τις εσωκομματικές εκλογές σε ένα κόμμα που μπορεί να μη λέγεται πια ΠαΣοΚ, όλοι οι υποψήφιοι αρχηγοί του όμως διεκδικούν την κληρονομιά του, ενώ κάποιοι από αυτούς φιλοδοξούν να αναστήσουν το brand. Γίνεται;
Το brand, λένε άλλοι, δεν είναι ελεύθερο βαρών. Η κληρονομιά είναι γεμάτη χρέη. Η αποδοχή της θα σήμαινε όχι μόνο πως ο κληρονόμος θα αναλάμβανε να ξεχρεώσει μέχρι και την τελευταία δεκάρα, αλλά και πως θα κληροδοτούσε το βάρος στον διάδοχό του. Και λοιπόν; Και οι άλλοι δεν χρωστούν; Και οι άλλοι δεν έχουν κάνει ρυθμίσεις για τις οποίες είναι αμφίβολο εάν θα μπορέσουν ποτέ να ικανοποιήσουν; Θα βάλουμε τη λογιστική πάνω από την πολιτική; Τους αριθμούς πάνω από τους ανθρώπους;
Η αλήθεια είναι πως, ως λογιστικό, το πρόβλημα δεν είναι τόσο δυσεπίλυτο όσο φαίνεται. Αντίθετα, είναι πιο περίπλοκο το πολιτικό σκέλος του προβλήματος. Οι υποψήφιοι αρχηγοί είναι όλοι ΠαΣοΚ είτε φωνάζουν το όνομα είτε διατρανώνουν όλα τα άλλα που αφορούν το ΠαΣοΚ εκτός τη λέξη από Π. Είμαστε όμως όλοι οι άλλοι ΠαΣοΚ όπως ήμασταν κάποτε, ακόμα κι αν δεν το ξέραμε; Μπορεί, με άλλα λόγια, να επιστρέψει το ΠαΣοΚ όχι μόνο αναστημένο αλλά και κραταιό; Ή θα επιστρέψει ως φάντασμα του εαυτού του και απομεινάρι μιας εποχής που πέρασε για πάντα;
Θα άξιζε να ρίξει κανείς μια ματιά στη διαδρομή ενός κόμματος που γεννήθηκε ως ριζοσπαστικό, δοξάστηκε ως σοσιαλιστικό και μαράζωσε ως σοσιαλδημοκρατικό. Αν το σημείο καμπής είναι και το σημείο της επανεκκίνησης, τότε αυτό σημαίνει πως το ΠαΣοΚ δεν μπορεί παρά να επιστρέψει ως μετριοπαθές Κέντρο. Από έναν χώρο δηλαδή που από τη μία του πλευρά έχει καταληφθεί από τη σημερινή ΝΔ, ενώ από την άλλη πιέζεται από τον ΣΥΡΙΖΑ.
Η αφετηρία, από αυτή την άποψη, είναι εκείνο το 6% γύρω από το οποίο κινείται το ΚΙΝΑΛ σαν να είναι καταδικασμένο σε μια αιώνια στασιμότητα. Σαν η επέτειος της 3ης Σεπτεμβρίου να υπάρχει για να θυμίζει πως, ανεξάρτητα από τα χρέη, θα υπάρχει πάντα ένα παρελθόν που θα βαραίνει.
