Να φτιάξουμε μερικά κανάλια και εφημερίδες. Να κλείσουμε άλλες. Να βάλουμε και πεντέξι φυλακή. Θα μπορούσαν να είναι απλώς κρυφές προσδοκίες. Οπως φαίνεται, όμως, ήταν ένα σκιώδες κυβερνητικό πρόγραμμα. Το γεγονός ότι το πρόγραμμα απέτυχε στην εκτέλεσή του δεν απομειώνει την ισχύ του. Συμβαίνει και με λιγότερο σκιώδη προγράμματα, και με λιγότερο σκοτεινούς στόχους. Πώς δεν χόρεψαν ποτέ οι αγορές με τα νταούλια; Πώς δεν καταργήθηκαν τα μνημόνια με έναν νόμο και ένα άρθρο; Πώς απέτυχε το επίσημο, εκκωφαντικό κυβερνητικό πρόγραμμα όταν ομολογήθηκε από τον εμπνευστή του ως «ψευδαίσθηση»; Ετσι και με το σκιώδες. Κανάλια με βοσκοτόπια δεν φτιάχτηκαν ποτέ. Εφημερίδες με ιστορία δεν έκλεισαν. Και κανένας δεν μπήκε φυλακή.

Θα ήταν πιο ακριβής κανείς εάν έλεγε πως το σκιώδες πρόγραμμα δεν απέτυχε μόνο, αλλά πως απέτυχε για ακόμη μία φορά. Εάν αναγνώριζε πως η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρωτοτύπησε στην ιδέα. Προτού ανακαλύψει η Αριστερά το Ινστιτούτο Φλωρεντίας και τα βοσκοτόπια της Ιθάκης, η Δεξιά είχε ανακαλύψει τη «διαπλοκή» και τους «νταβατζήδες». Και μέχρι να καταγγελθεί το «μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως ελληνικού κράτους» από τους υπουργούς της, η σκανδαλολογία είχε βρει ακόμη και τον αρχιερέα της. Τα μέσα ενημέρωσης ήταν πάντοτε ο παραμορφωτικός φακός που ξεγελούσε τους ψηφοφόρους, το βολικό άλλοθι για κάθε αποτυχημένο πρόγραμμα και οι άλλοι τίποτε λιγότερο από μια συμμορία διεφθαρμένων. Πολιτικοί αντίπαλοι; Οχι, αιώνιοι άρπαγες.

Η Ιστορία, από αυτήν την άποψη, εξακολουθεί να επαναλαμβάνεται με τον τρόπο της. Στα νέα κεφάλαια που γράφονται δεν έχει αλλάξει η αντίληψη, έχει απλώς αλλάξει η μέθοδος – αν μπορεί να χαρακτηριστεί «μέθοδος» το μπρούτο στυλ του Νίκου Παππά. Οπως και να το πει κανείς, πάντως, μπορεί να διακρίνει τη συνέπεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ κινήθηκε παραθεσμικά με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που λειτούργησε στο θεσμικό προσκήνιο: Χύμα. Δεν καλλιεργούμε σχέσεις, θέλουμε «κονέ». Πιάσε ένα Ινστιτούτο Φλωρεντίας να υπάρχει, αλλά ρίξε και τον «μπροστινό». Δώσε μου κάτι για τη Μαρέβα, εδώδιμα – αποικιακά στη Βενεζουέλα, γεια σου «καπετάνιε»: Αν αυτή ήταν μια μέθοδος, ήταν η μέθοδος «χαιρέτα μου τον πλάτανο». Η μέθοδος κάποιου που η μοίρα του ήταν να τον φωνάζει «λεβέντη» κάποιος που δεν ήταν «καπετάνιος».

Οπως συμβαίνει με τις δυστυχισμένες οικογένειες του Τολστόι, έτσι και οι αποτυχημένες κυβερνήσεις δυστυχούν η καθεμία για τους δικούς της, ξεχωριστούς λόγους. Οι αποτυχίες δεν μοιάζουν ποτέ μεταξύ τους και ο ΣΥΡΙΖΑ απέτυχε επειδή μηχανορράφησε όπως κυβέρνησε. Επειδή συμπεριφέρθηκε στο σκοτάδι με τον ίδιο ιδεοληπτικό τρόπο και τις ίδιες ομολογημένες ψευδαισθήσεις που αντιμετώπισε την πραγματικότητα στο φως. Αυτό που μένει να φανεί είναι εάν θα διαιωνίσει αυτή την αποτυχία. Εάν θα συντηρήσει την πλάνη πως η αποτυχία του να φτιάξει μέσα ενημέρωσης με «μπροστινούς», να κλείσει άλλα και να βάλει και πεντέξι στη φυλακή τού στέρησε την εξουσία.