Αξια επαίνου η πρωτοβουλία του Υπουργού Δικαιοσύνης κ. Τσιάρα να προχωρήσει στην ώριμη πλέον αλλαγή διατάξεων του οικογενειακού δικαίου που ρυθμίζουν θέματα επιμέλειας και επικοινωνίας συζύγων – γονέων και τέκνων με τη λύση του γάμου, διατάξεων οι οποίες ταλαιπωρούν μεταπολεμικά γενεές χωρισμένων τέκνων και τους πατέρες τους.
Με την αλματώδη αύξηση των διαζυγίων τις τελευταίες τρεις δεκαετίες το θέμα έχει λάβει διαστάσεις κοινωνικού προβλήματος, συμβάλλει δε στην αύξηση της υπογεννητικότητας, αφού αποθαρρύνονται οι υποψήφιοι πατέρες σε σύναψη γάμων, αναλογιζόμενοι τι τους περιμένει σε περίπτωση λύσης του επερχόμενου γάμου τους.
Η πραγματικότητα γνωστή σε όλους. Η χωρισμένη μητέρα «οπλισμένη» με αναχρονιστικές διατάξεις «εκδικείται» σχεδόν πάντα ( ο βαθμός παραλλάσσει ) τον πρώην σύζυγο και το τέκνο, στερώντας τους την φυσική παρουσία, την επικοινωνία, την καθημερινή ανατροφή. Μόλις 10% του χρόνου της ανήλικης ζωής του ένα παιδί χωρισμένων γονιών τον περνά με τον πατέρα του. Τα θέματα γονικής μέριμνας, επικοινωνίας, διατροφής κλπ αποτελούν αντικείμενο δικαστικών διενέξεων, χρονοβόρων και κοστοβόρων ψυχικά και οικονομικά για τους δύο γονείς, προξενώντας ανήκεστο βλάβη στον ψυχισμό του τέκνου και αυριανού ενήλικα. Η μητέρα επιτιθέμενη και ο πατέρας αμυνόμενος αγωνίζεται να αποκτήσει τη λιγοστή επικοινωνία και παρουσία. Οι αρνητές αυτής της πραγματικότητας, αγκυλωμένοι στο χθες ( σε κάθε νέο υπάρχουν ) ισχυρίζονται τα παρακάτω: Ας τους απαντήσουμε!
«Πρέπει να αποφεύγεται η νομοθέτηση γενικής φύσεως κριτηρίων και προτεραιοτήτων για τον προσδιορισμό του συμφέροντος του παιδιού»
α. Εάν τα κριτήρια είναι προς το συμφέρον του τέκνου γιατί να αποφεύγεται η νομοθέτηση;
β. Όταν ο νομοθέτης στη λύση του γάμου αναγνωρίζει στους γονείς συζύγους ( άρθρο 1400 Α.Κ.) αξίωση συμμετοχής στα αποκτήματα του συζύγου το 1/3 ως γενικό τεκμήριο, γιατί να μη νομοθετήσει για το ιερό απόκτημα ενός γάμου την ισόχρονη παρουσία του πατέρα στη ζωή του, ανά εβδομάδα, με εναλλασσόμενη κατοικία του τέκνου; Και βέβαια η μητέρα θα έχει το βάρος απόδειξης στο Δικαστήριο ότι η συμπεριφορά του πατέρα βλάπτει ενδεχομένως το τέκνο, άρα δεν δικαιούται το ισόχρονο.
« το Δικαστήριο να αποφασίζει, να ρυθμίζει τα της επιμέλειας του τέκνου χωρίς να δεσμεύεται από σχετικά όρια και σχετικά νόμιμα τεκμήρια»
α. Γιατί τώρα ο δικαστής δεν δεσμεύεται από νόμιμα τεκμήρια; Όταν τον δεσμεύει η νομοθεσία να κατοικεί το τέκνο στην οικία της μητέρας , αυτό δεν είναι δέσμευση; Μπορεί να πράξει διαφορετικά; Ο δικαστής εφαρμόζει τον νόμο δεν δημιουργεί δίκαιο, και βέβαια δεσμεύεται από τα όρια που ο νόμος κάθε φορά θέτει.
β. Ποιος αρνείται να συνεχίζει να αποφασίζει ο δικαστής όταν διαφωνούν οι γονείς;
γ. Οι αρνητές της συνεπιμέλειας, πονηρά σκεπτόμενοι υπέρ των απόψεων τους, ισχυρίζονται το « κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, πώς να γενικεύσουμε;». Γιατί ; όλη η νομοθεσία γενικούς και απρόσωπους κανόνες δικαίου δεν περιλαμβάνει; Γενίκευση δεν είναι η σημερινή ρύθμιση να ζει το τέκνο με τη μητέρα; Εκτός εάν εκτιμούν ότι η πλειοψηφία των πατέρων είναι ως οντότητες βλαπτικοί για τα παιδιά τους.
« δεν υπάρχουν αξιόπιστες έρευνες που δείχνουν ότι η ίσου χρόνου εναλλασσόμενη κατοικία λειτουργεί ευνοϊκά για τα παιδιά»
α. Ουδέν ψευδέστερον! Ήδη έχουμε δημοσιεύματα περί του αντιθέτου.
β. Οι αρνητές της συνεπιμέλειας, αμυνόμενοι, ζητούν έρευνες! Δεν τολμούν βέβαια να ισχυρισθούν ότι η υπάρχουσα κατάσταση είναι ευεργετική για τα παιδιά. Ούτε έχουν το θάρρος να ομολογήσουν τις βλαβερές συνέπειες στην ψυχική υγεία των παιδιών. Γιατί τότε θα πρέπει να δεχτούν ότι πρέπει να αλλάξει!
γ. Το επί δεκαετίες επιχείρημα των δικαστών « κύριε εργάζεστε πως θα αναλάβετε ευθύνες; » αποτελεί πλέον αστείο, με τις μητέρες σήμερα να εργάζονται σχεδόν όλες!
δ. Είναι προτιμότερο να αποξενώνεται το τέκνο όλη την εβδομάδα από τον πατέρα του, βλέποντάς τον την Παρασκευή το απόγευμα 5 ώρες;
Εχουμε σκεφτεί τη βλάβη στον ψυχισμό του όταν τελειώνει η 5ωρη επικοινωνία; Και πως θα αντέξει μια εβδομάδα απουσίας του πατέρα (συνήθως χωρίς ένα τηλεφώνημα) μέχρι να έλθει το επόμενο Σ/Κ; η καρδούλα του το ξέρει! Ενώ στην εναλλασσόμενη κατοικία θα απολαύσει το πρότυπο του πατέρα, θα ενθυμείτε αύριο την καθημερινή έμπρακτη συνεισφορά του και η αλλαγή του περιβάλλοντος δεν θα γίνεται βίαια! Θα αναχωρεί χορτασμένο όλη την εβδομάδα από την πατρική αγάπη και ανατροφή από το σπίτι του πατέρα, όχι από το τρίωρο στο λούνα παρκ! Και η μητέρα θα έχει και αυτή την ευχαρίστηση ότι το παιδί της χαίρεται τον πατέρα του, βρίσκοντας και αυτή δύο εβδομάδες τον μήνα χρόνο για την προσωπική της ζωή. Αυτό θα οδηγήσει στην εξομάλυνση των σχέσεων και στις υπόλοιπες αντιδικίες ( διατροφή, θέματα επικοινωνίας ), εξαλείφοντας ως άνευ αντικειμένου τις αξιώσεις αυτές.
« η ζωή του παιδιού θα αναστατωθεί με την εναλλαγή, θα χάσει τον ρυθμό του»
α. Η συντριπτική πλειοψηφία των πατέρων την επομένη ημέρα του διαζυγίου φροντίζουν να επιλέξουν κατοικία πλησίον της κατοικίας της μητέρας. Ετσι βρίσκονται πλησίον του σχολείου του με συνέπεια η σχολική του ζωή να μην διαταράσσεται. Η εβδομάδα είναι ικανός χρόνος προσαρμογής, τα παιδιά αφομοιώνουν με ευκολία τις αλλαγές. Ας σημειωθεί ότι και οι πατέρες εξοπλίζουν παιδικές κρεβατοκάμαρες, γραφεία, αγοράζουν ενδύματα, τρόφιμα και έχουν γονείς που τους προστρέχουν! Δεν είναι προνόμιο των μητέρων!
Αναμένουμε από τον Πρόεδρο της Βουλής κ. Τασούλα, εγκρατή γνώστη του δικαίου, να αναλάβει πρωτοβουλία απευθυνόμενος προς όλα τα Κόμματα να στηρίξουν την ισόχρονη παρουσία του πατέρα με εναλλασσόμενη κατοικία του τέκνου. Η μέριμνα για το ανήλικο τέκνο είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων, οι οποίο την ασκούν από κοινού. Ας εμπιστευθούμε και τον πατέρα να πράξει το καθήκον του. Το χρωστάμε στα παιδιά μας.
Μανώλης Γ. Αντωνόπουλος, δικηγόρος – DEA στο δημόσιο δίκαιο Παν. Rene Descartes ( PARIS V ) πτυχιούχος πολιτικών επιστημών
