Eυτυχώς που οι έφηβοι δεν διαβάζουν εφημερίδες. Διότι αλλιώς θα μάθαιναν από την πιο έγκυρη καθημερινή μας έκδοση ότι «είναι εκτεθειμένοι και χαμένοι στο Διαδίκτυο». Το συμπέρασμα βγαίνει από έρευνα που πραγματοποίησε η «Ελληνική Εταιρεία Εφηβικής Ιατρικής» σε εφήβους 12-18 ετών. (Αντί για 12 θα προτιμούσα 14.) Από εκεί προκύπτει ότι το 37% των νέων είναι εξαρτημένο από αυτό το όργανο του Σατανά που ονομάζεται «έξυπνο τηλέφωνο» – άλλως κινητό ή smarthphone. Η έρευνα περιγράφει με μελανά χρώματα τα συμπτώματα αυτού του εθισμού.
Το ποσοστό του 37% μου φαίνεται πολύ μικρό σε σχέση με ό,τι συμβαίνει στους ενηλίκους, όπου οι προσωπικές μου παρατηρήσεις και μετρήσεις δείχνουν εξάρτηση που ξεπερνάει το 80%. Τους βλέπεις όλη μέρα να κοιτάνε μία οθόνη. Πράγμα φυσικό, γιατί τα πιο συχνά μας ερωτήματα, οι πιο βασικές μας ανάγκες, μας κάνουν να τη συμβουλευόμαστε συνεχώς. Π.χ. όταν ρωτάμε: Τι ώρα είναι; Τι καιρό θα κάνει αύριο; Πού είναι η οδός Κρατίνου; Πότε πέθανε ο Κολοκοτρώνης; Πόσο κάνει 487 επί 45; Πού βρίσκεται το πλησιέστερο βενζινάδικο; Ολες αυτές τις πληροφορίες (και χιλιάδες άλλες) τις δίνει το κινητό με δύο κλικ.
Από τις απαντήσεις των εφήβων στην έρευνα δεν μοιάζει να είναι «εκτεθειμένοι και χαμένοι στο Διαδίκτυο». Οταν τους ρώτησαν για ποιον λόγο χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο, η πρώτη απάντηση ήταν για να ακούν μουσική. Βλέπετε το κινητό έχει υποκαταστήσει όλα τα Walkman και iPod με τα οποία μεγάλωσαν οι προηγούμενες γενιές. Και στη μουσική προσθέτει (στην τρίτη προτίμηση) και την εικόνα, που κάνει την ακρόαση πιο ζωντανή.
Φυσικά στη δεύτερη θέση μετά τη μουσική είναι τα περίφημα κοινωνικά δίκτυα, τα οποία – όπως γράφουν οι δημοσιογράφοι – «αποξενώνουν τα παιδιά». Ομως το 42% των δικτυωμένων όχι μόνο δεν απομονώνονται, αλλά κάποια στιγμή συναντώνται με τους συνομιλητές τους. Αν σκεφθείτε ότι το Διαδίκτυο συνδέει άτομα από διαφορετικές περιοχές της χώρας – αλλά και από διάφορες χώρες -, αυτές οι συναντήσεις μόνο αποξένωση δεν τεκμηριώνουν.
Η όλη έρευνα δείχνει κυρίως ότι οι αρμόδιοι δεν έχουν καταλάβει τον ρόλο των κοινωνικών δικτύων – είναι η σημερινή Βουλή του Δήμου και η Αγορά των αρχαίων. Εκεί γίνονται διάλογοι και διαβουλεύσεις κάθε είδους σε κάθε επίπεδο, από το ανώτερο μέχρι και το πιο χαμηλό.
Αν υπάρχει κάποια φράση που θεωρώ σημαντική σε αυτή την έκθεση είναι η άποψη της αντιπροέδρου κυρίας Παπαδάκου ότι «οι νέες τεχνολογίες είναι μέσα στη ζωή των παιδιών και των εφήβων. Οι νέοι είναι αυτόχθονες στον κόσμο της τεχνολογίας, εμείς είμαστε μετανάστες. Δεν μπορείς να τους αποκλείσεις από αυτήν». «Εξάλλου», προσθέτει η κυρία Τσίτσικα, «το Διαδίκτυο φέρει πολλές θετικές δυνατότητες, από την εκπαίδευση και την ψυχαγωγία μέχρι την κοινωνικοποίηση και τη δημιουργία».
Επιτέλους δύο φωτισμένες απόψεις που έρχονται σε αντίθεση με τον τίτλο του ρεπορτάζ («Καθημερινή», 12.2.2020): «Εφηβοι εκτεθειμένοι και χαμένοι στο Διαδίκτυο». Σύμφωνοι – κάθε πράγμα μπορεί σε μεγάλες δόσεις να γίνει βλαβερό: ακόμα και το απαραίτητο για την επιβίωση φαγητό, με βουλιμία, οδηγεί στην παχυσαρκία. Αυτός δεν είναι λόγος να καταδικάζεται συλλήβδην η νέα τεχνολογία. Πολύ μάλλον όταν οι ίδιοι οι νέοι λένε ότι σε ποσοστό 61,6% τους χαλαρώνει η χρήση του κινητού και ότι στο 28,5% τους κάνει να νιώθουν αυτοπεποίθηση.
Αντί να κάνουν έρευνες με σκοπό τα ενισχύσουν την έμφυτη δυσπιστία και τεχνοφοβία των Ελλήνων – ιδιαίτερα των γονέων – οι επιστήμονες που ασχολούνται με τις τεχνολογικές επιδόσεις των νέων θα ήταν χρήσιμο και ωφέλιμο να τους διδάξουν πώς να αξιοποιούν καλύτερα ένα κινητό. Πρόκειται για ένα εργαλείο με άπειρες δυνατότητες που ούτε η πιο προχωρημένη επιστημονική φαντασία δεν μπόρεσε να συλλάβει. Εργαλείο έρευνας, γνώσης, δημιουργίας.
Το μέλλον της χώρας μας περνάει μέσα από την τεχνολογία. Από τις τεχνολογικές μας επιδόσεις θα εξαρτηθεί αν θα επιζήσουμε και θα προοδεύσουμε σαν έθνος. Η Σοβιετική Ενωση κατέρρευσε διότι δεν μπορούσε να επιβιώσει χωρίς πληροφορική. Της έλειπαν και οι υπολογιστές και οι ειδικοί τεχνικοί. Η βιομηχανία των (περιφρονημένων) ηλεκτρονικών παιχνιδιών έχει από χρόνια ξεπεράσει σε τζίρο την κινηματογραφία. Το «ψώνιο» της παρέας, που ξενυχτάει στο υπόγειο, δουλεύοντας ένα ηλεκτρονικό πρόγραμμα, μπορεί να είναι ο νέος Στιβ Τζομπς που από το μηδέν θα στήσει μία ελληνική Apple αξίας ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
Πρέπει κάποτε να καταλάβουμε σε ποια εποχή ζούμε!
