Άνθρωπο κίνησα να πλάσω
και πήρα τον πηλό στα χέρια
Πάντως, με τους θεούς δεν συνεβρέθηκα
Μ. Φρονιμάδη-Ματίτση, Κυοφορώντας την Ελπίδα
Οι ιστορικές ταυτότητες του Ελληνισμού έχουν αλλοιωθεί τόσο που μόνον η ζελατίνα έχει απομείνει. Οι ευρωπαϊκοί πολυμορφισμοί, οι θεωρητικοί μονόδρομοι των ...-ισμών και οι εθνικοί «πολυθεϊσμοί» των χαρισματικών ηγετών προκαλούν άλλοτε ιδεολογική αμνησία, άλλοτε πολιτική αδιαφορία και άλλοτε εθνικό πολιτι[σμι]κό υβριδισμό [είμαστε και δεν είμαστε κάτι]. Το παλαιό υπερτροφικά δοξολογημένο παρελθόν και η αποθέωση μιας πατρογονικής προστασίας[;] του παρόντος, μέσω προφητειών και χρησμών, έχασαν τον «ιερό» για πολλούς χαρακτήρα τους. Οι «φύλακες των πυλών» της ελληνικότητας εγκατέλειψαν τα οχυρά της ελληνολατρίας και μετακόμισαν στα πεδινά του εθνορομαντισμού [Ν. Σεβαστάκης].
Από την άλλη η ιστορικά νοηματοδοτημένη και θεμελιωμένη θεωρία πολλών κομματικών σχηματισμών απώλεσε το γενικό [μεταστρουκτουραλιστικό; νεοδομικό; μετανεωτερικό;] προφίλ της και αρκείται πλέον σε μία εργαλειακή [αυτοαναφορική] χρήση κάποιων ιστορικών περιπτώσεων, εν είδει case studies. Μικρο-ιστορία των επιμέρους πράξεων και επεισοδίων από το χθες δεν συνιστούν όμως μία διεμβολή του παρόντος και του μέλλοντος χρόνου, με ταυτόχρονη ανατροπή της σειράς των πραγμάτων. Το πέρασμα από το συμβολικό στο αξιακό κι από εκεί στο θεσμικό δεν υποστασιοποιείται στη χώρα μας με δημόσια παραδοχή ιστορικών λαθών και ανάληψη ευθυνών καθώς τα πάντα λογοκρίνονται και απορροφώνται από τις κομματικές σκοπιμότητες. Η ιστορική συνείδηση της εθνικής μοναδικότητας, η ιστορία της δημιουργίας του πολιτικού έθνους, η διάσταση της ιστορικής κοινότητας σιγά-σιγά εξαφανίζονται.
Οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις προτιμούν να έχουν την ταυτότητα του εν γένει κριτή ή και αρνητή παρά να ταυτίζονται με τα τραύματα της πρόσφατης ελληνικής ιστορίας. Μοιάζει σαν να πρόκειται για μία παρωδία [ούτε καν τραγωδία] για την οποία ουδείς ευθύνεται ή για ένα ασυνεχές του Χάους, ανεξάρτητο από πράξεις και προθέσεις ηγετών και πολιτικών παραγόντων.
Το ερώτημα παραμένει όμως ανοικτό: θα ζήσουμε με το όποιο παρελθόν, ως [συντηρητικοί] μυθοπλάστες ή λάτρεις φθαρμένων από εμάς τους ίδιους προτύπων [ηρώων και αντιηρώων], με τα παλιά πάθη και τις ετυμηγορίες της ήττας ή θ’ ανακαλύψουμε ένα άλλο [προοδευτικό;] πεπρωμένο για το μέλλον; Και σε κάθε περίπτωση ποιο είναι το πολιτικό υποκείμενο που θα μας οδηγήσει στο Αύριο, με ασφάλεια, σύνεση και ενότητα, χωρίς νέες φαντασιώσεις για τα φαντάσματα της Ιστορίας των ενοχών μας;
That’s the [historical, political and national] question.
Ο κ. Γιάννης Πανούσης είναι πρώην υπουργός.
