Οι Δημοκρατικοί στην Αμερική ενεργοποίησαν τη διαδικασία για να διερευνήσουν εάν ο πρόεδρος Τραμπ έχει ενδεχόμενα ποινικές ευθύνες σε μια υπόθεση με την Ουκρανία (το περίφημο impeachment). Kαι τόνισαν εμφαντικά ότι κανείς δεν είναι υπεράνω του νόμου (No one is above the law). Tην ίδια αυτονόητη φιλοσοφία υιοθέτησε και το Ανώτατο Δικαστήριο της Μεγάλης Βρετανίας κατά τον έλεγχο της νομιμότητας της αντιδημοκρατικής ενέργειας του λαϊκιστή πρωθυπουργού Τζόνσον, ο οποίος ανέστειλε τη λειτουργία του αγγλικού Κοινοβουλίου εν όψει ενδεχόμενου Brexit. Οι άγγλοι δικαστές υποστήριξαν «ότι τα μέλη της κυβέρνησης είναι υπόλογα στα δικαστήρια για τη νομιμότητα των πράξεών τους και όχι για τις πολιτικές που εφαρμόζουν (they are responsible to a court of justice for the lawfulness of what they do).
Μόνο οι μεσαιωνικοί μονάρχες είχαν ασυλία για τα εγκλήματά τους γιατί λογοδοτούσαν αποκλειστικά στον Θεό! Τα αναφέρω αυτά γιατί – λόγω της πικρής εμπειρίας του 1989 – στην υπόθεση Novartis ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας απηλλάγη προκαταρκτικά με πολιτική απόφαση της κυβέρνησης της ΝΔ των ενδεχόμενων ποινικών του ευθυνών.
Βρίσκω εντελώς προβληματική αυτή την επιλογή! Δεν ισχυρίζομαι ότι είναι εύκολο να αποδειχθούν οι ποινικές ευθύνες ενός πρώην πρωθυπουργού (ο οποίος ούτως ή άλλως προστατεύεται με βάση το άρθρο 71 του νέου ΚΠΔ από το τεκμήριο της αθωότητας).
Αλλά το να απαλλαγεί a priori – επειδή είναι πρωθυπουργός – παραπέμπει ως φιλοσοφία σε άλλες παρωχημένες εποχές! Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θέλω να κάνω ορισμένες σύντομες παρατηρήσεις. Kαι κατ’ αρχήν: Ορθά ενεργοποιήθηκε η διαδικασία για την άσκηση ποινικής δίωξης εναντίον του πρώην υπουργού κ. Παπαγγελόπουλου;
Κατά τη γνώμη μου, ναι, ιδίως μετά την εκρηκτική κατάθεση της πρώην εισαγγελέως κατά της Διαφθοράς κυρίας Ράικου. Η τελευταία αναφέρει ότι την πίεζε ο κ. Παπαγγελόπουλος για να κινηθεί άμεση ποινική δίωξη εναντίον συγκεκριμένων προσώπων και όταν αυτή αντιδρούσε ότι δεν υπάρχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις, ο πρώην υπουργός απαντούσε: «Ασκησε την και ας πάνε παρακάτω να απαλλαγούν» («Καθημερινή», 26/9)!
Εάν οι καταγγελίες αυτές επαληθευτούν, τότε είναι απαραίτητο να διερευνηθούν οι ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες του πρώην υπουργού για παράβαση καθήκοντος (όχι όμως και για το αδίκημα της πρόκλησης για την τέλεση κακουργήματος, αφού με μια παντελώς ακατανόητη ρύθμιση του νέου ΠΚ το αδίκημα τούτο μπορεί να τελεστεί μόνο αν εκείνος που προκαλεί άλλον σε διάπραξη κακουργήματος προσφέρει και αμοιβή)!
Ομως για τη νομική βασιμότητα των όποιων κατηγοριών είναι αναγκαίο να αποφασίσουν οι τρεις ανώτατοι εισαγγελικοί λειτουργοί του άρθρου 2 του Ν. 3961/2011, ώστε να μη δηλητηριαστεί η ελληνική κοινωνία από τις γνωστές αντεγκλήσεις για κομματικοποιημένες ποινικές διώξεις, βρώμικες ίντριγκες κ.λπ.!
Σε κάθε περίπτωση, εάν κριθεί ότι η Βουλή δεν έχει αρμοδιότητα, η υπόθεση τούτη δεν μπορεί να πάει ξανά στην κυρία Τουλουπάκη, η οποία ελέγχεται για τις ενέργειές της, αλλά στο Δικαστήριο των Εφετών του άρθρου 28 του ΚΠΔ, δηλαδή σε ένα δικαιοδοτικό όργανο με μεγαλύτερα εχέγγυα ορθότερης απονομής της δικαιοσύνης!
Συμπέρασμα; Σε μια σύγχρονη δυτική δημοκρατία ουδείς είναι υπεράνω του νόμου ως οιονεί μεσαιωνικός μονάρχης!
Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
