Αξίζει να ασχολείται κανείς με την πολιτική; Ερώτημα βαθύτατα αντιδημοκρατικό στο μέτρο που οποιαδήποτε αρνητική απάντηση πλήττει κατακέφαλα την προϋπόθεση της συμβίωσής μας σε ένα πλαίσιο ειρήνης, πολιτισμού και αξιοπρέπειας ατομικής και συλλογικής.
Ο κίνδυνος όμως παραμένει υπαρκτός όταν αυτοί που βρίσκονται στην εξουσία – δηλαδή στην αδειοδοτημένη θέση να διευθύνουν τα κοινά – δείχνουν κατώτεροι της κοινωνικής αναμονής για τον τρόπο που πρέπει να φέρονται. Να φέρονται. Ακριβέστερα, να συμπεριφέρονται. Οι αιτίες είναι πολλές. Κάποιες έχουν σχέση με προσωπικά βιώματα, με το είδος της αγωγής που έχουν δεχθεί. Σε καμιά περίπτωση όμως αυτά δεν περιορίζουν την ευθύνη τους να κατεβάζουν τον διάλογο στο επίπεδο της αναίρεσής του.
Υπάρχει, όμως, και ο κρυμμένος λόγος μιας τέτοιας στάσης. Αφορά την ίδια την κοινωνία. Γιατί είναι αυτή που συχνά «κοινωνικοποιείται» στο να προσφεύγει, όταν είναι σε κρίση, στον έναν, στον μοναδικό, στον καταπληκτικό. Στον διασώστη. Οποιος και αν είναι αυτός. Ενα ακαταμάχητο ηγετικοκεντρικό σύνδρομο παραμονεύει εδώ, το οποίο σχεδόν αυτόματα ενεργοποιείται. Γίνεται επικαθοριστικό του συλλογικού ασυνειδήτου, ενώ η θεματοκεντρική διάσταση της πολιτικής χάνεται. Μια τέτοια κοινωνία που, από πλημμελέστατη παιδεία, επιλέγει αυτή τη λύση, του διασώστη, εύκολα ανέχεται και τις αντιαισθητικές του υπερβάσεις. Οσοι συμβάλλουμε ή και αδιαφορούμε απέναντι σε μια τέτοια κατάσταση πραγμάτων έχουμε ακέραιη την ευθύνη. Συμπράττουμε στη συντήρηση ενός μοιραζόμενου τρόπου σκέψης που αξιολογεί τις προκλήσεις με κριτήρια μιας φθηνότατης θεατρικότητας, μιας άθλιας παράστασης. Αυτή η κοινωνία χάνει. Στο σύνολό της.
Εχουμε να επιλέξουμε λοιπόν σε ποια κοινωνία θέλουμε να ανήκουμε: στην ηγετικοκεντρική ή στη θεματοκεντρική; Από την επιλογή μας θα εξαρτηθεί αν το πολιτικό σύστημα θα δικαιώνει το επίθετό του.
Και από εμάς εξίσου θα εξαρτηθεί αν ο όρος Κοινοβούλιο θα προασπίσει την ορθογραφία του.
Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.
