Η 26η Μαΐου (και η 2α Ιουνίου που θα ακολουθήσει) είναι το πεδίο μιας παράξενης εκλογικής μάχης.
Ολα δείχνουν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα υποστεί βαριά ήττα σε όλες τις κάλπες, αλλά τη Δευτέρα 27 Μαΐου ο Πρωθυπουργός, αν και ηττημένος, θα επιστρέψει στο Μέγαρο Μαξίμου. Ουδείς μπορεί να τον εμποδίσει.
Για λίγους μήνες. Σύμφωνα με το Σύνταγμα, η Βουλή οφείλει να διαλυθεί το αργότερο στις 20 Σεπτεμβρίου και οι εκλογές πρέπει να γίνουν μέσα στις επόμενες τριάντα μέρες.
Το ερώτημα είναι απλό. Τι πολιτικές εξελίξεις μπορεί να δρομολογήσει ένα εκλογικό αποτέλεσμα χωρίς άμεσο αντίκτυπο στην αριθμητική της κυβερνητικής εξουσίας;
Με άλλα λόγια, αν αυτό είναι το πρώτο ημίχρονο μιας πολύμηνης αναμέτρησης για την εξουσία, τι μπορεί να μας επιφυλάσσει το δεύτερο;
Ας πάρουμε όλες τις ευρωεκλογές που έχουν γίνει στην Ελλάδα χωριστά από τις βουλευτικές εκλογές – έξι συνολικά. Τρεις παρατηρήσεις:
Πρώτον, στις πέντε από αυτές οι διαφορές μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων κινήθηκαν μεταξύ 3 και 4,5 μονάδων (1984, 1994, 1999, 2009, 2014).
Δεύτερον, μόνο το 2004 η διαφορά εκτοξεύθηκε στις 8,98 μονάδες, αλλά τότε οι ευρωεκλογές έγιναν μόλις δύο μήνες μετά τις βουλευτικές.
Τρίτον, στις περιπτώσεις που οι ευρωεκλογές έγιναν πριν από τις βουλευτικές είχαμε δύο διαφορετικά βασικά σενάρια:
-Το 1999 το ΠαΣοΚ έχασε τις ευρωεκλογές με 3,09 μονάδες αλλά το 2000 κέρδισε τις εκλογές με 1,05 μονάδα.
Βέβαια μεταξύ των δύο εκλογών μεσολάβησε σχεδόν ένας χρόνος και στο ενδιάμεσο η Ελλάδα μπήκε στην ΟΝΕ, το μεγαλύτερο επίτευγμα μιας κυβέρνησης μετά την είσοδο στην ΕΟΚ. Υπήρξε δηλαδή σοβαρή μεταβολή των πολιτικών δεδομένων.
-Το 1984 το ΠαΣοΚ κέρδισε τις ευρωεκλογές με 3,53 μονάδες αλλά έναν χρόνο αργότερα κέρδισε και τις βουλευτικές με διαφορά 4,97 μονάδων.
-Το 2009 το ΠαΣοΚ κέρδισε τις ευρωεκλογές του Ιουνίου με 4,4 μονάδες ενώ τον Οκτώβριο κέρδισε και τις βουλευτικές με διαφορά 10,45 μονάδων.
-Το 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε τις ευρωεκλογές του Μαΐου με 3,74 μονάδες και επτά μήνες αργότερα κέρδισε και τις βουλευτικές με 8,54 μονάδες.
Με άλλα λόγια, στις τρεις από τις τέσσερις περιπτώσεις τις βουλευτικές κέρδισε ο νικητής των ευρωεκλογών, και μάλιστα με διευρυμένη διαφορά. Από άποψη ημερολογιακής αλληλουχίας η εφετινή περίπτωση ταιριάζει περισσότερο με το 2009: ευρωεκλογές τον Μάιο και βουλευτικές τον Οκτώβριο.
Στο επίπεδο της διαφοράς μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος οι 3-4,5 μονάδες μπορεί να θεωρηθούν (τουλάχιστον ιστορικά) συνηθισμένες αλλά δίνουν ένα ισχυρό προβάδισμα στον νικητή.
Ακόμη δεν ξέρουμε φυσικά τι μπορεί να συμβεί αν η διαφορά εκτοξευθεί στα ύψη που της δίνουν σήμερα οι δημοσκοπήσεις (8-10 μονάδες). Εως τώρα μόνο το 2004 καταγράφηκε ανάλογη διαφορά μεταξύ πρώτου και δεύτερου κόμματος, αλλά τότε οι βουλευτικές εκλογές είχαν ήδη γίνει πριν από δύο μήνες.
Ούτως ή άλλως, ο ηττημένος της 26ης Μαΐου δεν θα έχει καλά προγνωστικά, ιδίως αν η ήττα του πάρει μεγάλες διαστάσεις.
Τι μπορεί να συμβεί μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου για να ανατρέψει αυτά τα προγνωστικά; Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα συμβεί αλλά ούτε και φαίνεται κάτι να συμβαίνει.
Η διαφορά ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ μοιάζει εδώ και μήνες παγιωμένη, και μάλιστα διευρυνόμενη.
Από τον Μάιο έως τον Οκτώβριο το μόνο ουσιαστικό πολιτικό γεγονός που σίγουρα θα μεσολαβήσει είναι το αποτέλεσμα των ευρωπαϊκών και των δημοτικών εκλογών, το οποίο προδιαγράφεται (και αυτό) σαφώς υπέρ της ΝΔ.
Φυσικά υπάρχουν και απρόβλεπτα γεγονότα. Οταν ένας νεαρός δημοσιογράφος ρώτησε κάποτε τον Χάρολντ Μακμίλαν ποιος είναι ο χειρότερος εχθρός μιας κυβέρνησης, εκείνος απάντησε:
– Τα γεγονότα, καλό μου παιδί. Τα γεγονότα.
Σαν το Μάτι, ας πούμε.
Στο Παρίσι!
Ακούω παράπονα για τα ελληνικά, τα αγγλικά ή τις γνώσεις γεωγραφίας, μαθηματικών και ιστορίας που κουβαλάνε διάφοροι της κυβέρνησης.
Υπερβολικά. Σκράπες υπάρχουν παντού.
Εντυπωσιάζομαι όμως όταν ακούω τον υπουργό Παππά να δοξάζει την Πρωτομαγιά δηλώνοντας «είτε είναι της Βαστίλλης οι φοιτητές, είτε της Καισαριανής τα 200 παλικάρια».
Και καλά η Καισαριανή, αλλά η Βαστίλλη πού κολάει;
Αφενός η Βαστίλλη δεν ήταν πανεπιστήμιο αλλά φυλακή. Συνεπώς «φοιτητές Βαστίλλης» δεν υπάρχουν.
Αφετέρου η Βαστίλλη κατεδαφίστηκε σχεδόν εκατό χρόνια πριν καθιερωθεί η εργατική Πρωτομαγιά. Αρα δεν έχει καμία σχέση μαζί της.
Εκτός κι αν ο υπουργός λέει Βαστίλλη και εννοεί Σορβόννη. Δεν πειράζει. Στο Παρίσι είναι κι αυτή – σαν τον Πύργο του Αϊφελ.
