Είκοσι δύο χρόνια τώρα προσπαθώ να εξηγήσω το «Μακεδονικό» σε ξένους δημοσιογράφους. (Ετσι και έχεις καταγραφεί στα καρνέ τους ως «γλωσσομαθής και ομιλητικός», στις κρίσιμες στιγμές θα σε επισκεφθούν όλοι.) «Μα φοβάστε ένα μικρό και άοπλο κράτος;». «Μα το όνομα Μακεδονία δεν αφορά κοινή γεωγραφική περιοχή;». «Μα πώς θεμελιώνετε τον κίνδυνο του αλυτρωτισμού;». «Τι εννοείτε ότι τους εκχωρήσατε τη γλώσσα;».
Αντε τώρα να τους εξηγήσεις για τα «Μυστικά του Βάλτου», που έγραψε η προγιαγιά του Σαμαρά, για τους κομιτατζήδες και τους εξαρχικούς, τον Παύλο Μελά και τους Μακεδονομάχους…
Αυτή τη φορά όμως με βοήθησε πολύ ο τελευταίος των Μακεδονομάχων.
Για μένα το «Μακεδονικό» έπαψε οριστικά να είναι πρόβλημα (είχα ήδη πολλές αμφιβολίες) όταν διάβασα το άρθρο του Νίκου Μέρτζου στην «Καθημερινή» της 12.1.2019. Για όσους δεν ξέρουν τι εστί Μέρτζος, θα πω απλώς ότι ο τέως πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών είναι η συμπύκνωση της ουσίας του ελληνικού μακεδονικού πνεύματος. Οταν λοιπόν αυτός γράφει ότι η συμφωνία των Πρεσπών είναι «μια λύση που δεν αφήνει ανοιχτές πληγές στο σώμα της Ελλάδος» ενώ «αντίθετα κλείνει πολλές, εξοικονομεί πολύτιμο διπλωματικό κεφάλαιο για άλλα πολύ σοβαρότερα μέτωπα, διασφαλίζει τη ρευστή βαλκανική ενδοχώρα μας, ανοίγει ευρύ πεδίο σε ήδη προγραμματισμένα διεθνή δίκτυα ενέργειας και μεταφορών σε ενιαίο πια ευρωατλαντικό χώρο και αναβαθμίζει κατακόρυφα τη γεωπολιτική αξία της Ελλάδος. Κλειδί η Θεσσαλονίκη».
Τώρα βέβαια οι έξαλλοι μακεδονομανείς τον αποκαλούν… προδότη. Αυτόν που εξήντα χρόνια ήταν η σημαία των Μακεδόνων! Αναρωτιέμαι αν η πλειονότητα των Ελλήνων πάσχει από πατριωτική άνοια. Λέει ότι εκχωρήσαμε στους Βορειομακεδόνες τη μακεδονική γλώσσα. Μα είχαμε εμείς τέτοια γλώσσα, σλάβικη (έτσι την ορίζει το νέο σύνταγμά τους), για να την εκχωρήσουμε; Τους δώσαμε λένε την εθνότητα. Μα για ποιο έθνος μιλάμε; Του Μεγάλου Αλεξάνδρου; Μετά τον θάνατό του οι Μακεδόνες σκόρπισαν και η λέξη Μακεδονία αντιστοιχούσε μόνο σε μια γεωγραφική περιοχή. Εθνη δεν υπήρχαν τότε, δημιουργήθηκαν ύστερα από 20 αιώνες.
Πλήρες πατριωτικό παραλήρημα, που κρατάει 22 χρόνια! Αδύνατο να το εξηγήσεις στους ξένους δημοσιογράφους – ή και σε οποιονδήποτε ορθολογικά σκεπτόμενο άνθρωπο. Ο οποίος δεν θα ξέρει πως εμείς οι Ελληνες έχουμε την τάση να ενθουσιαζόμαστε και να απογοητευόμαστε με το παραμικρό. Να σπέρνουμε θύελλες και να κυνηγάμε μύθους. Κι έτσι να φτάνουμε στην «ακατανόητη για τους μη Ελληνες διαμάχη για το ονοματολογικό», όπως έγραψε η σοβαρότερη γερμανική εφημερίδα, η «Frankfurter Allgemeine Zeitung».
Στους ψύχραιμους οπαδούς και αντιπάλους θα πρότεινα ως αντίδοτο δύο πολύ σοβαρά βιβλία που διαβάζω αυτόν τον καιρό (αν και δυστυχώς, συνήθως, οι οπαδοί δεν διαβάζουν):
Και πρώτο από όλα αυτό που συνέγραψε ο – κατά τη γνώμη μου – σοφότερος των σημερινών Ελλήνων, Θεοδόσιος Τάσιος, με τίτλο: «Ξανά ο Αριστοτέλης». Σε μια μεγάλης καλαισθησίας έκδοση θα συναντήσετε έναν Αριστοτέλη που δεν τον ξέρατε (αχ, αυτή η «μεσότης», πώς μας λείπει) – μαζί με τον Σωκράτη και τον Επίκουρο (εκδόσεις Ατων).
Το πιο σημαντικό βιβλίο που διαβάζω (δεν τελειώνει εύκολα) είναι του Θωμά Μαυροφίδη: «Κοινωνία και σύστημα – Εισαγωγή στη σύγχρονη συστημική θεωρία» (εκδόσεις Πατάκη). Ζωτικής σημασίας κείμενο, για όσους θέλουν να κατανοήσουν την πολυπλοκότητα των σημερινών κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και προσωπικών σχέσεων με τη βοήθεια της συστημικής θεωρίας.
Αν σκεφθείτε λίγο πιο βαθιά και πιο ψύχραιμα (τα βιβλία βοηθάνε…), μπορεί και να δείτε φως.
Πάντως είναι καιρός να κλείσει το παρανοϊκό «μακεδονικό» θέμα. Ισως να είναι η πρώτη (και μόνη;) φορά που θα συμφωνήσω με τον Αλέξη Τσίπρα και τον Νικόλαο Μέρτζο.
