Δεν ξέρω αν ένας τέτοιος όρος, από άλλη αισθητική καταγωγή, μπορεί και στη ζωγραφική να δανειστεί. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται για κάτι τέτοιο. Αν όμως μια συγκεκριμένη δημιουργία έχει και μουσική υπόσταση, τότε δεν θα πρέπει τη ρυθμική επιβράβευση να στερηθεί.
Σε αναδρομική έκθεση του Σπύρου Σουρτζίνου –που στις 30 Αυγούστου εγκαινιάζεται στην Κέρκυρα –το ζωγραφικό του έργο σε ένα τέτοιο andante τέχνης και ζωής αντιστοιχεί.
Ολα δοσμένα σε υποψία. Για να μπορεί ο θεατής –αλλά και ο ακροατής –να δουν και να ακούσουν το πώς τα πλοία (τα πιο μικρά και ταπεινά) τιμούν της θάλασσας την απεραντοσύνη. Πολλά αποσιωπούνται σε αυτό το έργο έτσι ώστε να αισθανθούμε προσωπικά προσκεκλημένοι για να συμπράξουμε με όσα βλέπουμε πέρα από όσα μπορούμε να κοιτάμε.
Ολα σχεδόν –για να μη βιαστεί η οπτική αξιοπρέπειά μας –δίνονται σε αποχρώσεις. Οχι μόνο τα χρώματα. Αλλά και οι γραμμές αβέβαιες χορηγούνται. Οσα εδώ προσφέρονται συνιστούν εικασίες. Ωστε τίποτε να μην μπορεί να επιβληθεί χωρίς τη συμμετοχή μας. Τα ασαφή είναι τόσο ευγενικά –ακριβώς όπως εκείνα που φέρνουν μπροστά μας τον ίδιο τον καλλιτέχνη –ώστε πολλά από τα ίσως της ζωής να είναι απεικονισμένα. Τα καράβια του Σουρτζίνου ταξιδεύουν στον
ρυθμό της ανθρωπιάς και όχι μιας ταχύτητας που θα την αναιρούσε.
Η «φινέτσα» –άλλη λέξη δεν βρήκα καλύτερη αφού η δική μας, η «λεπτότητα», συγκρατεί μια γραμμική αυστηρότητα που στο έργο δεν ταιριάζει –αποδίδει πολλά απ’ όσα μας λείπουν. Το έργο δεν εκθέτει, ούτε εκτίθεται. Απλά διηγείται. Οριζόντιας και κάθετης ομιλίας, τιμά τη φύση στην εκδίπλωσή της και όχι στην επιβολή της.
Και όλα αυτά εισάγονται με μια εικόνα που την αποτύπωσε στα δεκατέσσερά του χρόνια. Αυτό δεν ήταν πλοίο. Ηταν ένα απλό, απλούστατο μικρό σπιτάκι, μέτρο του μεγέθους μας. Ως προαγγελία με ό,τι ο ζωγράφος στη συνέχεια θα κάμει την έκκλησή του. Τόσο για απόλαυση όσο και για συλλογισμό. Και γιατί όχι και ως διαμαρτυρία για το πού σήμερα… κατοικούμε. Και για το πώς –χωρίς andante –περπατάμε.
Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.
