Η εκατόμβη των νεκρών από την τραγική πυρκαγιά στο Μάτι Αττικής μεγαλώνει κάθε ημέρα και ήδη τα θύματα είναι 96! Και μαζί αυξάνει και ο κυνισμός ορισμένων κρατικών αξιωματούχων, αφού θεωρούν τη «συγγνώμη» απέναντι στα θύματα ως «μια λεκτική άσκηση» και άρα εκ των πραγμάτων μη αναγκαία και ανεπαρκή διαδικασία! Και αν δεν κάνω λάθος κάτι τέτοιο υποστήριξε η περιφερειάρχης Αττικής κυρία Δούρου!
Και το εκρηκτικό ερώτημα εν όψει των ανωτέρω είναι το εξής: Αν θεμελιωθούν ποινικές ευθύνες θα «μπει» κανείς κρατικός αξιωματούχος μέσα στη φυλακή; Οι προβλέψεις για κάτι τέτοιο είναι μάλλον δυσοίωνες και η απόφαση 940/2015 του Αρείου Πάγου για τις πυρκαγιές του 2007 στην Ηλεία είναι άκρως διαφωτιστική (και μάλλον «μελαγχολική»).
Τι εννοώ; Οι δύο κατηγορούμενοι (νομάρχης και δήμαρχος τότε) είχαν καταδικαστεί από το Τριμελές Εφετείο Πατρών για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας εξ αμελείας κατά συρροή και του εμπρησμού εξ αμελείας –με κοινό κίνδυνο ξένων πραγμάτων και ανθρώπων –και τους είχε επιβληθεί η γιγαντιαία ποινή φυλάκισης των 480 μηνών (ήτοι των 40 ετών, από τα οποία όμως θα μπορούσαν να εκτιθούν μόνο τα 10 έτη, σύμφωνα με το άρθρο 94, παρ.1 του ΠΚ). Ας μην ξεχνούμε άλλωστε ότι τότε είχαν πεθάνει από τις πυρκαγιές 36 άνθρωποι!
Ωστόσο, η ανωτέρω γιγαντιαία ποινή φυλάκισης μετατράπηκε σε χρήμα (και μάλιστα με το κατώτατο όριο μετατρεψιμότητας, δηλαδή προς 5 ευρώ την ημέρα). Και έτσι οι δύο κατηγορούμενοι βγήκαν έξω πληρώνοντας περίπου 36.500 ευρώ! Τόσο περίπου «κοστολογήθηκε» η ζωή 36 συνανθρώπων μας (και αυτή η μακάβρια «εξίσωση» έρχεται στο μυαλό του καθένα μας, είτε το θέλουμε είτε όχι)!
Και φοβάμαι ότι και για τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι με τους 96 νεκρούς θα πορευθούμε στο ίδιο πρότυπο ποινικής απόφασης.
Εν όψει όλων αυτών προτείνω προς προβληματισμό: 1) Οι δικαστές να εφαρμόζουν πιο «προσεκτικά» το άρθρο 82 του Ποινικού Κώδικα και όταν υπάρχει μεγάλος αριθμός θυμάτων –και άρα και «εμπειρικά τεκμηριωμένη επικινδυνότητα» των κατηγορουμένων κρατικών αξιωματούχων –κατά διακριτική τους ευχέρεια να μη μετατρέπουν τις ποινές φυλάκισης σε χρήμα. Διαφορετικά θα ήταν ευκταίο να γίνει μια καινούργια νομοθετική ρύθμιση (με αυτόν ακριβώς τον προσανατολισμό).
Επίσης ομοίως θα πρέπει κατά δεύτερο λόγο τα πρωτόδικα δικαστήρια –κατά διακριτική τους ευχέρεια –να μη χορηγούν ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, όταν π.χ. έχουμε πολλούς νεκρούς από ανθρωποκτονία ή εμπρησμό εξ αμελείας (έστω αν αυτό σημαίνει μερική τροποποίηση του σημερινού άρθρου 497 του ΚΠΔ).
Τι σηματοδοτούν αυτές οι προτάσεις; Η εγκληματική αμέλεια κάποιων κρατικών αξιωματούχων πρέπει να τιμωρείται με πραγματική φυλάκιση όταν οδηγεί σε απώλεια πολλών ανθρώπινων ψυχών!
Σε κάθε περίπτωση προτείνω στην περιφερειάρχη Αττικής να διαβάσει το βιβλίο του Πασκάλ Μπρυκνέρ «Η τυραννία της μεταμέλειας»! Θα το κάνει; Δεν νομίζω!
Ο κ. Γρηγόρης Καλφέλης είναι καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
