Κάποιοι από εμάς που –από επιθυμία ή και από χρέος –βρεθήκαμε να λεγόμαστε «πολιτικοί επιστήμονες» δίνουμε έναν ορισμό της πολιτικής με ένα κριτήριο αρκετά γενικευτικό. Ετσι ώστε να περιλαμβάνονται σε αυτόν οι περισσότερες δυνατές περιπτώσεις. Το πλεονέκτημα –μεθοδολογικό –παραμένει ισχυρό.
Ορίζαμε λοιπόν ως πολιτικό «ό,τι μπορεί να έχει σχέση με τα συμφέροντα των πιο πολλών ανθρώπων».
Ομως, όση εννοιολογική χωρητικότητα, και ιδεολογική αξιοπρέπεια, και αν διαθέτει η φράση, αυτά που σήμερα συμβαίνουν, σε βάρος ακριβώς των πιο πολλών, δεν επιτρέπουν να αρκούμεθα σε μια τέτοια αφαιρετική πολυτέλεια.
Ο ορισμός πρέπει να γίνει, επειγόντως, απεικονιστικός. Δηλαδή συγκεκριμένος, με αναφορά σε εκείνα που κάθε φορά πραγματικά απειλούνται. Σε εκείνα που ο άνθρωπος όποιος κι αν είναι, όπου κι αν βρίσκεται, πολίτης ή κάτοικος μιας χώρας, δικαιούται να διεκδικεί για την ευτυχία του.
Ποια είναι άραγε αυτά που σήμερα συνιστούν συγκεκριμένες και άμεσες απειλές;
Α. Η κλιματική εκτροπή (αφήστε τη λέξη αλλαγή, είναι συγκαλυπτική). Εχει θέσει τον πλανήτη κάτω από ολική φυσική καταστροφή.
Β. Οι δημοκρατικοί θεσμοί (προϋποθετικοί για την ύπαρξη αυτής της ίδιας της πολιτικής ως Πολιτείας). Είτε είναι ανενεργοί είτε ψευδεπίγραφοι σε πολλές χώρες. Ετσι ώστε να εξουδετερώνεται η επιταγή της κοινωνικής μας εκπροσώπησης στην εξουσία.
Γ. Το κράτος δικαίου (ως ελεγκτική εγγύηση της δημοκρατίας). Εφθασε να θεωρείται προσδοκόμενο, ενώ καταστρατηγείται, ακόμα και σε χώρες που δεν θα το περιμέναμε. Κάτι που όμως το ανεχόμαστε
Δ. Οι υπερκείμενες αντιγόνειες αξίες (αυτές που ισχύουν πάνω από τους εκάστοτε τυπικούς κανόνες: ελευθερία, αλληλεγγύη, αξιοπρέπεια) αγνοούνται εξοργιστικά και περιορίζονται σε καταπραϋντικές αναφορές, ενώ πρέπει να επικαθορίζουν όλα τα παραπάνω.
Γι’ αυτό λοιπόν ένας νέος ορισμός της πολιτικής είναι απαραίτητος όσο ποτέ. Ωστε πάνω σε κάθε συγκεκριμένο αρνητικό γεγονός να υπάρχει απάντηση που να αποτελεί και το μέτρο ποιότητας της εξουσιαστικής πράξης.
Και όχι μόνο για να μην καιγόμαστε. Η τέφρα δεν είναι μία. Και παρά τον μύθο, δεν ξανάδωσε πουθενά ζωή. Πουθενά.
Ο κ. Γιάννης Μεταξάς είναι επίτιμος καθηγητής πανεπιστημίων, τακτικό μέλος της Academie Europeenne Interdisciplinaire des Sciences.
