Υψηλές τάσεις

Την προηγούμενη εβδομάδα, κατηγορούμενος για μια σειρά από σκάνδαλα, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) των Ηνωμένων Πολιτειών Σκοτ Προύιτ υπέβαλε την παραίτησή του. Αν και η αποχώρηση του δεδηλωμένου πολεμίου της κλιματικής αλλαγής θα μπορούσε εκ πρώτης όψεως να εκληφθεί ως ελπιδοφόρο γεγονός, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να ισχύει. Ο 80χρονος πρώην γενικός εισαγγελέας της Οκλαχόμα, πρωτεργάτης της υπαναχώρησης των ΗΠΑ από τη Συνθήκη του Παρισιού για το Κλίμα αλλά και του αποκλεισμού των επιστημόνων από τις αποφάσεις της αμερικανικής περιβαλλοντικής πολιτικής, έχει ήδη αφήσει πίσω του μια βαριά κληρονομιά. Ο διάδοχός του –όποιος και αν είναι αυτός –δεν θεωρείται ότι θα αλλάξει στο ελάχιστο τη γραμμή του.

Ως επικεφαλής της EPA ο Σκοτ Προύιτ έδειξε ξεκάθαρα ότι, παρά τον τίτλο του, είναι ένας άνθρωπος κάθε άλλο παρά φιλικός προς το περιβάλλον. Αντιθέτως, αν κρίνουμε από τις ενέργειες στις οποίες έσπευσε άρον-άρον να προβεί στους σχεδόν 17 μήνες της θητείας του, θα λέγαμε ότι μάλλον είναι εχθρός του. Ενα μόνο δείγμα γι’ αυτό είναι το επί των ημερών του «ξήλωμα» σημαντικών μέτρων και πρωτοβουλιών για τη μείωση της ρύπανσης σε αέρα, νερό και έδαφος, τα οποία είχαν ήδη αρχίσει να προωθούνται ή να τίθενται σε εφαρμογή από την κυβέρνηση Ομπάμα. Τον περασμένο Οκτώβριο, για παράδειγμα, η EPA «πάγωσε» το Πρόγραμμα Καθαρής Ενέργειας, το οποίο είχε ξεκινήσει η προηγούμενη κυβέρνηση με στόχο τη μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 32% ως το 2030 (σύμφωνα με πληροφορίες των «New York Times» η Υπηρεσία ετοιμάζει τώρα και θα παρουσιάσει σύντομα δικό της, πολύ πιο «χαλαρό» πλάνο). Στον «πάγο» μπήκε επίσης για μία διετία η προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας των υδάτινων πόρων με την αναθεώρηση της Νομοθεσίας Καθαρών Υδάτων –ο ίδιος ο κ. Προύιτ δήλωσε ότι η EPA θα συντάξει δικά της μέτρα, τα οποία επίσης αναμένεται πως θα είναι πολύ κατώτερα των προσδοκιών.

Παράλληλα, επί των ημερών του, καταργήθηκαν διατάξεις της Νομοθεσίας Καθαρής Ατμόσφαιρας οι οποίες θέτουν περιορισμούς για καρκινογόνους ρύπους που δημιουργούνται από την παραγωγή χημικών και τις εξορύξεις. Οπως έχει γίνει επίσης γνωστό, ήδη η Υπηρεσία ετοιμάζει αναθεώρηση –προς τα πάνω –των επιτρεπτών ορίων του όζοντος στην ατμόσφαιρα η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2020. Αύξηση αναμένεται και στα όρια των εκπομπών ρύπων από τα αυτοκίνητα –ο ίδιος ο κ. Προύιτ πριν από περίπου δύο μήνες εξήγγειλε τη σχετική πρόθεσή του, «παγώνοντας» επίσης τις ρυθμίσεις σχετικά με την εξοικονόμηση καυσίμων στα οχήματα. Ανάλογες αποφάσεις ελήφθησαν και σε άλλους τομείς, με την αναβολή της υιοθέτησης αυξημένων μέτρων ασφάλειας στις χημικές εγκαταστάσεις (11 Πολιτείες έχουν ήδη κινηθεί δικαστικά εναντίον αυτής της καθυστέρησης), όπως και την αναστολή ενός σχεδίου για την απαγόρευση επικίνδυνων εντομοκτόνων, επίσης πρωτοβουλίες της προηγούμενης κυβέρνησης.

Πολλοί ειδικοί του τομέα της υγείας έχουν προειδοποιήσει ότι ο συνδυασμός της αύξησης της ρύπανσης της ατμόσφαιρας και των υδάτων που θα προκύψει από αυτές και άλλες ανάλογες αποφάσεις θα είναι καταστρεπτικός: οι σχετικές εκτιμήσεις μιλούν για 80.000 θανάτους ανά δεκαετία και για εμφάνιση αναπνευστικών προβλημάτων σε περισσότερα από 1 εκατομμύριο άτομα. Ωστόσο η κυβέρνηση Τραμπ όχι μόνο δεν πτοείται αλλά φαίνεται να συνεχίζει ακάθεκτη. Αναλυτές στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού επισημαίνουν ότι αν και ο Σκοτ Προύιτ ήταν ο πιο προβεβλημένος, όλα τα στελέχη που τοποθετήθηκαν από τον αμερικανό πρόεδρο στην EPA ενστερνίζονται τις ίδιες απόψεις με τον παραιτηθέντα επικεφαλής της, ενίοτε μάλιστα με περισσότερο σθένος. Για τον λόγο αυτόν δεν θεωρούν ότι η αλλαγή προσώπων στα ηνία της EPA θα σημάνει και κάποια ουσιαστική αλλαγή στην πολιτική της.